Morgunblaðið - 26.09.2019, Blaðsíða 72

72 MENNING
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 26. SEPTEMBER 2019
Smiðjuvegi 76 • Kópavogi • Sími 414 1000 • tengi@tengi.is
Baldursnesi 6 • Akureyri • Sími 414 1050 • www.tengi.is
Opið virka daga frá kl. 8-18 og laugardaga kl. 10-15
Gæði, þjónusta, ábyrgð - það er Tengi
ALLT Í BAÐHERBERGIÐ
FRÁ A TIL IFÖ
Tengi hefur mikla og góða reynslu af IFÖ baðinnréttingum.
IFÖ eru sænskar hágæðavörur sem framleiddar hafa verið allt frá 1936.
Alþjóðlega kvikmyndahátíðin í
Reykjavík, RIFF, hefst í dag og er
dagskrá hennar þéttskipuð, margt í
boði og fjölbreytnin að vanda mikil.
Á morgun mun Ómar Ragnarsson
taka við nýjum heiðursverðlaunum
hátíðarinnar, Græna lundanum, í
Norræna húsinu kl. 18 og vill RIFF
með því heiðra hann fyrir ævistarf
sitt við kvikmyndun á náttúru lands-
ins.
Um leið verður opnuð ljósmynda-
sýning Landverndar og Ólafs
Sveinssonar, Enginn veit hvað átt
hefur fyrr en misst hefur en hún er
haldin í tilefni af hálfrar aldar af-
mæli félagsins. Sýningin er haldin í
samstarfi við Norræna húsið og
Framtíðarlandið. Heimildarmynd
Ólafs, Veröld sem var, verður frum-
sýnd en hún fjallar um Kára-
hnjúkavirkjun og hálendið í kringum
Snæfell.
„Á stóru tjaldi verða sýnd þrjú
myndbandsverk / kvikmyndir um
öræfin kringum Snæfell, áhrifa-
svæði Kárahnjúkavirkjunar norð-
austan Vatnajökuls og eyðileggingu
þess sem að Ólafur Sveinsson hefur
gert sérstaklega fyrir sýninguna,“
segir í tilkynningu. Auk þess verður
fimm mínútna löng mynd um fyr-
irhugaða Hvalárvirkjun sýnd og er
dagskráin í heildina 50 mínútur að
lengd. Í anddyri verða sýndar ljós-
myndir af stöðum sem eru í bið- og
nýtingarflokkum rammaáætlunar.
Enginn veit hvað átt hefur fyrr en
misst hefur er vinnutitill sýning-
arinnar sem er styrkt af umhverf-
isráðuneytinu, Ferðafélagi Íslands,
Náttúruverndarsjóði Pálma Jóns-
sonar, Skjámynd og Útivist. Ólafur
er sýningarstjóri hennar.
Morgunblaðið/RAX
Heiðraður Ómar Ragnarsson hefur
barist ötullega fyrir náttúruvernd.
Ómar Ragnarsson hlýtur
Græna lundann á RIFF
Árni Matthíasson
arnim@mbl.is
Svavar Pétur Eysteinsson þekkja
kannski ekki allir, en allir kannast
við lagasmiðinn og söngvarann Prins
Póló, aukasjálf Svavars, sem lét
fyrst heyra í sér fyrir áratug með
plötunni Jukk. Prinsinn er þó ekki
það eina sem Svavar hefur fengist
við um tíðina, því hann stofnaði
menningarmiðstöðina Havarí með
Berglindi Häsler, eiginkonu sinni,
líka fyrir áratug, og er að auki bulsu-
og boppuppfinningamaður og -fram-
leiðandi.
Undanfarin ár hafa Havarí og
Prinsinn búið á Karlsstöðum í Beru-
firði, þar sem Svavar og Berglind
reka einnig gistingu og matstað og
framleiða bopp . Síðsumars var Hav-
aríi svo lokað fyrir veturinn því þau
hyggjast dvelja hér syðra í vetur
með börnin, sinna vinum og ætt-
mennum, menningarstússi og mann-
lífi. Lokaballið í Havaríi á Karls-
stöðum var haldið fyrir fullu húsi
með liðsinni FM Belfast, sem slútt-
aði einnig starfi Havarís í Reykjavík
fyrir áratug, og vitanlega tróð Prins-
inn einnig upp tíu ára gamall á tíu
ára afmæli Havarís.
Gleðibankinn breytti lífi mínu
Svavar rekur sögu Prinsins aftur
til þess er hann sá þau Eirík Hauks-
son, Helgu Möller og Pálma Gunn-
arsson syngja um innlegg í Gleði-
bankann.
Það var tónlist á heimili Svavars,
pabbi hans, Eysteinn Pétursson
eðlisfræðingur, spilaði á ýmis hljóð-
færi, gítar, píanó og harmonikku, og
þau hljóðfæri voru öll til á heimilinu.
„Það var hægt að grípa í hljóðfæri
sama hvar maður var staddur, en
það var ekkert popp fyrr en ég sá
Eurovision 1986, Gleðibankinn
breytti lífi mínu og ég fór strax í það
að semja Eurovision-lag. Ég reyndi
að fá pabba með mér en honum
fannst það glatað. Áhuginn var þó
kviknaður og ég fór að læra á raf-
magnsgítar hjá Ólafi Gauki. Eftir
það langaði mig að eignast svoleiðis
gítar, en þegar pabbi fór og spurði
Ólaf hvort það væri eitthvert vit í
þessu hjá mér sagði hann að raf-
magnsgítarinn væri bara bóla. Ég
man svo vel eftir þessu því þegar
pabbi sagði mér hvað Óli hefði sagt
skildi ég ekki hvað hann átti við –
hvað þýddi það að rafmagnsgítarinn
væri bara bóla?
Eftir að ég hætti í því tónlistar-
námi keypti ég mér samt rafmagns-
gítar og fór að glamra og hef gert
það síðan. Ég græddi á því að læra,
en þurfti ekki að læra meira, næsta
skref var að gera hlutina sjálfur og
það er sú hugmyndafræði sem ég
hef tileinkað mér.“
Múldýr, Rúnk og
Skakkamanage
Múldýrið var fyrsta hljómsveit
Svavars sem gaf eitthvað út, það
kom út 7" 1996, en þar á undan var
hann í grunnskólahljómsveit sem
hét Blimp og tók þátt í Músíktil-
raunum 1992. Múldýrið breyttist í
hljómsveitina Emmett 1997 og átti
tvö lög á safnskífunni Spírur. Næsta
ævintýri var Rúnk sumarið 2002,
sem skipuð var þeim Hildi Guðna-
dóttur, Benedikt Hermanni Her-
mannssyni, Birni Kristjánssyni, Óla
Birni Ólafssyni og Svavari. Hún spil-
aði víða innan lands og utan, gaf út
plötur og skipulagði hátíðir, en svo
skyndilega var allt búið.
Það var röðin komin að Skakka-
manage sem var sólóverkefni. „Ég
tók upp plötu einn inni í herbergi,
sjö laga plötu, sem er stundum köll-
uð „fjársjóðsplatan“ því það stóð
bara framan á henni fjársjóðskort
innifalið. Hún kom út 2003. Á þess-
um tíma kynntist ég Berglindi og
þegar ég stofnaði hljómsveit í kring-
um Skakkamanage bauð ég henni að
vera með og Þormóði Dagssyni. Það
komu svo fleiri við sögu síðar.“
Prinsinn birtist
Prins Póló varð svo til á Seyðis-
firði þegar þau Berglind fluttu aust-
ur árið 2008. „Þar var ég kominn á
litlu listamannalaunin svokölluðu og
hafði nógan tíma. Þegar maður flyt-
ur út á land fyllist maður af sveita-
rómantík og þjóðrembu, eðlilega, og
ég fékk allt í einu áhuga á því að fara
að semja texta á íslensku, popplög
án þess að vera popp. Ég veit reynd-
ar ekki hvort ég ákvað það eða ekki
en þetta þróaðist í þessa átt. Ætli ég
hafi ekki verið kominn aftur í Gleði-
bankann, aftur á byrjunarreit, í ís-
lenska 90’s músík.
Þetta var líka munurinn á því að
gera tónlist án þess að vera undir
áhrifum af áfengi eða vímuefnum og
svo edrú. Ég hafði verið að sulla frá
unglingsárum, mikið í kringum mús-
ík fram að þessu. Rauði þráðurinn
var alltaf fylliríið og sullið fram að
fylliríinu. Það var orðið rosalega
þreytandi og ég var löngu búinn að
gefast upp á því en þorði bara ekki
að taka skrefið. Ég var viss um að
það yrði svo ógeðslega leiðinlegt að
hætta, var skíthræddur við það að
drepast úr leiðindum, en svo varð
allt skemmtilegra, auðveldara, þægi-
legra og betra.“
Havarí
Á Seyðisfirði voru þau Svavar og
Berglind einn vetur og tvö sumur,
en fluttust svo suður aftur og opn-
uðu plötubúð í samvinnu við plötuút-
gáfuna Kima, Gogoyoko og Borgina,
útgáfu Hjálma. Búðin sú, Havarí,
sem varð fljótlega meira en bara
plötubúð, var opnuð í Austurstræti í
september 2009.
„Hugmyndin var að opna plötu-
búð, en svo varð Havarí að eins kon-
ar félagsmiðstöð og svo fór mynd-
listarkreðsan að hreiðra um sig og
bókverkaforlagið og bókabúðin Úti-
dúr leigði aðstöðu hjá okkur,“ segir
Svavar og Berglind heldur áfram:
„Þetta var í byrjun ferðamanna-
sprengjunnar og útlendingar voru
farnir að sýna þessu mikinn áhuga
þannig að þetta var mjög tregafullt
þegar við þurftum að loka, við vorum
ekki tilbúin að hætta, en höfðum
ekki húsnæðið lengur.“
Austur
Um líkt leyti voru þau farin að
velta því fyrir sér að flytja aftur út á
land og voru alltaf að skoða jarðir til
sölu. Á endanum ákváðu þau að
flytja austur, það væri hæfilega
langt til að ekki væri hægt að
skreppa í bæinn í tíma og ótíma. Á
endanum urðu Karlsstaðir fyrir val-
inu. „Einn janúardag ákváðum við
að fara og skoða jörðina, sem var þá
hálfgerð eyðijörð, og sáum mögu-
leika í húsunum á staðnum fyrir all-
ar hugmyndirnar,“ segir Berglind.
Í einu af þeim húsum var Havarí
svo endurreist og starfar enn, þó að
hlé hafi verið gert á starfseminni í
vetur og þau hjón og börn hafi vetur-
setu syðra. „Í rekstrinum ganga
sumrin mjög vel,“ segir Berglind,
„en veturinn er ansi erfiður og þess
vegna ákváðum við að vera meira
fyrir sunnan, að sinna þar hinum
verkefnunum sem við erum að gera.
Við erum alltaf að elta verkefnin.“
Ljósmynd/Björg Sveinsdóttir
Havaríbændur Svavar Pétur Eysteinsson, Prins Póló sjálfur, og Berglind Hässler, eiginkona hans.
Poppuð sveitarómantík
 Prins Póló og Havarí fögnuðu tíu ára afmæli á árinu og héldu upp á það með partíi í Berufirði