Tímarit hjúkrunarfræðinga - 2019, Page 62

62 | Tímarit hjúkrunarfræðinga
1967
Borgarspítalinn tekur til starfa
Það er óþarfi að fjölyrða um
þær breytingar sem hafa átt sér
stað á undanförnum áratugum í
heilbrigðisþjónustu. Aukin þekking
í líf- og heilbrigðisvísindum, ný lyf
og tækniframfarir hafa gert það
að verkum að sífellt fleiri læknast
af sjúkdómum eða lifa lengur með
sjúkdóma en áður. Umhverfi okkar og
lífsstíll hafa auk þess áhrif á heilbrigði
fólks og líðan. Heilbrigðiskerfi
nútímans gerir þannig aðrar kröfur
til hjúkrunarfræðinga en það sem
var við lýði þegar Félag íslenskra
hjúkrunarkvenna var stofnað árið
1919.
Sérfræðimenntun í hjúkrun hefur aukist
á undanförnum áratugum, jafnt hérlendis
sem erlendis, og mikil eftirspurn er eftir
sérfræðingum í hjúkrun um allan heim. Þróun
sérfræðimenntunar hefur verið breytileg
milli landa enda hafa störfin þróast í takt
við ólíkar þarfir samfélaga. Starfsheitin eru
einnig margvísleg en algengast er að þau
flokkist í sérfræðinga í hjúkrun (clinical nurse
specialist) og svo hjúkrunarsérfræðinga
(nurse practitioners). Hér á landi er hægt að
sækja um leyfi sem sérfræðingur í hjúkrun
og sérfræðiljósmóðir samkvæmt reglugerð
nr. 512/2013. Til að hljóta sérfræðileyfi
þarf einstaklingur að hafa gilt starfsleyfi sem
hjúkrunarfræðingur eða ljósmóðir, hafa lokið
meistara- eða doktorsprófi og hafa starfað
á sínu sérsviði undir leiðsögn sérfræðings í
hjúkrun eða sérfræðiljósmóður í a.m.k. tvö
ár að prófi loknu. Fyrsti sérfræðingurinn í
hjúkrun á Íslandi tók til starfa á Landspítala
á níunda áratug síðustu aldar en í dag má
áætla að hátt í 60 sérfræðingar í hjúkrun
og sérfræðiljósmæður séu starfandi á
heilbrigðisstofnunum hér á landi, þar af
eru 52 í stöðu á Landspítala. Hér er átt
við sérfræðinga sem hafa viðurkenningu
samkvæmt reglugerðum nr. 124/2003 og nr.
512/2013.
Sérfræðimenntun gerir hjúkrunarfræðinga
betur í stakk búna til að sinna flóknari
verkefnum á afmörkuðu sérsviði og hjá
ákveðnum sjúklingahópum. Það kemur því
ekki á óvart að sérfræðingar sinna gjarnan
fólki með flókinn heilsufarsvanda sem
krefst margþættrar þjónustu. Sérfræðingur í
hjúkrun býr yfir aukinni þekkingu og færni,
jafnt klínískri sem fræðilegri, auk þess sem
sérfræðimenntunin færir heim möguleikann
á fjölbreyttara starfssviði. Störf sérfræðinga
einkennast af heildrænni sýn á skjólstæðinginn
Vits er þörf þeim
er víða ratar
Dr. Sigríður Zoëga
sérfræðingur í hjúkrun á Landspítala og
dósent við hjúkrunarfræðideild HÍ
Um gildi sérfræðimenntunar í hjúkrun
1965
Mynd 1.
Yfirlit yfir þætti sem einkenna störf sérfræðinga (Tracy og O'Grady, 2018).
Notkun gagnreyndrar
þekkingar
Heildrænt
sjónarhorn
Myndun
meðferðarsambands
Fjölbreytt nálgun við
að efla heilbrigði og
hjúkra sjúkum
Framúrskarandi
klínísk færni
Ígrundun
í starfi