Morgunblaðið - 12.10.2019, Blaðsíða 53

MENNING 53
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 12. OKTÓBER 2019
TÓNLIST
Arnar Eggert Thoroddsen
arnareggert@arnareggert.is
Ghosteen kom út föstudaginn 4.
október og fólk á mínum aldri er bú-
ið að dvelja á elliheimili samfélags-
miðlanna, Facebook, síðan. Skrafað
er og skeggrætt um Nick Cave, sem
er mörgum svo kær. Cave hefur átt
ótrúleg ár undanfarið. Sonur hans
lést á voveiflegan hátt sumarið 2015
og sú reynsla breytti listamanninum.
Í stað töffaraskapar og fjarlægðar
er fram kominn innilegur einstak-
lingur sem vill tengjast fólki og sýna
því umhyggju og
ást. Þetta hefur
hann m.a. fram-
kvæmt með því
að svara aðdá-
endum á vefsíð-
unni Red Hand
Files og svo nú á
spjalltónleikum, þar sem hann tekur
við spurningum úr sal, í einskonar
„tilraunastofu í tengingu“.
Síðasta plata Cave, Skeleton
Tree, var hálfköruð þegar reiðar-
slagið kom. Fullbúin varð hún að
besta verki listamannsins. Já, ég var
ekki sannfærður en er það í dag.
Platan er ótrúleg. Síðast þegar ég
stakk niður penna um Cave var það
út af henni, og þá var ég miðjum
klíðum við það að melta hana. Sú
plata stingur, uppfull af broddum en
líka ægifegurð. Fannst hún samt
hálfleiðinleg fyrsta kastið og tjáði
mig um það á Snjáldru. Ein athygl-
isverðasta kenningin sem kom fram
í meðfylgjandi athugasemdaþræði
var að þessi leiðindi sem ég þóttist
Eftirspilið …
Fóstbræður Nick Cave ásamt helsta samstarfsmanni sínum, Warren Ellis.
finna væru í raun dofi vegna hins
mikla áfalls. Cave sneri aftur til
vinnu, en í miðju áfalli í raun, hið
eiginlega sorgarferli rétt að hefjast.
Í myndinni One more time with feel-
ing lýsir hann því að þetta hafi verið
eina leiðin ef geðheilsan ætti ekki að
hverfa með öllu. Verkið skyldi klár-
að, þó hann hafi að einhverju leyti –
og kannski miklu – verið utangátta.
Push the Sky Away (2013),
Skeleton Tree (2016) og nú Ghost-
een eru allar því marki brenndar að
vera hálfgerðar „ambient“-plötur.
Það er lítið rokk í gangi. Þær líða
áfram, svífa áfram og engin þeirra
meira en sú nýjasta. Og ég er af-
skaplega ósannfærður um gildi
hennar og gæði. Ég sagði einu sinni í
gríni um einn uppáhaldsleikstjórann
minn, Terrence Malick, að mynd
hans Tree of Life væri í senn alger-
lega stórkostleg en um leið alveg of-
boðslega leiðinleg. Eitt útilokar ekki
hitt. Líður dálítið þannig með þessa
plötu. Hér er áhersla á texta fremur
en tónlist og hljóðmotturnar stund-
um óspennandi. Warren Ellis, hægri
hönd Cave, er mistækur í þessu raf-
sulli sínu. Platan hljómar mæðulega.
Ég skynja þetta sem eftirspil. Lok.
Eðlilega?
Vandamálið með þessa plötu er
að Cave, ólíkt því sem hann er að
gera í svarbréfunum til aðdáenda
(eða í kvikmyndunum sínum), heldur
of mikið aftur af sér, þá textalega.
Ég hefði viljað sjá naktari, raun-
særri vísanir í það sem er verið að
gera upp. Þetta er of mikið undir
villtri rós. Ég skal líka með glöðu
geði ráðast á fílinn í stofunni. Sem
skáld, þá er Cave ekki alveg að
„dansa“. Þó hann þrái það mun hann
aldrei ná sömu hæðum og Dylan,
Cohen, Morrissey. Hann er einfald-
lega of sjálfsmeðvitaður. Langar of
mikið til að vera SKÁLD og nær því
þess vegna ekki að fullu. Það er of
stutt í tilgerð, eitthvað sem mér
finnst hafa aukist í seinni tíð. Eins og
hann sé að máta sig í föt risa og sé
óöruggur. Útkoman er því „ofskrif-
aðar“ línur.
Ég tók eftir þessu í 20.000 days
on earth, þar sem hann var að
ramma sig inn sem ljóðskáld í rest-
ina. Ég fékk aulahroll. En … um leið
hef ég aldrei séð „hann“ jafn vel og í
þeirri mynd. Hlæjandi, mannlegan,
feiminn, gáskafullan. Ef hann myndi
slappa aðeins af, tappa inn í þennan
gaur, þá yrði hann betri listamaður.
Hvað sem því líður, þá gerir
hann ekki svona plötu aftur. Og von-
andi aldrei (hér er ég að vísa í það
sem orsakaði hana). Brjálað rokk,
með einlægni ljósberans að vopni,
næst? Það er ekkert víst að það
klikki.
» Í stað töffaraskap-ar og fjarlægðar er
fram kominn innilegur
einstaklingur sem vill
tengjast fólki og sýna
því umhyggju og ást.
Ghosteen er ný plata
eftir Nick Cave. Þar
gerir myrkrahöfðinginn,
eða ættum við að segja
ljósberinn frekar, upp
fráfall sonar síns í músík
en þó aðallega máli.
Böðvar Páll Ásgeirsson
bodvarpall@mbl.is
Listatvíæringurinn Sequences fór af stað í gær,
föstudag, og stendur fram yfir annan sunnudag.
Listahátíðin er haldin annað hvert ár og kallast
fullu nafni Sequences real time art festival og er
alþjóðleg hátið sem beinir sjónum sérstaklega
að verkum í rauntíma. Aðalsýningar hátíðar-
innar eru í Marshallhúsinu en einnig eru einka-
sýningar á víð og dreif um Reykjavík sem og
kvikmyndasýningar í Bíó Paradís og tónleikar í
Fríkirkjunni.
Rauntímahátíð
Hildigunnur Birgisdóttir er sýningarstjóri há-
tíðarinnar ásamt Ingólfi Arnarssyni og segir hún
allt milli himins og jarðar vera til sýnis. „Þetta er
rauntímahátið sem hefur í gegnum tíðina einblínt
á tímatengda miðla eins og myndbönd og slíkt.
Þetta árið förum við aðeins aðra leið því við Ing-
ólfur vorum beðin að stýra þessu saman og hvor-
ugt erum við sérfræðingar í tímadengdum miðl-
um. Við báðum um undanþágu frá þessu þegar
okkur var boðið að sýningastýra hátíðinni og
leggjum áherslu á að skoða hvað rauntími er. Við
tökum hugtakið í sundur og veltum fyrir okkur
raunveruleika og tíma. Verkin endurspegla þess-
ar vangaveltur okkar,“ segir Hildigunnur.
Að hennar sögn er því raunveruleikinn nokk-
urs konar þema hátíðarinnar.
„Við veltum fyrir okkur hvar mörkin liggja á
milli raunveruleika og skáldskapar, hand-
anheims eða eitthvað slíkt.,“ segir Hildigunnur.
Ekkert er svart og hvítt
Hildigunnur segir þessar vangaveltur henn-
ar og Ingólfs ráða því hvernig þau velja verk og
listamenn á hátíðina. Þau velji frekar verk en
listamenn en í einhverjum tilfellum fengu þau
listamenn til að gera ný verk fyrir hátiðina.
„Við völdum þá listamenn að sjálfsögðu þar
sem þeir vinna á þann hátt sem hentar þessu
þema. Við biðjum engan að velta fyrir sér raun-
veruleika og tíma heldur er það augljóst í ljósi
þess hvernig verk viðkomandi gerir,“ segir hún.
Tvær sýningar, a) og b), verða í Marshallhús-
inu á hátíðinni og segir Hildigunnur þau Ingólf
hafa valið listamenn á þær á mismunandi hátt og
sýningarnar að því leyti ólíkar. „En svo er nátt-
úrlega ekkert svart og hvítt og einn listamaður
sýnir á báðum sýningunum.“ Það er heiðurs-
listamaður hátíðarinnar, Kristinn Guðbrandur
Harðarson. „Hann vinnur handan raunveruleik-
ans en einnig með hversdagsleikann og hentaði
því vel fyrir báðar sýningar,“ segir Hildigunnur.
Hún segir Kristin mikinn áhrifavald innan hans
kynslóðar listamanna en fyrir utan hana sé hann
lítið þekktur. „Hann gerir fjölbreytt verk sem
eru húmorísk og eiga erindi við marga og þess
vegna fannst okkur upplagt að nefna hann sem
heiðurslistamann, frekar en einhvern sem allir
þekkja, við þetta tækifæri.“
Verk sem setur allt í samhengi
Hildigunnur segir þau Ingólf hafa þurft að
velta því fyrir sér hvort þau ættu að taka sýning-
arstjórnina að sér. „Við þurftum að velta því fyr-
ir okkur hvort við hefðum eitthvað að segja sem
dúett.“ Þegar þær umræður voru í gangi komust
þau að því að þau höfðu hrifist af sama verkinu
og fannst þá vera kominn grundvöllur fyrir því
að vinna saman. „Fyrir okkur er þetta verk sem
setur tímann og allt annað í samhengi.“
Verkið heitir „Yellow Movies“ og er eftir
listamanninn Tony Conrad. „Hann gerir í raun
hvítan flöt á sléttan pappír og rammar hann inn
með svartri málningu og líkir þannig eftir kvik-
myndaskjá. Þegar hann klárar verkið byrjar
kvikmyndin. Hann gerði margar svona myndir
og þær eru í gangi um allan heim og eru lengstu
og mögulega viðburðalausustu kvikmyndir í
heimi,“ segir Hildigunnur en ekki tókst að
koma einni myndanna til landsins eins og stóð
til um tíma. „Fyrir mér bendir þetta svo átak-
anlega á að allir hlutir sem við teljum statíska
eru í raun viðburðir. Glas er til dæmis bara glas
í mesta lagi í nokkur hundruð ár. Allt er atburð-
ur.“
„Allt er atburður“
 Listahátíðin Sequences hófst í gær og stendur fram yfir næstu helgi  Raunveruleikinn og tíminn
eru aðalviðfangsefnin að sögn annars sýningarstjóra hátíðarinnar, Hildigunnar Birgisdóttur
Morgunblaðið/Kristinn Magnússon
Há tíð Hildigunnur,
Ingólfur og Kristinn
í Marshallhúsinu.
Fulltrúar dánar-
bús tónlistar-
mannsins Prince
hafa ávítað
Donald Trump
Bandaríkja-
forseta fyrir að
nota lag Prince,
„Purple Rain“, á
framboðsfundi
sínum í Minnea-
polis, heimaborg tónlistarmanns-
ins, í fyrradag. Þetta gerði Trump
þrátt fyrir að hafa heitið því í fyrra
að spila ekki aftur lög Prince á
framboðsfundum sínum. Trump
notaði lagið í herferð sinni árið
2016.
Fulltrúar dánarbúsins segjast
aldrei munu veita forsetanum leyfi
fyrir því að nota verk Prince. Þetta
kemur fram í færslu þeirra á Twit-
ter þar sem einnig er birt bréf frá
starfsmönnum forsetans þar sem
fram kemur að þeir muni ekki
framar nota lög Prince á viðburð-
um tengdum forsetaframboði
Trumps. Ekki fylgir sögunni í frétt
Guardian hver eftirmálin verða af
þessu svikna loforði.
Trump notaði lag
Prince án leyfis
Donald Trump
Sjöunda starfsár
tónleikaraðar-
innar Hljóðön í
Hafnarborg
hefst með tón-
leikum Luïsu
Espigole píanó-
leikara og Ing-
ólfs Vilhjálms-
sonar klarínettu-
leikara annað
kvöld kl. 20. Þau munu leiða gesti í
gegnum fjölbreytta efnisskrá sem
einkennist af samtölum milli and-
stæðna, að því í er fram kemur í til-
kynningu.
Í titilverki tónleikanna, „Sýndar-
rými nr. 8“, eftir Joönnu Bailie tak-
ast á andstæðir hljóðheimar, ann-
ars vegar „hljóðheimur borgar-
rýmisins“ og hins vegar „hljóð-
heimur tónlistarinnar“, eins og því
er lýst. Fléttast verk Bailie við verk
annarra höfunda á borð við Jonath-
an Harvey, Jörg Widmann og Gér-
ard Grisey. Hljóðön er tileinkuð
tónlist 20. og 21. aldar þar sem hug-
myndaauðgi og listræn glíma tón-
skálda leiðir áheyrendur inn á áður
ókunnar slóðir, segir í tilkynningu.
Hljóðön hefst með
Sýndarrými nr. 8
Lluïsa Espigolé