Tímarit hjúkrunarfræðinga - 2019, Blaðsíða 47

Tímarit hjúkrunarfræðinga | 47
fyrirlestrum að fyrirbærið slys væri ekki bara eitthvað sem gerðist
út af engu. En þetta hafði ég lært á ráðstefnunni þar sem voru birtar
niðurstöður rannsókna á margra ára slysavarnastarfi. Og sjálfsagt höfðu
allar þjóðir verið búnar að glíma við þetta viðhorf, kannski 20-30 árum
fyrr. Ég var sem sagt að spá í það hvernig ég gæti náð til fólks og hafði
samband við Heilsuverndarstöðina sem hafði þá það hlutverk að vera
ráðgefandi í heilsuvernd fyrir allt landið.
Ekki til í orðabókinni minni að hætta og gefast upp
Fjármögnun ævistarfs Herdísar virðist aldrei hafa verið almennilega
tryggð og verkefnið hefur færst hring eftir hring í kerfinu: frá
Slysavarnafélaginu, til Heilsuverndarstöðvarinnar, til ríkisins og loks
til einkaaðila þar sem Miðstöð slysavarna barna er núna. En skýtur
ekki skökku við að það séu einkafyrirtæki sem haldi lífinu í þessu
mikilvæga verkefni en ekki hið opinbera?
Jú, það gerir það. En ég er hætt að láta það hafa áhrif á mig. Það
sem er líka ákaflega merkilegt er að það er alltaf verið að tala um
heilbrigðiskerfið og hvað þrengi mikið að því og allt það, en til þess að
skapa gott heilbrigðiskerfi þarf að vera með gífurlega öflugar forvarnir
samhliða. Það er svo kjánalegt hvernig kerfið okkar er; við erum annars
vegar með meðferðargeirann og hins vegar forvarnageirann og þessir
geirar eru aðskildir, en forvarnirnar þurfa að vera hluti af kerfinu. Þannig
er hægt að ná árangri. En þetta náttúrlega er ekkert í lagi, sérstaklega af
því að það er í lögum að það eigi að stunda slysavarnir. Það er hins vegar
ekki til í orðabókinni minni að gefast upp.
Í samvinnu við höfuðstöðvar Ikea
Og nú ertu á leið með verkefnið út í heim, ekki satt?
Ég byrjaði í samstarfi við Ikea árið 2006. Fyrir þremur árum ákváðu
forsvarsmenn Ikea á Íslandi að segja frá þessu samstarfi og í framhaldinu
var það kynnt í höfuðstöðvunum í Svíþjóð. Það vakti mikinn áhuga
og það varð úr að ég fór út og kynnti fyrirkomulagið sem við höfum á
þessu hérna heima. Í kjölfarið komu fulltrúar þeirra í heimsókn hingað.
Þeir urðu voða hrifnir af því sem ég var að gera. Ég var alveg á nálum
fyrir þessa heimsókn, fannst ég ekki hafa mikið annað að sýna þeim en
herbergi fullt af Ikeavörum. En svo sýndi ég bara það sem ég hafði verið
að vinna með í mörg ár og sagði frá og þau fóru héðan ofsalega ánægð og
fannst þetta alveg stórmerkilegt. Í kjölfarið var haft samband við mig og
óskað eftir samstarfi. Í þessu samstarfi finn ég að við erum að tala sama
tungumálið. Nú er svo komið að við erum meðal annars búin að þróa
app út frá námskeiðunum sem ég hef verið að halda. Þetta þýðir það að
ég er farin að flytja þekkingu mína út.
Þegar ég var að byrja í þessu stefndi ég alltaf á að verða best í heimi í
slysavörnum barna. Ég hafði náttúrlega enga samkeppni hérna heima
og þá var eðlileg hvatning fyrir mig að hafa þetta markmið. Þannig að
það er langt síðan ég fór að hugsa um að færa út kvíarnar og fara að
sinna slysavörnum úti í heimi. Það er fullt af löndum sem hafa ekki gert
neitt í slysavörnum barna og það eru þúsundir foreldra sem fá engar
upplýsingar. Þannig að þetta var búið að veltast um í höfðinu á mér
lengi vel þegar ég fór að ræða við fólkið hjá Ikea. Appið er nú í prófun
hér á Íslandi og í Ástralíu. Eftir prófunina verður tekin afstaða til þess
hvort haldið verði áfram með verkefnið og þá fer þetta líklega að vinda
allsvakalega upp á sig. Það er ofsalega spennandi að sjá það sem varð til í
höfðinu á mér fyrir mörgum árum verða að veruleika.
Aldur er afstæður
Hverju spáir Herdís svo um framtíð slysavarna barna á Íslandi?
Stjórnvöld þurfa að fara að viðurkenna að þetta er nauðsynlegt starf.
Núna stöndum við til dæmis frammi fyrir því að efnið sem ég skrifaði
fyrir heilsugæsluna, bæði kennslan fyrir fagfólk og upplýsingar fyrir
foreldra sem heilsugæslan notar á sínum vef, er allt meira eða minna
að verða úrelt. Það vantar einhvern til að sinna þessu. Að sjálfsögðu
væri frábært að fá einhvern sem myndi taka við af mér þannig að þetta
starf héldi áfram inn í framtíðina. Það er svo kjánalegur hugsanaháttur
að halda að það þurfi ekkert að gera meira vegna þess að árangur hefur
náðst og dauðaslysum fækkað á meðal barna. Ástæðan fyrir því að svona
vel hefur gengið í slysavörnum barna er að ég stend og horfi í augu
foreldra í hverri viku og hef gert í mörg ár. Nú er hins vegar komið að því
að einhver annar fari að taka við keflinu.
Þetta er mín ástríða. Það er heilmikið verk eftir og ég vona að ég haldi
áfram að fá styrki og hafi heilsu til að halda áfram að sinna þessum
verkefnum sem ég held að ég geri þó svo að ég hætti að vinna einn
daginn. Aldur í dag er svo afstæður.
Herdís Storgaard á heimili sínu. Sonur hennar Sebastian tók myndina.
Fyrsta íslenska hjúkrunarkonan lýkur meistaraprófi