Morgunblaðið - 04.11.2019, Blaðsíða 10

10 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 4. NÓVEMBER 2019
Helgi Bjarnason
helgi@mbl.is
„Fyrstu viðbrögð frá heilbrigðis-
ráðherra hafa verið jákvæð,“ segir
Kristján Sigurðsson, framkvæmda-
stjóri hjúkrunarheimilisins Sunnu-
hlíðar í Kópavogi, um stuðning rík-
isins við áform stofnunarinnar um
byggingu nýs hjúkrunarheimilis á
Kársnesi. Kópavogsbær hefur gefið
Sunnuhlíð vilyrði fyrir lóð við Kópa-
vogsbraut, skammt frá núverandi
heimili.
Gengið er út frá því að ríkið greiði
85% stofnkostnaðar en Kópavogs-
bær hefur tekið vel í að greiða sinn
hluta, 15%, eins og venja er með ný
hjúkrunarheimili.
Hluti af lóð Kópavogshælis
Ríkið á hluta lóðarinnar sem ætl-
uð er nýbyggingunni, tæplega sjö
þúsund fermetra af alls 14.800 fer-
metrum. Það er lóð Kópavogshæl-
isins og þar stendur hús fyrir sam-
býli og Arnarskóla. Gamla kvenna-
fangelsið er á þeim hluta lóðarinnar
sem tilheyrir Kópavogsbæ auk íbúð-
arhúss sem bærinn á. Kristján segir
að nú þegar samþykkt Kópavogs-
bæjar liggi fyrir sé næsta skrefið að
ræða við ríkið um að fá afnot af
þeirra hluta lóðarinnar.
Kristján er ánægður með stað-
setninguna og segir að hún henti
áformum Sunnuhlíðar vel. Hjúkr-
unarheimilið er í eigu ríkisins en
rekið af félagi ríkisins sem heitir
Vigdísarholt og rekur einnig hjúkr-
unarheimilið Seltjörn á Seltjarnar-
nesi.
Ástæðan fyrir því að Sunnuhlíð
vill byggja nýtt 80-100 manna hjúkr-
unarheimili er að núverandi húsnæði
er úr sér gengið og ráðast þarf í mik-
inn kostnað við að koma því í það
horf sem fullnægir þörfum fólks í
dag.
Hugað að rekstrarhagkvæmni
„Við ætlum að byggja nýja heim-
ilið upp á öðrum forsendum. Lögð
verði vinna og fjármunir í það strax í
upphafi að hanna heimilið með
rekstrarhagkvæmni í huga og að það
verði skipulagt þannig að gönguleið-
ir starfsfólks verði stuttar og hver
eining með heimilisbrag,“ segir
Kristján. Hugmyndin er að hjúkr-
unaríbúðir verði áfastar hjúkrunar-
heimilinu með stigagangi á milli
þannig að hægt verði að þjóna íbú-
um frá hverri hæð heimilisins. Þetta
er nýjung í uppbyggingu hjúkr-
unarheimila hér á landi.
Spurður hvað gert verði við þær
byggingar sem Sunnuhlíð hefur til
afnota nú segir Kristján að þær séu í
eigu ríkisins og það sé þess að
ákveða hvað um þær verði.
Staðsetningin hentar áformum vel
 Ný Sunnuhlíð verður á landi Kópavogsbæjar og ríkisins  Eftir er að fá svör ríkisins um afnot
lóðar þess  Ráðherra hefur tekið vel í áformin  Nýjar aðferðir við hönnun hjúkrunarheimilisins
Morgunblaðið/Hjörtur J. Guðmundsson
Kópavogsbraut Væntanleg lóð Sunnuhlíðar liggur frá Kvennafangelsinu og að götunni Kópavogstúni þar sem
blokkirnar sjást. Hús Kvennafangelsisins, sem hér sést í forgrunni, íbúðarhúsið og gamla vistheimilið eru á lóðinni.
MargfaldaðuúrvaliðáNetflixmeðeinföldumog
þægilegum hætti og opnaðu á aðgang að Hulu,
einni vinsælustu streymisveitu Bandaríkjanna.
Viltu meira?
Fákafeni 9, 108 Reykjavík • S: 551 5100 • Satis.is
Satis .is - tækniþjónusta
- Við komum þér í samband
Rósa Margrét Tryggvadóttir
rosa@mbl.is
Ekki virðist vera beint samband
milli tíðni sjálfsvíga og sveiflna í
efnahagslífi á Íslandi miðað við nið-
urstöður rannsóknar sem Högni
Óskarsson læknir stýrði. Þetta segir
Högni í samtali við Morgunblaðið en
fræðigrein með niðurstöðum rann-
sóknarinnar birtist í Læknablaðinu í
fyrradag.
Í rannsókninni var stuðst við
sjálfsvígstölur frá 1911 til 2017 og
möguleg áhrif sex efnahagskreppa á
tíðni sjálfsvíga hér á landi. Efna-
hagskreppurnar sex sem voru skoð-
aðar voru frá árunum 1918, 1931,
1948, 1968, 1991 og 2008.
Högni segir niðurstöður rann-
sóknarinnar hafa komið á óvart, sér-
staklega niðurstöður rannsóknar-
innar á sjálfsvígstíðni í kringum
efnahagskreppuna árið 2008.
Í ósamræmi við upplifanir
„Það var mikil spenna í samfélag-
inu og mjög hraðar breytingar, bæði
þjóðfélagslegar og fyrir einstakling-
inn. En samkvæmt okkar niðurstöð-
um er engin áhrif að sjá þar á tíðni
sjálfsvíga,“ segir Högni.
Segir hann niðurstöðurnar í
ósamræmi við upplifun almennings í
landinu eftir að efnahagskreppan
skall á.
„Það voru allir að tala um fjölgun
sjálfsvíga, að þetta væri hræðilegt
og að ekkert væri gert í neinu,“ seg-
ir Högni. Segir hann að líklega sé
það góðum samfélagslegum grunni
og stuðningi í kjölfar efnahags-
hrunsins hér á landi árið 2008 að
þakka að sjálfvígstíðnin hafi ekki
aukist.
Félagsaðstoð er mikilvæg
Samkvæmt niðurstöðum rann-
sóknarinnar virðast efnahags-
kreppur í ríkjum með vanþróaðri fé-
lagsaðstoð líklegri til að hafa áhrif á
aukna tíðni sjálfsvíga. Virðist sjálfs-
vígstíðnin þá yfirleitt aukast mest
meðal karlmanna. Endalok Sovét-
ríkjanna 1991 eru dæmi um þetta en
í kjölfar þeirra orsakaðist mikið at-
vinnuleysi í Rússlandi og Austur-
Evrópulöndum og jókst sjálfvígs-
tíðnin þar til muna, að því er fram
kemur í fræðigrein Læknablaðsins.
Sama munstur mátti sjá í kreppunni
í Suðaustur-Asíu upp úr miðjum 10.
áratug síðustu aldar en í kjölfar
hennar jókst tíðni sjálfsvíga meðal
karla í Japan, Hong Kong og Suður-
Kóreu.
„Ríki sem eru með vanþróaðri fé-
lagsaðstoð eins og til dæmis Austur-
Evrópuríkin og Grikkland komu illa
út úr þessu,“ útskýrir Högni.
Hann bendir þó á að sjálfsvígs-
tíðni hafi aukist hér á landi í kjölfar
tveggja þeirra kreppa sem rannsak-
aðar voru, árin 1931 og 1948. Segir
hann að skoða þurfi betur félagslega
þætti á þessum árum til að fá skýr-
ingu á aukningunni.
„Báðar verða þær þegar mjög
mikil þjóðfélagsbreyting er að fara í
gang; flutningur fólks yfir í þéttbýli,
breyting á atvinnuháttum og svo í
seinni kreppunni er það seinni
heimsstyrjöldin,“ segir Högni. „Það
var mikil uppbygging og svo var fót-
unum kippt undan þessu eftir stríð-
ið,“ segir hann.
Sjálfsvígstíðni ekki hærri í kreppu
 Samfélagslegur stuðningur kom líklega í veg fyrir aukningu á sjálfsvígstíðni í
kjölfar efnahagshrunsins  Niðurstöður eru í ósamræmi við upplifun almennings
Morgunblaðið/Kristinn
Spítali Hrunið virðist ekki hafa haft áhrif á tíðni sjálfsvíga hér á landi.
1918 Árið 1911 er sjálfsvígstíðnin
13,2 og hækkar næstu tvö ár. Síð-
an dregur úr sjálfsvígum til loka
tímabilsins. Tíðni 1919-30 er 9,8.
1931 Meðaltal fyrri 10 ára er 15,3
og fer lækkandi. Nær lágmarki
1931 og er þá 8,2. Skörp hækkun
verður næstu 5 árin. Meðaltal
krepputímabilsins er 14,1.
1948 Tíðni nær lágmarki 1948
eftir uppsveiflu og er þá 10,4.
Aukning verður á næstu 5 árum
og fer upp í 16,1.
1968 Tíðni fer úr 18,9 1963 og
nær lágmarki 1968 og fór niður í
12,1.
1991 Tíðni mjög há í 10 ára að-
draganda og var 18,2 árið 1991.
Lækkaði næstu 5 árin en tók að
hækka aftur.
2008 Meðaltalið er 15,8 í 10 ára
aðdraganda hrunsins. Lítið um
sveiflur. 5 ára meðaltal fyrir 2008
var 14,5 og meðaltal 2001-2017
15,3.
Íslensku
kreppurnar
SJÁLFSVÍG Á KREPPUÁRUM
MIÐAÐ VIÐ 100.000 ÍBÚA