Morgunblaðið - 20.06.2019, Blaðsíða 31

lítil samskipti, þetta reyndi bara
ekki nóg á mig svo ég gafst upp.“
Úr setningunni lá leiðin á Sam-
skiptamiðstöð heyrnarlausra og
heyrnarskertra þar sem hún vann
við að skrá efni á tölvu. Samskipta-
miðstöðin var þá á sömu lóð og
Vesturhlíðarskóli, gamli Heyrn-
leysingjaskólinn, og Eyrún fylgdist
stundum með döff börnum í skóla-
starfi. Hún segist hafa hugsað með
sér að hún gæti ekki unnið með
börnum. Það væri svo mikil vinna og
þar fram eftir götunum. „Vorið 1995
bað skólastjóri Vesturhlíðarskóla
mig um að kenna döff börnunum
táknmál. Ég hugsaði málið en sló
svo til að láta á það reyna í eitt ár.
Þau urðu fimm og í framhaldi af því
ákvað ég að afla mér réttinda og hóf
þriggja nám í Kennaraháskólanum.
Mér fannst erfitt að vinna í gegnum
lestur og ritun en þetta tókst á end-
anum og ég útskrifaðist 2003.“
Eyrún hefur síðan starfað við
kennslu í Hlíðaskóla, eina skólanum
sem býður upp á kennslu fyrir döff
nemendur. Hún segir að þó form-
legu námi sé lokið ljúki náminu aldr-
ei því hún haldi áfram að þróa
kennsluna, finna nýjar leiðir og efni.
„Ég held áfram að eflast og þroskast
og njóta lífsins með það sem ég er
með.“
Mörgum að þakka
Karen Rut segir að saga Eyrúnar
sé ótrúleg menntasaga. Hún hafi
einkennst af baráttu, þrautseigju og
seiglu. „Hún heldur endalaust
áfram.“ Þar sem engar fyrirmyndir
voru til hérlendis af meistaraprófs-
verkefni á táknmáli hafi hún aflað
upplýsinga hjá samstarfsfólki í
Bandaríkjunum og þegar hún hafi
fundið fyrirmynd að framsetningu
fræðilegs efnis á táknmáli hafi hún
kynnt hugmyndina fyrir með-
leiðbeinanda í verkefni Eyrúnar og
þær Eyrún hafi svo haldið ótrauðar
áfram að þróa útfærslu hugmyndar-
innar á sama tíma og Eyrún hafi
unnið að verkefninu. Margrét
Baldursdóttir, táknmálstúlkur hjá
NSHÍ, hafi verið hluti af teyminu
sem hafi unnið að verkefninu. „Að-
koma hennar, fagleg innsýn og út-
sjónarsemi hefur verið ómetanleg í
öllu þessu ferli.“
Hafdís vill nota tækifærið og
hrósa ráðamönnum Mennta-
vísindasviðs fyrir stuðninginn. „Í
fyrsta lagi fyrir að vilja hlusta á okk-
ur og síðan að treysta okkur til að
fylgja verkefninu eftir.“ Karen bætir
við að náms- og starfsráðgjöf HÍ hafi
verið þeim innan handar allan tím-
ann með ómældum stuðningi, túlka-
þjónustu og öðru. „Vilji er til þess að
gefa nemendum, sem eru með tákn-
mál að móðurmáli, tækifæri til að
skila inn verkefnum á þennan hátt í
framtíðinni.“
Eyrún segir að nú hafi ísinn verið
brotinn og döff nemendur geti skilað
inn verkefnum á táknmáli í kjölfarið.
„Með þessu verkefni hefur opnast
ákveðið val. Döff nemendur geta val-
ið um það hvort þeir skila inn sínum
verkefnum á móðurmálinu eða rit-
máli. Þetta gagnast því efalítið yngri
kynslóðum döff.“
Ný tækifæri
Karen segir að verkefnið hafi skil-
að miklu. Aukinn skilningur sé á því
hvaða tækni þurfi að vera til staðar
til að vinna verkefni á þennan hátt.
Þá hafi verið stigið ákveðið skref þar
sem ólíkir menningarheimar ís-
lenska táknmálsins og íslenskunnar
mætast og fléttast saman í vinnu
svona verkefnis. „Þetta getur haft
áhrif á námsúrræði og vinnu með
nemendum, sem eru með táknmál að
móðurmáli, strax í fyrsta bekk
grunnskólans. Íslenska táknmálið
hefur svo ótrúlega margt sem erfitt
er að átta sig á nema með því að vera
í kringum það og inni í þessum
menningarheimi.“
Hafdís er sú eina í hópnum sem
ekki kann táknmál. Hún segir að
lokaverkefnið opni ekki síst heyr-
endum nýja sýn á heiminn og hvern-
ig döff vinna og tjá sig. „Vonandi
verður þetta til þess að við förum að
sjá að það eru margir sem þurfa aðr-
ar leiðir til að fá að skila verkefnum
og læra í skólunum.“
Eyrún bendir á að tæknin taki
stöðugum framförum og miklar
breytingar verði í framtíðinni. „Það
verður miklu auðveldara að tengja
táknmál og ritmál og ég sé fyrir mér
að döff börn verði tvítyngd. Ég lít á
mig sem tvítyngda manneskju, ég
nota íslenskt ritmál og táknmál á
hverjum degi, og döff börn þurfa að
tileinka sér þessi tvö tungumál og
tengja þau, byggja brú á milli þeirra.
Ég sé fyrir mér að döff börn geti
tekið upp táknmál og horft á upptök-
una. Þannig læra þau framkomu, að
tjá sig og að þýða tjáninguna yfir á
ritmál eða öfugt.“
Þungu fargi er af Eyrúnu létt.
„Ég er svo fegin. Þetta hefur verið
langt ferli. Ég hef öðlast frið í sál-
inni. Nú get ég farið að gera eitthvað
annað. Ég get farið að lesa bók mér
til skemmtunar, hitta vini mína, far-
ið að leika mér. Hætt að hugsa um
þennan sem hefur verið á öxlinni á
mér svo lengi. Samt, þegar ég horfi
til baka, þroskaði vinnan mig mjög
mikið. Ég er víðsýnni. Rannsóknin
hefur gefið mér skilning á því hvern-
ig döff börn læra íslensku og nýja
sýn á hvernig ég lærði íslenskt rit-
mál. Ég get tengt menntun
barnanna sem ég kenni við það þeg-
ar ég ólst upp. Ég man eftir enda-
lausri leiðréttingu á tal- og ritmáli í
skólanum og hvað ég var stressuð.
Þessi áhersla hafði neikvæð áhrif á
sjálfstraust mitt. Ég vil ekki að
börnin sem ég kenni upplifi það.
Döff börn þurfa tíma, leiðsögn í
gegnum jákvæð samskipti. Ég hefði
þurft þetta þegar ég lærði íslensku
sem barn. Í gegnum árin hef ég
stundum verið í vafa með kennsluað-
ferðir mínar, hvort nemendur græði
á því sem ég geri með þeim, en nú er
ég öruggari. Þetta verkefni getur
opnað döff nemendum ný tækifæri
til að skila verkefnum sínum í námi.“
 Viðtalið var tekið með aðstoð
Margrétar Baldursdóttur táknmáls-
túlks.
Táknmál Eyrún hefur frá mörgu að segja. Hafdís, Karen Rut og Margrét fylgjast með.
FRÉTTIR 31Innlent
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 20. JÚNÍ 2019
SÖLUAÐILAR
Reykjavík:
Gullbúðin Bankastræti 6 s:551-8588
Meba Kringlunni s: 553-1199
Michelsen Úrsmiðir Kringlunni
s: 511-1900
Michelsen Úrsmiðir Laugavegi 15
s: 511-1900
Kópavogur:
Klukkan, Hamraborg 10 s: 554-4320
Meba Smáralind s: 555-7711
Hafnarfjörður:
Úr & Gull Firði-Miðbæ Hafnarfjarðar
s: 565-4666
Keflavík:
Georg V. Hannah, úrsmiður Hafnargötu 49
s: 421-5757
Akureyri:
Halldór Ólafsson úrsmiður Glerártorgi
s: 462-2509
Akranes:
Guðmundur B. Hannah, úrsmiður
Suðurgötu 65 s: 431-1458
Egilsstaðir:
Klassík Selási 1 s:471-1886
Selfoss:
Karl R. Guðmundsson, úrsmiður
Austurvegi 11 s: 482-1433
Vestmannaeyjar:
Geisli Hilmisgötu 4 s: 481-3333