Fréttablaðið - 10.01.2008, Blaðsíða 40

10. JANÚAR 2008 FIMMTUDAGUR10 ● fréttablaðið ● skólar & námskeið
Íslenska konan er aldrei tignar-
legri en íklædd íslenskum
þjóð búningi, en meðal kvenna
verður æ vinsælla að sauma
sinn eigin búning.
„Þjóðbúninganámskeiðin eru vin-
sælust hjá okkur og frá árinu
1998 hefur þjóðbúningasaumur
notið mestrar hylli,“ segir Ásdís
Birgisdóttir, framkvæmdastjóri
Heimilis iðnaðarfélags Íslands,
sem starfrækir Heimilisiðnaðar-
skólann sem býður fjölbreytt
námskeið á vetrum.
„Við reynum að kenna alla ís-
lensku þjóðbúningana sér því
handverkið er mjög ólíkt. Nem-
endur eru aldrei fleiri en sjö
því vinnan er flókin og tímafrek
fyrir kennarann, sem þarf mikið
að leiðbeina og segja til,“ segir
Ásdís, en alls tekur venjulegt
námskeið í þjóðbúningasaumi
þrjá mánuði.
„Oft er ákveðið tilefni sem
hvetur konur til að koma, eins og
útskrift eða aðrir stórviðburðir, en
einnig að þær hafa eignast gamalt
kvensilfur, jafnvel bara einn lítinn
hlut, sem þær vilja nýta og kaupa
þá námskeið. Það hefur sýnt sig
að konur sem sauma sjálfar sinn
þjóðbúning eru duglegri að nota
hann en konur sem eignast hann
með öðrum hætti,“ segir Ásdís, en
þrjú til fimm ár er algengt að taki
að gera fald- og skautbúninga,
sem eru þeir flóknustu í íslensku
þjóðbúningafjölskyldunni.
„Það er ekki vitað með vissu
hvort íslenskar konur á öldum
áður hafi allar verið svo flinkar
í höndum að gera sinn eigin bún-
ing en í ritum er getið um annál-
aðar hannyrðakonur sem oft voru
af heldri fjölskyldum sem höfðu
tíma til að sitja við hannyrðir.
Víst er að allar konur þurftu að
nota nál og þráð, og sjálfsagt mun
fleiri sem þurftu að sauma á sig
sjálfar en getið er um í heimild-
um. Konur í þá tíð áttu oftast eina
flík til skiptanna og á þeim tíma
var faldbúningur hversdags-
klæðnaður, en mikil skreytiþörf
virðist hafa ríkt og búningarnir
bæði litríkir og margbrotnir með
margs kyns handverki; kniplað,
baldýrað og útsaumur með ullar-
þræði,“ segir Ásdís um faldbún-
inga, sem lögðust af um 1850
þegar konur fóru að nota innflutt-
an klæðnað í meiri mæli.
„Upp úr 1960 endurvakti Þjóð-
dansafélag Íslands þessa elstu
búninga. Frá árinu 2000 hefur
áhuginn glæðst verulega og hópur
innan Heimilisiðnaðarfélagsins,
sem nefnist Faldafeykir, unnið
markvissa rannsóknarvinnu á
gömlu búningunum og endurgerð
þeirra. Búningar á söfnum hafa
verið rannsakaðir, en mikil vinna
hefur ekki síst verið fólgin í því
að finna alls kyns tillegg, efni og
hluti sem framleiddir voru fyrir
200 árum og margt af því er er-
lent. Í dag fáum við efni og tillegg
alls staðar að úr heiminum, sem
er mikið mál og vinna.“
Fyrsta námskeiðið í faldbún-
ingasaumi, þar sem saumaður er
19. aldar upphluturinn, kostar sjö-
tíu þúsund krónur og er þá fjórð-
ungsvinnu lokið. Alls er kostn-
aður um og yfir hálfa milljón að
koma sér upp slíkum búningi en
fullgerður er verðmæti hans um
þrjár milljónir þegar öll handa-
vinna er metin, en hún er talin í
hundruðum klukkustunda.
- þlg
Þriggja milljóna króna klæði
Hér stendur Ásdís Birgisdóttir, framkvæmdastjóri Heimilisiðnaðarfélags Íslands, í fögrum félagsskap íslenskra þjóðbúninga, en
hinn skrautlegi faldbúningur stendur fremstur. FRÉTTABLAÐIÐ/VILHELM
Heimilisiðnaðarskólinn hefur verið rekinn í
um þrjátíu ár. Þar er boðið upp á námskeið þar
sem kennd eru ýmis gömul vinnubrögð í greinum
heimilisiðnaðar, handmennta og lista. Kennsla
fer aðallega fram á kvöldnámskeiðum, en ein-
staka námskeið eru kennd á daginn eða
um helgar.

Námskeið í boði við skólann eru til
dæmis:
Baldýring – Brjóstsykurgerð – Hekl – Hnífagerð,
skepti og slíður – Jurtalitun – Leðurvinna – Lopapeysu-
prjón – Myndvefnaður – Möttulsaumur – Orkering –
Prjón: handstúkur og íleppar, sjöl, hyrnur og dúkar –
Sauðskinnsskór – Skartgripa- og keðjugerð – Skyrtu-
og svuntusaumur – Spjaldvefnaður – Tálgun – Tóvinna
– Vefnaður – Vattarsaumur – Víravirki – Útsaumur –
Þjóðbúningasaumur
Námskeið í Heimilis-
iðnaðarskólanum
Skemmtileg námskeið
Námskeið fyrir börn og unglinga:
* Gítarnámskeið
* Trommunámskeið
* Bassanámskeið
10 vikna hljóðfæranámskeið
ætlað byrjendum. Kennt í litlum
hóptímum þar sem þátttakendum
er raðað í hópa eftir aldri og getu.
Námskeið fyrir fullorðna:
* Partýgítarnámskeið
* Leikskólagítarnámskeið
6 vikna skemmtileg gítarnámskeið
ætluð byrjendum í gítarleik
Upplýsingar og skráning á
www.tonsalir.is
ónsalir
Bæjarlind 2 - Sími 534-3700 - www.tonsalir.is
Tónsalir er ryþmískur tónlistarskóli
þar sem leitast er við að viðhalda
gleðinni í hljóðfæraleiknum.