Skessuhorn - 11.02.2015, Blaðsíða 28

28 MIÐVIKUDAGUR 11. FEBRÚAR 2015
Vörur og þjónusta
PARKETLIST
PARKETSLÍPUN
OG LÖKKUN
Sigurbjörn Grétarsson
GSM 699 7566
parketlist@simnet.is
R E S T A U R A N T
Upplýsingar í síma: 430 6767
R E S T A U R A N T
Upplýsingar í síma: 430 6767
Hönnun prentgripa
& alhliða prentþjónusta
Drei bréf - Boðsbréf
Ritgerðir - Skýrslur
Reikningar - Eyðublöð
Umslög - Bréfsefni
Fjölritunar- og
útgáfuþjónustan
Getum við
aðstoðað þig?
sími: 437 2360
olgeirhelgi@islandia.is
www.skessuhorn.is
Þjónustuauglýsingar
Skessuhorns
Auglýsingasími:
433 5500

Pennagrein
Opið bréf til sveitastjórnar Borgarbyggðar
Faglegt frístundastarf?
Í desember sl. auglýsti Borgarbyggð
eftir frístundaleiðbeinendum/ráð-
gjöfum til að leiða faglegt frístund-
astarf fyrir unglinga í Borgarbyggð.
Hæfniskröfur voru menntun eða
reynsla sem nýttist í starfi.
Hvaða eiga yfirmenn í Borgar-
byggð við þegar þeir tala um fag-
legt frístundastarf? Í Íslenskri orða-
bók (2002) er orðið fagmaður skil-
greint á þann veg að hann sé „sér-
fræðingur, maður sem sérlærður
er til ákveðins verks.“ Þetta kem-
ur fram í grein sem Hulda Valdís
Valdimarsdóttir fyrrverandi for-
maður Félags fagfólks í frítíma-
þjónustu skrifaði um fagmennsku í
vefritið Frítímann. Þar segir einn-
ig: ,,Fagmennska er margslung-
ið fyrirbæri sem erfitt er að festa
hendi á en að sama skapi eigum við
oft auðvelt með að svara því hvað
telst ekki vera fagmennska. Það að
mennta sig í frítímafræðum, vinna
eftir þeim siðareglum sem gilda
um vettvanginn og taka virkan þátt
í umræðum um þróun hans er að
minnsta kosti góð byrjun á þeirri
vegferð að geta kallað sig fagmann
á vettvangi frítímans“ (Hulda V.
Valdimarsdóttir: 2014)
Unglingsárin eru það ævi-
skeið sem mótar einstaklinginn
hvað mest. Hann tekst á við mikl-
ar breytingar, bæði útlitslegar og
andlegar. Vitsmunaþroski ung-
lingsins eykst og fer hann að finna
fyrir auknum kröfum frá samfé-
laginu. Eitt helsta verkefnið er að
takast á við sjálfsmynd sína, skil-
greina sig og aðgreina frá öðrum.
Hann fer í raun að móta þær hug-
myndir sem hann hefur um sjálfan
sig. Þeir unglingar sem hafa sterka
og örugga sjálfsmynd eru betur í
stakk búnir til að takast á við lífið.
Fyrirmyndir geta átt mikinn þátt
í að móta einstakling og geta haft
áhrif á sjálfsmynd hans.
Viðhorf til félagsmiðstöðva
hefur breyst mikið á undanförn-
um árum með tilkomu fagvitund-
ar starfsmanna og jákvæðrar upp-
lifunar einstaklinga af félagsmið-
stöðinni.
Hlutverk starfsmanna í félags-
miðstöðvum er mjög mikilvægur
partur af félagsmiðstöðvastarfinu.
Er það mun meira en bara að opna
húsnæðið og spila borðtennis með
unglingunum. Starfsmenn félags-
miðstöðva vinna að því að þjálfa
samskipta- og félagsfærni einstak-
linga sem sækja félagsmiðstöðina
ásamt því að hvetja þá á jákvæðan
hátt við mótun sjálfsmyndarinn-
ar og hafa þannig jákvæð áhrif á
hegðun þeirra og sálfræðilega vel-
ferð. Þrátt fyrir að starfið gangi
út á það að vera skjólstæðingum
sínum innan handar í félagsmið-
stöðinni, leiðbeina þeim, örva og
virkja, þá mega starfsmenn ekki
gleyma því að þeir eru einnig fyr-
irmyndir sem unglingarnir líta upp
til.
Nú til dags er forvarnarstarf
ein af undirstöðum félagsmið-
stöðvastarfs hér á landi. Þátttaka
í skipulögðu félagsstarfi í umsjá
fagfólks í öruggu umhverfi hefur
mikið forvarnargildi. Með því að
bjóða börnum og ungu fólki upp
á jákvæð viðfangsefni í frítímanum
með sterkum fyrirmyndum aukast
líkur á því að þau kjósi heilbrigðan
lífsstíl og forðist áhættuhegðun.
Rannsóknir sýna að þeir einstak-
lingar sem eru fyrirmyndir barna
móta hegðun þeirra og því er mik-
ilvægt að starfsmaður sé meðvitað-
ur um hlutverk sitt sem fyrirmynd,
bæði í vinnu sem og utan henn-
ar. Unglingar sem sjá heilsteypt-
an einstakling sem vinnur í félags-
miðstöðinni, er félagi þeirra og
talar við þá sem jafningja, er vís til
að líta upp til hans.
Síðastliðið haust gaf mennta-
og menningarmálaráðuneytið út
merkilegt plagg sem greinilegt er
að sveitarfélagið Borgarbyggð hef-
ur ekki kynnt sé. Er þar á ferð-
inni Stefnumótun í æskulýðsmál-
um og er innihaldið, eins og nafn-
ið gefur til kynna, stefna og mark-
mið sem ráðuneytið hefur sett sér í
æskulýðsmálum. Markmið númer
6 hljómar svo: „Menntun og þjálf-
un þeirra sem starfa að æskulýðs-
málum sé fagleg og stuðli að sífellt
auknum gæðum í æskulýðsstarfi.
Það er sameiginlegt hlutverk ríkis,
sveitarfélaga og aðila sem standa
að æskulýðsstarfi að auka fag-
mennsku, menntun og þjálfun á
sviði æskulýðsmála. Samfélags-
legar kröfur til þeirra sem starfa
með börnum í skóla-, íþrótta- og
æskulýðsstarfi eru sífellt að aukast.
Mikilvæg þróun hefur átt sér stað
í þessum efnum. Fyrir rúmum ára-
tug var komið á fót námi í tóm-
stunda- og félagsmálafræði á há-
skólastigi auk þess sem félaga-
samtök hafa mörg hver eigið
mennta- og þjálfunarkerfi (óform-
leg menntakerfi) fyrir leiðtoga
sína. Brýnt er að auka gæði starfs-
ins enn frekar og stuðla að því að
gæði og fagmennska séu leiðarljós
í öllu æskulýðsstarfi. Þar er aukin
menntun og þjálfun leiðtoga lyk-
ilatriði“. (Mennta- og menningar-
málaráðuneytið: 2014).
Borgarbyggð auglýsti eftir frí-
stundaráðgjöfum til að leiða fag-
legt starf í Borgarbyggð. Þeim
bauðst að ráða einstakling sem
valdi það að mennta sig í frítíma-
fræðum, einstakling sem hefur kos-
ið að vinna eftir þeim siðareglum
sem gilda um vettvanginn og hef-
ur tekið virkan þátt í umræðum
um þróun hans. Það er dapurlegt
að sveitarfélagið sem á árum áður
var í öndvegi í þessum málaflokki
skuli ekki vera meira í takt við tím-
ann en raun ber vitni.
Bjarki Sigurjónsson
Heiðrún Janusardóttir
Höfundar starfa á vettvangi frí-
tímans og sitja í stjórn Félags fag-
fólks í frítímaþjónustu.
Pennagrein
Hvers virði er Ísland?
Náttúrupassi hefur
mikið verið í um-
ræðunni undanfarið
og frumvarp þar að lútandi hefur
nú litið dagsins ljós. Það eru von-
andi allir sammála um að stór-
auknu fjármagni verður að verja
til uppbygginga innviða ferða-
mannastaða, annars stefnir allt í
óefni og náttúra landsins hlýtur
mikinn skaða af. Það er jú vegna
náttúrunnar sem stærstur hluti
ferðamanna sækir Ísland heim og
nýtur þess að ferðast um og skoða
fjölbreytta flóru landsins og nátt-
úruperlur.
Í dag höfum við Framkvæmda-
sjóð ferðamannastaða og lög um
gistináttagjald. Sjóðurinn er í dag
fjársveltur og getur ekki sinnt því
hlutverki sínu að vernda og byggja
upp þau svæði landsins sem við-
kvæm eru fyrir mikilli umferð
ferðamanna og eru mörg hver í
mikilli niðurníðslu. Enn fremur
á sjóðurinn að sinna því hlutverki
að byggja upp nýja áfangastaði
svo dreifa megi álaginu af aukn-
um fjölda ferðamanna betur um
allt land. Þjóðgarðar og friðlýst
svæði fá í dag hluta af gistinátt-
agjaldinu en í tillögum um nátt-
úrupassa er ekki gert ráð fyrir því
að tekjur af honum renni til þess-
ara svæða.
Samtök ferðaþjónustunnar hafa
varað mjög við hugmyndum um
náttúrupassa, telja að hann skaði
ímynd landsins og verði illfram-
kvæmanlegur og vilja þess í stað
efla gistináttagjaldið. Ég tek und-
ir það og tel rétt að styrkja þann
tekjustofn sem við höfum í gisti-
náttagjaldinu og skoða möguleika
á að leggja komugjald á flugfar-
seðla yfir háannatímann og fara
þannig blandaða leið almennrar
skattheimtu.
Það að landsmenn þurfi að kaupa
sér náttúrupassa til þess að ferðast
um sitt eigið land stríðir gegn al-
mannarétti og gerir ekkert annað
en hefta aðgengi þjóðfélagshópa
að náttúru landsins og mismuna
þannig fólki eftir efnahag. Málum
hefur verið stillt þannig upp í um-
ræðunni að ef ekki komi til nátt-
úrupassi þá sé voðinn vís og nátt-
úran drabbist niður og engin önn-
ur tekjuöflun sé möguleg.
Þannig er það ekki og það má
ekki dragast að Framkvæmdasjóð-
ur ferðamannastaða verði fjár-
magnaður þannig að hægt sé að
mæta því að hingað komi milljón
ferðamenn á ári eins og stefnir í
fljótlega.
Burðarþol landsins þolir ekki
slíka ágengni til lengdar og ef
við ætlum að láta taka okkur al-
varlega í sjálfbærri ferðaþjónustu
sem laðar að gesti til þess að njóta
óspilltrar náttúru og fjölda nátt-
úruminja um allt land þá verð-
um við að bretta upp ermarnar og
ekki seinna en strax!
Það gengur ekki að einkaaðilar
fari að selja inn á sín afmörkuðu
svæði og við önnur svæði verði
sett upp söluhlið þar sem sýna
þarf náttúrupassa. Þessi ásýnd
landsins fyrir ferðamenn er frá-
hrindandi og óaðlaðandi og mun
fljótt skila sér í neikvæðri umræðu
um landið sem hefur fengið þá
ímynd eftir mikla markaðssetn-
ingu að vera í hópi þeirra landa
sem skarta fjölbreyttri náttúru-
fegurð og þar sem fjölbreytni er
höfð í hávegum. Það er auðvelt að
eyðileggja árangur áratuga vinnu
við markaðssetningu í ferðamál-
um með illa ígrunduðum tillögum
um náttúrupassa sem þingmenn
úr öllum flokkum hafa gagnrýnt
undanfarið ásamt félagasamtök-
um og almenningi í landinu.
Við megum því engan tíma
missa. Ekki einingis vegna ótta
við að ferðamönnum til lands-
ins fækki heldur vegna þess að við
erum vörslumenn náttúrunnar og
það eru takmörk fyrir því hve Ís-
land þolir mikla ágengni ferða-
fólks á viðkvæmt vistkerfi lands-
ins.
Þess vegna spyr ég: „Hvers virði
er Ísland“ þegar náttúra lands-
ins er annars vegar og fjármagna
þarf viðhald hennar, uppbyggingu
innviða og umhirðu ferðamanna-
staða. Mitt svar er að það sé fjár-
sjóður hverrar þjóðar að varðveita
sem best náttúruna og við höfum
til þess verkfæri í dag sem er gisti-
náttagjaldið sem má útfæra bet-
ur í bland við komugjald á flug-
farseðla.
Við skulum því ekki eyða orku í
vondar tillögur um náttúrupassa.
Málið þolir ekki bið og Fram-
kvæmdasjóður ferðamannastaða
verður að fá fjármagn strax til að
rísa undir verkefnum sínum þar
til lög um fjármögnun hans verða
að veruleika.
Lilja Rafney Magnúsdóttir.
Höf. er alþingismaður VG í
Norðvesturkjördæmi.