Tímarit hjúkrunarfræðinga - 2019, Qupperneq 44

44 | Tímarit hjúkrunarfræðinga
Vorið 1999 var ég við það að ljúka doktorsnámi, hafði
unnið í 12 ár í Háskóla Íslands og menntunarmál
hjúkrunarfræðinga voru mér mjög ofarlega í huga.
Meistaranám í hjúkrun var nýhafið í HÍ og mikil gerjun í
gangi.
Þá var auglýst framboð til formanns Félags íslenskra hjúkrunarfræðinga
og ég hvött til að bjóða mig fram. Ég tók þeirri áskorun. Fréttir frá
félaginu voru yfirleitt tengdar kjaramálum og baráttu að mér fannst og
ég vildi skoða menntamál hjúkrunarfræðinga, framhaldsnám, símenntun
og nýtingu menntunar í starfi. Raunin varð hins vegar að mestum
hluta af tíma mínum var varið í kjaramál, ekki menntamál. Kjarafulltrúi
félagsins hætti störfum um svipað leyti og ég byrjaði og nýr hóf störf
u.þ.b. átta mánuðum síðar svo kjara- og réttindamál voru alfarið á
mínu borði. Ég tók þá ábyrgð mjög alvarlega að hjúkrunarfræðingar,
sem leituðu til félagsins, fengju réttláta lausn mála sinna. Þá tóku
kjarasamningar og stofnanasamningar mikinn tíma að ónefndu tveggja
daga verkfallinu í maí 2001, fyrsta verkfalli Fíh Þar held ég að við höfum
farið rétta leið, þ.e. að leggja fram áætlun um tveggja daga verkföll
en ekki eitt langvarandi. Starfið við samningaborðið er minnisstætt
og mér fannst það oftast ögrandi og skemmtilegt. Einu atviki man
ég eftir því mér þótti það asnalegt og hlægilegt. Við í samninganefnd
hjúkrunarfræðinga höfðum slitið fundi eitt sinn þar sem hvorki gekk né
rak því formaður samninganefndar ríkisins (SR) var ekki á staðnum. Á
næsta samningafund mætti öll 14 til 16 manna SR í halarófu á boðaðan
samningafund (venjulega voru þetta 3 til 4 aðilar á fundum frá þeim),
settist á móti okkur við fundarborðið og tilkynnti að þau öll hefðu
samningsumboðið en ekki bara formaðurinn. Því næst slitu þau fundi
og hersingin stormaði út. Hvílíkt hallærisleikrit! Samtals var þarna um
nokkurra klukkustunda vinnu ríkisstarfsmanna að ræða, hafði fólkið ekki
annað við tíma sinn að gera? hugsaði ég.
Baráttumál hjúkrunarfræðinga voru að mörgu leyti svipuð þá og
nú: hærri laun, styttri vinnutími, betri aðbúnaður á vinnustað,
menntun metin til launa og fleira. Í stofnanasamningum gætti þó nýs
hugsunarháttar, það er að hæfni í klínískri hjúkrun skyldi viðurkennd
og metin til launa en það þýddi að allir hjúkrunarfræðingar fengju
ekki endilega sömu laun. Það gat verið erfitt að fella þá nálgun inn í
hugsunarhátt hjúkrunarfræðinga.
Heljarstórt ímyndarátak var unnið 2002 til að kynna á raunhæfan
hátt störf hjúkrunarfræðinga og tóku fjölmargir hjúkrunarfræðingar
þátt í því. Meginmarkmið átaksins var að 116 hjúkrunarfræðingar
skyldu útskrifast ár hvert frá árinu 2006. Fjölgun var sem sagt í
brennidepli þá líkt og nú. Raðgreining erfðaefnisins og áhrif líftækni á
heilbrigðisþjónustu var mikið til umfjöllunar í samfélaginu á þessum
árum og var samin skýrsla um stefnu Fíh í þeim efnum og ályktað um
líftækni á fulltrúaþingi Fíh 2003. Það var hins vegar lítil eftirfylgni
með því. Auður í krafti kvenna var átak sem hafði það að markmiði að
auka þátttöku kvenna í atvinnusköpun. Fíh stóð fyrir námskeiði fyrir
hjúkrunarfræðinga í samvinnu við Háskólann í Reykjavík sem hafði
umsjón með átakinu. Námskeiðið var fullt, ef ég man rétt, og áhugavert
væri að frétta hvað varð um atvinnusköpun hjúkrunarfræðinganna sem
það sóttu. „Jaðarsmálið“ svokallaða tók mikinn tíma en sveitarstjórn
Snæfellsbæjar ákvað árið 1999 að ráða sjúkraliða til að leysa af
hjúkrunarforstjóra Dvalarheimilisins Jaðars, eina hjúkrunarfræðinginn
á staðnum, í fæðingarorlofi. Hjúkrunarfræðingur hafði líka sótt um og
samkvæmt lögum skyldi veitt hjúkrunarþjónusta á öldrunarstofnunum
með hjúkrunarrými. Ráðningin var kærð og erindið sent fram og til
baka milli ráðuneyta en niðurstaðan var að sveitarstjórnin komst upp
með þetta. Ýmislegt fleira rifjast upp, t.d. sameining heilbrigðisstofnana,
ritun bókar um sögu hjúkrunar hófst, skýrsla Ríkisendurskoðunar
um að fyrsti viðkomustaður heilbrigðisþjónustu væri heilsugæslan
en hjúkrunarfræðingar og hreinlega allir aðrir en læknar gleymdust
í umfjölluninni, staða sérfræðinga í hjúkrun og rafræn skráning
hjúkrunarupplýsinga svo fátt eitt sé nefnt. Ég hef ekki komið inn á erlent
samstarf sem tók mikinn tíma og skiptir gífurlega miklu máli til að deila
hugmyndum á milli landa og samstæðum tillögum að ýmsum úrbótum.
Framtíðarsýn mín nú er í grunninn sú sama og fyrir 20 árum: Vel
menntaðir hjúkrunarfræðingar sem standa föstum fótum í raunveruleika
klíníska starfsins og geta tengt vel saman klíníska þekkingu og
gagnreynda þekkingu skjólstæðingnum til hagsbóta.
Helstu samstarfsaðilar mínir voru fulltrúar í kjaranefnd, stjórn,
starfsmenn á skrifstofu BHM og Fíh og ljóst að formaður áorkar litlu ef
hann hefur ekki gott fólk með sér og það hafði ég.
Að lokum, ég sakna gluggans á Suðurlandsbraut og útsýnisins. Hvílík
dásemd. Hryðjuverkaárásirnar voru gerðar á tvíburaturnana í New
York þegar ég var formaður og mér er mjög minnisstætt að hlusta á
fréttirnar af þeim á skrifstofunni á Suðurlandsbraut og horfa á Esjuna
og friðsældina. Sem betur fer voru aldrei slík átök í gangi á mínum
formannsferli.
Klínísk og gagnreynd
þekking, skjólstæðingum
til hagsbóta
FRÁ FYRRVERANDI FORMANNI
Dr. Herdís Sveinsdóttir
formaður Félags íslenskra hjúkrunarfræðinga
1999–2003
1943
Lífeyrissjóður hjúkrunarkvenna stofnaður