Morgunblaðið - 07.12.2019, Blaðsíða 18

18 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 7. DESEMBER 2019
Sigurður Bogi Sævarsson
sbs@mbl.is
„Stundum skrifar maður bækur og telur sig
hafa komið flestu til skila. Svo líða fram
stundir, nýjar upplýsingar berast og sýn á
málin verður önnur. Og þá er ekki annað til
bragðs að taka en setjast við skriftir og setja
meira kjöt á beinin og gefa svo út nýja bók,“
segir Finnbogi Hermannsson rithöfundur.
Hann sendi nú í vikunni frá sér bókina
Skarðsstrandarrolla og Einræður Steinólfs í
Fagradal; tvískipt rit sem svolítil
saga er á bak við.
Maðurinn í ljósi fjarlægðar
Fyrst er að segja frá bókinnni Einræður
Steinólfs í Ytri-Fagradal sem kom út árið
2003. Þar sagði frá Steinólfur Lárusson
(1928-2012) sem var kunnur maður á sinni
tíð, þekktur fyrir sérstök svör, góðar gáfur
og verkhyggni sem fleytti honum langt í bú-
skap sínum og baráttu. Sjálfur leitaði sögu-
maðurinn til Finnboga um að skrá æviminn-
ingar sínar á bók, sem vakti talsverða
athygli enda merkileg heimild um mannlíf á
Skarðsströnd í Dalasýslu. Ævisaga þessi er
löngu ófáanleg og því réðst Finnbogi í end-
urútgáfu; skrifar inngangsfræði að sögu
mannsandans á Skarðsströnd og jafnframt
endurlit frá því fyrir sextán árum þegar Ein-
ræður Steinólfs voru upphaflega settar á
þrykk.
„Mér fannst ástæða til að líta um öxl og
meta verkið og Steinólf í ljósi nokkurrar
fjarlægðar. Manninn sem gat lyft sér yfir
gráan hversdaginn og séð veröldina í öðru
ljósi en flestir samferðamenn hans gerðu.
Steinólfur er einn eftirminnilegasti maður
sem ég hef kynnst. Að skrifa ævisögu hans
var mikill lærdómur, því maðurinn var haf-
sjór af fróðleik og í raun skurðarpunktur
sögu margra alda,“ segir Finnbogi sem skrif-
að hefur fjölda bóka, en áður var hann og
um áratugaskeið fréttamaður Ríkis-
útvarpsins á Vestfjörðum.
Lénsveldið lifði lengi
Dalasýslan er svið mikilla atburða og
merkrar sögu, þó Skarðsströndin og tíðindi
þar hafi aldrei komist inn í hina opinberu
sögu sem kennd er börnum og unglingum. Á
þessum slóðum lifði lénsveldi lengur en víð-
ast hvar annars staðar á landinu og Skarðs-
verjar, sem kenndir eru við höfuðbólið
Skarð, réðu lögum og lofum í þessari sveit
frá 12. öld og áttu flestar jarðirnar.
„Það var fyrst á æskuárum Steinólfs sem
bændur áttu þess kost að eignast jarðirnar
sem þeir sátu, rétt eins og Lárus Alexand-
ersson, faðir Steinólfs, gerði og keypti Innri-
Fagradal og gjaldið var 45 lömb á ári,“ segir
Finnbogi. „Þetta var á þriðja áratug síðustu
aldar og í þessu lognværa samfélagi stendur
tíminn nánast í stað. Steinólfur sagði mér
margar sögur, til dæmis af langvinnu stríði
milli Skarðsverja og bænda á Ballará um
erfðamál og landamerki sem stóð í áratugi.
Auðvitað eru þau mál öll löngu fyrnd og per-
sónur og leikendur horfin fyrir stapann,
komin á langlegudeildina eins og Steinólfur
komst sjálfur að orði. En eftir lifir stórbrotin
og áhugaverð saga sem hefur orðið mér efni-
viður í ýmsum skrifum.“
Finnbogi, sem búsettur er í Hnífsdal, gef-
ur bókina út fyrir eigin reikning og lét
prenta upplag sem kemst í nokkra pappa-
kassa. „Svo geri ég þetta bara upp á gamla
mátann, fer um hér fyrir sunnan og sel bæk-
ur úr skottinu á bílnum. Fæ góðar viðtökur
og þetta er bara fínt,“ segir sagnamaðurinn
að síðustu.
Skarðsstrandarrolla í skotti bílsins
 Steinólfur í Fagradal er kominn aftur  Ævisaga og mannsandinn á Skarðsströnd  Viðbætur og
formáli frá Finnboga í nýrri útgáfu  Prentað í pappakassa og höfundurinn selur sjálfur í borginni
Skarðsströnd Innri-Fagradalur er mektar-
býli. Þar býr nú Halla dóttir Steinólfs.
Morgunblaðið/Sigurður Bogi
Bókamaður Eftir lifir stórbrotin og áhugaverð saga,“ segir Finnbogi Hermannsson um bókina
góðu. Fréttamaðurinn að vestan er nú farandsali í borginni og með pappakassana í bílnum.
Höskuldur Daði Magnússon
hdm@mbl.is
„Framkvæmdir standa yfir og eru
nokkurn veginn á áætlun. Það hafa
orðið litlar tafir,“ segir Kolbjörn
Örsnes, deildarstjóri Hjálpræðis-
hersins á Íslandi og í Færeyjum.
Góður gangur er í framkvæmdum
við nýjan Herkastala, hús Hjálp-
ræðishersins, við Suðurlandsbraut
72-74. Fyrsta skóflustunga var tekin
í apríl í fyrra og að sögn Kolbjörns
er stefnt að því að byggingin verði
vígð í júlí eða ágúst á næsta ári. Þá
fagnar Hjálpræðisherinn einmitt
125 ára starfsafmæli hér á landi.
Nýja byggingin er nokkuð
óvenjuleg í útliti og hefur vakið at-
hygli margra. Segir Kolbjörn í sam-
tali við Morgunblaðið að einu vanda-
málin sem upp hafi komið við
framkvæmdina lúti að þakinu en
lögun þess er óregluleg og önnur en
menn eigi að venjast.
Nýi Herkastalinn verður um
1.500 fermetrar að stærð og að
hluta til á tveimur hæðum. Húsið
mun rúma fjölbreytta starfsemi
Hjálpræðishersins; svo sem aðal-
skrifstofu fyrir Ísland og Færeyjar,
skrifstofu Hjálpræðishersins í
Reykjavík og fata- og nytjamark-
aðinn Hertex. Þá verður þar einnig
kirkjurými sem hægt verður að
stækka inn í fjölnota sal sem liggur
samsíða rýminu. Tvö verkstæði
verður einnig að finna í húsinu,
kaffihús og velferðarálmu. Ekki
verða gistirými í húsinu eins og í
gamla húsnæði Hjálpræðishersins í
miðbæ Reykjavíkur.
Morgunblaðið/Eggert
Í byggingu Unnið er að byggingu Herkastalans við Suðurlandsbraut. Byggingin þykir nokkuð óvenjuleg í útliti.
Herkastalinn tekur á sig
mynd við Suðurlandsbraut
 Byggingin vígð síðsumars  Framkvæmdir á áætlun
HURÐIR
Tunguháls 10, 110 Reykjavík, sími 567 3440, vagnar@vagnar.is, vagnar.is
• Stuttur afhendingartími
• Hágæða íslensk
framleiðsla
• Val um fjölda lita í
RAL-litakerfinu
• Vindstyrktar hurðir
Bílskúrs- og iðnaðarhurðir
Iðnaðarhurðir
Iðnaðarhurðir með gönguhurð
Bílskúrshurðir
Hurðir í trékarma
Tvískiptar hurðir
Smíðað eftir máli
Fyrsta flokks þjónusta og ráðgjöf
Nú er tími til að
etja mannbrodda
á skóna þína
Eigum mikið úrval
Við erum hér til að aðstoða þig! -
Lækjargata 34a / 220 Hafnarfjörður
-