Fréttablaðið - 26.02.2020, Blaðsíða 34

Ég sem útgerðar-
maður hef aldrei
sagt að útgerðin eigi fiskinn
í sjónum. Fiskurinn á sig
sjálfur, útgerðin á veiðirétt
samkvæmt lögum.
Það er ekki auðvelt
að snúa við ára-
löngu vantrausti til yfir-
manns þar sem valdastiginn
skiptir öllu, eins og í Banda-
ríkjunum.
Soffía Theódóra Tryggva-dóttir er markaðsstjóri skýjalausna hjá banda-r ísk a stór f y r ir t æk inu NetApp sem þróar stýri-kerfi og vélbúnað fyrir
fyrir hýsingar. Soffía segir að 130
dagar hafi farið í vinnuferðalög á
síðasta ári og hún hafi þurft að tak-
ast á við ótrúlegustu hluti í starfinu
sem hafa þroskað hana sem stjórn-
anda.
Hver eru þín helstu áhugamál?
Mér finnst mjög gaman að ferðast
og upplifa nýja hluti, spila golf eða
fara á matreiðslunámskeið erlendis.
Það er fátt sem hreinsar hugann
betur en að elda eitthvað krefjandi.
Ég hef líka mjög gaman af því að
grúska í alls konar hugmyndum
sem poppa upp og vildi að ég hefði
meiri tíma til þess.
Hvernig er morgunrútínan þín?
Ég hef aldrei verið morgunmann-
eskja og er alltof oft að jafna mig á
flugþreytu þannig að ég er yfirleitt á
hlaupum að koma mér af stað. Ég er
því ekki með neina rútínu en mæti
vanalega í vinnuna um klukkan
10 á Íslandi og vinn oft vel fram á
kvöld þannig að skipulagið mitt er
frekar sveigjanlegt. En það sem ég
geri líklegast alltaf fyrir utan þetta
venjulega er að bryðja lýsisperlur
og drekka sódavatn með, sem þykir
undarlegt. Ég vel líka föt eftir því
hvernig mér líður eða hvernig mig
langar til að líða, fer eftir hitastigi. Ef
ég er ekki á síðustu stundu þá finnst
mér róandi að byrja morguninn á
að borða Cheerios, lesa blaðið og
hlusta á tónlist. Vildi samt að ég
væri týpan sem byrjar daginn á
æfingu, en það er nokkuð ljóst að
slíkt verður áfram óskhyggja.
Hvað felst í starfinu og hvað er
mest krefjandi?
Ég er ábyrg fyrir markaðssetn-
ingu skýjalausna NetApp á heims-
vísu og markaðssamstarfi NetApp
við Microsoft Azure, Google Cloud
og AWS. Ég stýri teymi sem er stað-
sett á Íslandi og í fimm borgum í
Bandaríkjunum. Þetta er ábyrgðar-
staða þar sem skýjalausnir munu
drífa áfram framtíð fyrirtækisins.
Starfið sjálft er mjög krefjandi
en það sem er raunar erfiðast eru
mikil ferðalög til vesturstrandar
Bandaríkjanna og tímamunurinn.
130 dagar á síðasta ári fóru í vinnu-
ferðalög og hlutfallið er frekar að
aukast. Ég vinn einnig jafnan dag-
lega á tveimur tímabeltum með átta
tíma mismun.
Hvers konar stjórnunarstíl hef-
urðu tileinkað þér?
Ég hef lært mikið á síðustu árum
og þurft að takast á við ótrúlegustu
hluti sem hefur þroskað mig sem
stjórnanda. Í teyminu mínu er fólk
á aldrinum 27-74 ára frá fjórum
mismunandi löndum, afar ólíkt
fólk með ólíkan bakgrunn. Ellefu
bandarískir starfsmenn hafa færst
til mín auk þeirra sem ég hef sjálf
ráðið á Íslandi og í Bandaríkjunum.
Þegar ég tók við teyminu komst ég
að því að mörgum hverjum fannst
þeir ekki geta sagt sína skoðun og
fyndist þeir ekki mega vita betur
en yfirmaðurinn, eða að þeir hefðu
vald til að drífa áfram sín verkefni
þrátt fyrir að gegna ábyrgðar-
stöðum. Flestum hafði einnig verið
hent fyrir lestina þegar eitthvað
hafði farið úrskeiðis. Ég þurfti því
að byrja á að snúa þessum fyrir-
framgefnu hugmyndum algjörlega
við og byggja upp traust, gefa þeim
svigrúm til að leiða sín verkefni, fá
viðurkenningu fyrir sitt framlag
og leiða með opnum samskiptum
og gagnsæi í upplýsingagjöf. Ég
hef einnig þurft að byggja upp fjöl-
marga í mínu teymi sem hafa mun
meiri þekkingu og starfsaldur en ég
til að trúa meira á sjálfa sig.
Það er ekki auðvelt að snúa við
áralöngu vantrausti til yfirmanns
þar sem valdastiginn skiptir öllu,
eins og í Bandaríkjunum. Það voru
þó þrjár aðferðir sem virkuðu einna
best, i) að standa með þeim og verk-
efnum þeirra og auðvitað aldrei
henda þeim fyrir lestina því ég ber
alltaf endanlega ábyrgð sem yfir-
maður þeirra, ii) að sýna þeim fram
á að ég hlusta og ég berst fyrir því
að útrýma áskorunum svo þau geti
unnið vinnuna sína, iii) ég viður-
kenni alltaf mín mistök, leiðrétti
þau strax og deili með þeim per-
sónulegum áskorunum tengdum
vinnu, svo þeim finnist þau geta
gert hið sama.
Mælingar hjá okkur sýna að
starfsfólkið er ánægt í vinnunni.
Þau þora að segja hvað þeim finnst,
þau þora að leiða og eru stolt af
teyminu sem við höfum byggt upp.
Hvar sérðu þig eftir 10 ár?
Það getur svo margt breyst á 10
árum, en ætli það verði ekki annað-
hvort að stýra spennandi alþjóðlegu
fyrirtæki eða gerast rithöfundur og
vínbóndi á Ítalíu.
Þriðjungur af árinu fór í vinnuferðalög
Svipmynd
Soffía Theódóra Tryggvadóttir
Nám
n Viðskiptafræðingur með
meistaranám í stjórnun og
stefnumótun.
Störf
n Markaðsstjóri skýjalausna hjá
NetApp.
Soffía Theódóra segir að hún þurfi alltof oft að jafna sig á flugþreytu vegna vinnuferðalaga. Hún vinnur einnig jafnan daglega á tveimur tímabeltum með átta tíma mismun. LJÓSMYND/NETAPP
Þegar núverandi fyrirkomu-lagi við stjórn fiskveiða var komið á í frumstæðri mynd í
desember 1983 var öllum fiskiskip-
um á Íslandi úthlutað hlutdeild í
ákveðnum fisktegundum, oft nefnt
kvóti í daglegu tali. Hlutdeild var
síðan skráð á hvert fiskiskip árið
1990 og hefur Fiskistofa síðan þá
haldið nákvæma skrá yfir hana.
Í ársbyrjun 1984 var enginn kvóti
eignfærður hjá íslenskum sjávarút-
vegsfyrirtækjum. Árið 1990 heim-
iluðu íslensk stjórnvöld framsal á
varanlegri aflahlutdeild, þannig að
fyrirtæki gátu selt og keypt heimild-
ir. Það hófst þannig að útgerð keypti
skip með varanlegum aflaheimild-
um, á til dæmis 100 milljónir króna,
seldi svo skipið án af laheimilda
á 20 milljónir króna. Í bókhaldi
sjávarútvegsfyrirtækja var þá fært
80 milljóna króna sölutap af fjár-
festingunni. Ríkisskattstjóri (RSK)
gerði athugasemd við þetta. Hann
fór með málið fyrir dóm í nafni
fjármálaráðherra og krafðist þess
að af lahlutdeild væri eignfærð í
bókum útgerðanna. Síðan kom
niðurstaða í Hæstarétti í nóvember
1993 og RSK og fjármálaráðherra
unnu málið. En út af óvissu með
fiskveiðistjórnunarkerfið leyfði
Hæstiréttur 20% skattalega afskrift
af aflaheimildum á næstu árum.
En skatturinn og ríkið sættu sig
ekki við að leyft væri að afskrifa
af lahlutdeild (kvótann). Til að
bregðast við þessu lagði þáverandi
fjármálaráðherra fram frumvarp
á Alþingi í nóvember 1997 um að
bannað yrði alfarið að afskrifa
kvóta. Frumvarpið var samþykkt
í desember 1997. Allar götur síðan
þá hefur verið bannað að afskrifa
kvóta. En lykilatriði til að ná hag-
ræðingu og arðsemi í íslenskum
sjávarútvegi var að sameina kvót-
ann á færri skip og báta og nýta
framleiðslutækin betur og stækka
fyrirtækin. Sjávarútvegurinn fékk
alveg skýr skilaboð frá kosnum full-
trúum þjóðarinnar um að hagræða,
ná arðsemi, sýna ábyrgð í umgengni
við auðlindir, minnka olíunotkun,
sem heitir í dag minnka kolefnis-
spor, en vera eftir sem áður arð-
samur til að geta greitt meðal ann-
ars auðlindagjald á undan öllum
okkar samkeppnisþjóðum við
Norður-Atlantshaf. Meira að segja
Evrópusambandið styrkir enn þá
sinn sjávarútveg um milljarðatugi
á hverju ári og hefur lengi gert.
Keyptar aflaheimildir (kvóti) eru
í dag ein helsta eign sjávarútvegs-
fyrirtækja. Og ástæðan er að ríkið
hefur krafist þess og Alþingi Íslend-
inga hefur samþykkt lög sem skylda
íslensk sjávarútvegsfyrirtæki til að
eignfæra kvótann. Ég sem útgerðar-
maður hef aldrei sagt að útgerðin
eigi fiskinn í sjónum. Fiskurinn á
sig sjálfur, útgerðin á veiðirétt sam-
kvæmt lögum.
Af hverju er kvóti eignfærður hjá sjávarútvegsfyrirtækjum? 
Guðmundur
Kristjánsson
forstjóri Brims
hf. og hefur
starfað í sjávar-
útvegi í 40 ár
2 6 . F E B R Ú A R 2 0 2 0 M I Ð V I K U D A G U R18 MARKAÐURINN