Morgunblaðið - 07.12.2019, Blaðsíða 4

4 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 7. DESEMBER 2019
holar@holabok.is — www.holabok.is
Náttúruþankar!
Náttúruþankar feðginanna Bjarna
E. Guðleifssonar og Brynhildar,
dóttur hans, fjalla um ýmis fyrirbæri
í náttúru og umhverfi, stór og smá.
Leyndardómar um margvísleg og
margbreytileg fyrirbæri í okkar
nánasta umhverfi ljúkast upp og
lýst er áhrifum mannlegra athafna á
náttúruna, svo sem gróðureyðingu,
vatnsmengun. loftlagsbreytingum
og orkunýtingu.
Náttúruþankar - ómissandi bók fyrir
áhugafólk um náttúruna og undur
hennar, sem okkur ber að varðveita.
Ísland er í 13. sæti og færist upp um
eitt sæti á milli ára á lista OECD yf-
ir 36 aðildarlönd þar sem bornar eru
saman skatttekjur hins opinbera,
þ.e.a.s. ríkis og sveitarélaga, sem
hlutfall af landsframleiðslu ríkjanna.
Tölurnar taka til ársins 2018 og
sýna að hér á landi var hlutfall
skattteknanna 36,7% af landsfram-
leiðslu, sem er nokkuð yfir meðaltali
OECD landanna, þar sem það var
34,3% í fyrra að því er fram kemur í
nýrri úttekt OECD á skattamálum.
Þar segir að hlutfall skatttekna af
landsframleiðslu í aðildarlöndunum
virðist almennt séð hafa náð há-
marki í fyrra og þær tiltölulega lítið
breyst frá árinu á undan eftir tíma-
bil nær samfelldra hækkana ár frá
ári allt frá fjármálahruninu.
Skatttekjur sem hlutfall af lands-
framleiðslu drógust lítið eitt saman í
14 löndum í fyrra en jukust nokkuð í
19 löndum, mest í Kóreu þar sem
þær hækkuðu um 1,5 prósentustig
milli ára. Fjögur Evrópusambands-
lönd, Frakkland, Danmörk, Belgía
og Svíþjóð, eru einu ríkin sem eru
yfir 43% markinu þegar skatttekjur
eru reiknaðar sem hlutfall af lands-
framleiðslu og í fjórum öðrum Evr-
ópusambandslöndum er hlutfall
skattteknanna yfir 40%.
Í umfjöllun um skatta á Íslandi
segir að hlutfall skatttekna hafi
lækkað um 0,8 prósentustig milli ár-
anna 2017 og 2018 en landið færist
engu að síður upp um eitt sæti í
samanburði á breytingum í OECD-
löndunum, eins og fyrr segir. Frá
aldamótum hefur hlutfallið hækkað
hér á landi úr 36% í 36,7%.
Fram kemur að samkvæmt tölum
frá árinu 2017 einkenni það íslenska
skattkerfið að tekjur ríkis og sveit-
arfélaga af skatti á tekjur einstak-
linga og skattlagning hagnaðar
(38% af landsframleiðslu) og skattar
á vöru og þjónustu þ.e. aðallega
virðisaukaskattur og aðrir veltu-
skattar (34% af landsframleiðslu),
standi undir stærstum hluta skatt-
tekna hins opinbera á Íslandi.
Lægra hlutfall skatttekna hins
opinbera stafi af skattlagningu fyr-
irtækja og eignarskatti. Eignar-
skattar voru t.d. um 5% af skatt-
tekjum hins opinbera hér en 6%
hlutfall að meðaltali innan OECD.
omfr@mbl.is
Í 13. sæti á skattalista OECD-landa
 Skatttekjur af landsframleiðslu minnkuðu lítið eitt milli ára
á Íslandi samkvæmt nýjum samanburði á 36 OECD-löndum
33. Tyrkland
34. Bandaríkin
35. Írland
36. Síle
37. Mexíkó
1. Frakkland
2. Danmörk
3. Belgía
4. Svíþjóð
5. Finnland
. . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . .
46,1%
44,9%
44,8%
43,9%
42,7%
24,4%
24,3%
22,3%
21,1%
16,1%
13. Ísland 36,7%
OECD meðaltal 34,3%
Hlutfall skatttekna af landsframleiðslu 2018
Heimild: OECD
Ómar Friðriksson
omfr@mbl.is
Kjaraviðræður BSRB og viðsemj-
enda þess hjá ríki, Reykjavíkurborg
og Sambandi íslenskra sveitarfélaga,
þokast hægt áfram og enn virðist vera
langt í land að gengið verði frá kjara-
samningum. Endurnýjun kjarasamn-
inga opinberra starfsmanna hafa átt
sér langan meðgöngutíma eða á ní-
unda mánuð en viðræður BRSB og
ríkisins hafa staðið yfir frá því í lok
mars þegar samningar runnu út.
„Það er ekki útlit fyrir jólabarn
eins og staðan er í dag. Því miður,“
segir Sonja Ýr Þorbergsdóttir, for-
maður BSRB. Hún segir að miðað við
gang mála og
hversu mörg
verkefni eru enn
óleyst séu ekki lík-
ur á að takist að
ljúka gerð kjara-
samninga fyrir
áramót úr því sem
komið er. „Það
gengur hægt en
gengur þó,“ segir
Sonja.
Umræðan um styttingu vinnuvik-
unnar hjá vaktavinnuhópum sé t.d.
rétt að hefjast og hún muni taka sinn
tíma nema fram komi svo gott tilboð
frá viðsemjendum að hægt sé að
ganga hratt og vel frá samkomulagi.
Á dögunum náðist samkomulag
milli BSRB og allra viðsemjenda þess
um útfærslu á styttingu vinnutíma
starfsmanna í dagvinnu en ósamið er
þó um mörg stór mál sem eru á sam-
eiginlegu borði BSRB fyrir hönd að-
ildarfélaganna. Þar ber hæst stytting
vinnutíma vaktavinnufólks, launaþró-
unartryggingin og jöfnun launa á
milli markaða.
Sérstakur starfshópur er að fjalla
um jöfnun launa en að sögn Sonju er
ekki útlit fyrir að henni muni takast
að skila niðurstöðum á næstunni.
Viðræðurnar við samninganefnd
ríkisins og við sveitarfélögin eru nú í
sama takti og stór mál að færast inn á
sameiginlegt borð að sögn hennar.
Ekki útlit fyrir jólabarn í
kjaraviðræðunum hjá BSRB
 Meðgöngutími BSRB-samninga kominn á níunda mánuð
Sonja Ýr
Þorbergsdóttir
Félagsmálaráðuneytið hefur aug-
lýst embætti ríkissáttasemjara
laust til umsóknar. Bryndís Hlöð-
versdóttir rík-
issáttasemjari
lætur af emb-
ætti um áramót
þegar hún tekur
við sem ráðu-
neytisstjóri í
forsætisráðu-
neytinu. Ás-
mundur Einar
Daðason, félags-
og barna-
málráðherra,
mun skipa nýjan ríkissáttasemjara
til næstu fimm ára og fram kemur
í tilkynningu ráðuneytisins að um-
sóknir verða metnar af sérstakri
ráðgefandi hæfnisnefnd sem ráð-
herra skipar.
Aðspurður segir Gissur Péturs-
son, ráðuneytisstjóri félagsmála-
ráðuneytisins, að ekki hafi verið
ófrávíkjanlegt að auglýsa emb-
ættið.
„Okkur er mögulegt að færa
menn á milli innan ríkiskerfisins
en það voru ekki forsendur fyrir
því núna og því var embættið aug-
lýst,“ segir hann. Gissur reiknar
með að fulltrúar samtaka á vinnu-
markaðnum muni eiga sæti í
hæfnisnefndinni auk fulltrúa ráðu-
neytisins. Umsóknarfrestur er til
og með 20. desember.
Nefnd met-
ur hæfi nýs
ríkissátta-
semjara
Gissur
Pétursson
Jólasveinarnir hafa gert sig heimakomna í
Dimmuborgum í Mývatnssveit og búa sig þar
undir komandi jólatíð, enda styttist óðum í að sá
fyrsti þeirra þurfi að halda af stað til byggða.
Þeir gefa sér þó tíma frá jólastressinu til þess
að taka á móti börnum á öllum aldri milli kl. 11
og 13 á hverjum degi fram til jóla. Taka jóla-
sveinarnir upp á ýmsu, syngja, segja sögur, fara
í leiki og flokka kartöflur, sem lenda vonandi
bara í sem fæstum skóm þetta árið. Hið árlega
jólabað þeirra verður svo í dag en sveinarnir eru
víst mishrifnir af hreinlætinu.
Ljósmynd/Marcin Kozazcek
Líf og fjör hjá jólasveinunum í Dimmuborgum