Ársrit um starfsendurhæfingu - 2010, Qupperneq 24

24 www.virk.is
Þ
JÓ
N
U
S
TA
gefast tækifæri til að bregðast við
stöðu einstaklingsins með því að beina
honum í skammtímaúrræði er mætt
geta þörfum hans. Upplýsingar um
þátttöku/niðurstöður slíkra úrræða veita
einnig mikilvægar upplýsingar inn í
grunnmatið.
Gengið er út frá virkri þátttöku
eintaklingsins og ábyrgð hans í starfs-
endurhæfingarferlinu. Þetta er tryggt
strax í upphafi með því að gerður er
þátttökusamningur við einstaklinginn
þar sem fram koma markmið, virkni-
og/eða starfsendurhæfingaráætlun,
tímabil virkniaukandi aðgerða og/eða
starfsendurhæfingar svo og réttindi og
skyldur þátttakanda.
Nánar um matstækin í
Grunnmati
Grunnupplýsingar
Í fyrsta viðtali er farið í gegnum Grunn-
upplýsingar. Um er að ræða upplýsingar
er horfa til stöðu einstaklingsins í
samfélaginu sem og helstu vandkvæða
hans tengdum því að komast aftur út
á vinnumarkaðinn. Markmiðið með
Grunnupplýsingum er að átta sig á
félagssögu einstaklingsins ásamt hans
helstu vandamálum.
Skimun
Skimun er einnig lögð fyrir einstaklinginn
strax í upphafi, ekki seinna en í öðru
viðtali. Um er að ræða verkfæri sem
greinir og einangrar þekkta áhættuþætti
er varða viðhorf einstaklingsins og heilsu
hans. Eins er Skimun leiðbeinandi tæki
fyrir ráðgjafann er varðar virkniaukandi
aðgerðir. Inni í Skimun eru innbyggð
viðvörunarmerki, svokölluð „rauð flögg“,
sem eru leiðbeinandi um hvar bregðast
skuli við með nánari athugun annars
vegar og virkniaukandi aðgerðum hins
vegar. Markmiðið með Skimun er að
draga fram þá þætti sem mögulega
krefjast inngrips sérfræðinga strax.
Ef ljóst er strax eftir að Skimun hefur
verið lögð fyrir að einstaklingur þarf
að fara í Sérhæft mat vinnur ráðgjafi
svokallað Bráðagrunnmat. Í því felst
að lágmarksupplýsingar þurfa að vera
til staðar til að hægt sé að vísa áfram
í sérhæft mat. Þessar upplýsingar
eru: Grunnupplýsingar, Skimun og
upplýsingar úr öllum liðum Grunnmats-
möppu tækifæranna (töflur er snúa
að sjálfsmati einstaklingsins). Þessar
upplýsingar eru í framhaldinu metnar
af ráðgjafa og úr þeim eru kallaðir fram
styrkleikar og veikleikar í hverjum lið
Grunnmats-möppu tækifæranna.
Ef Skimun leiðir ekki í ljós þörf á frekara
inngripi sérfræðinga á þessu stigi heldur
ráðgjafi áfram vinnu sinni í Grunnmati.
Mat á möguleikum
Mat á möguleikum er lagt fyrir eftir að
búið er að fara í gegnum Skimun. Miðað
er við að slíkt sé einnig gert í öðru viðtali.
Sjónum er sérstaklega beint að ein-
staklingnum og hann spurður markvisst
út í hvaða lausnir hann telji nauðsynlegar
til að komast aftur út á vinnumarkaðinn.
Markmiðið með að leggja fyrir Mat á
möguleikum er tvennskonar. Annars
vegar er það að ráðgjafi fær yfirsýn yfir
hvað einstaklingur telji að þurfi að gera
fyrir hann til að bæta vinnugetu/starfsgetu
hans. Hinsvegar er markmiðið með Mati
á möguleikum að einstaklingurinn nái
yfirsýn yfir sitt vandamál sem og sína
ábyrgð þegar kemur að því að takast á
við vandamálið. Þetta spurningablað
er einnig lagt fyrir þegar líða tekur að
útskrift. Annar notkunarmöguleiki á Mati
á möguleikum er vegna utanumhalds
endurhæfingarlífeyris og endurmati
honum tengdum. Þannig getur Mat á
möguleikum verið eitt af því sem er lagt
fyrir í lok hvers tímabils og þannig nýtt
sem mat á árangri endurhæfingar.
Þegar fyrir liggur að ekki eru til staðar
áhættuþættir sem kalla á frekara inngrip
sérfræðinga er byrjað á Grunnmati
– möppu tækifæranna. Við þá
upplýsingaöflun er unnið samkvæmt
fyrirfram ákveðinni aðferð og leitað í hug-
myndafræði sem nýtt kerfi í Danmörku
grundvallast á; „Arbejdsevnemetoden“.
Verkfærið kallast „Ressourceprofilen“
sem í stuttu máli má segja að sé rammi
utan um samtal ráðgjafa og einstaklings.
Aðferðarfræðin byggir á virðingu fyrir
hverjum og einum og þeirri sýn að hver
og einn hafi færni sem hægt er að þróa
með aðstoð og breytni. Einstaklingurinn á
að vera í forgrunni en samtímis þarf hann
að taka ábyrgð á eigin aðstæðum.
Grunnmat – mappa
tækifæranna
Við gerð Grunnmats-möppu tækifæranna
notar ráðgjafi samtalsramma sem samtal
hans og einstaklingsins mun byggja á.
Samtalsramminn er mótaður með tilliti
til markmiðanna sem samskipti ráðgjafa
og einstaklings eiga að ná. Grunnmat-
mappa tækifæranna þjónar margskonar
tilgangi í Starfshæfnismati. Hér kemst
sjónarhorn einstaklingsins að, hann fær
tækifæri til að segja sjálfur frá sínum
aðstæðum og upplifunum. Það er gengið
út frá þeirri forsendu að einstaklingar hafa
bæði færni og möguleika til að þróast.
Hér skiptir huglægt mat einstaklingsins á
færni sinni miklu máli sem og trú hans á
eigin getu því þessi atriði gefa til kynna
Starfsdagur hjá VIRK