Hugur og hönd - 01.06.2006, Qupperneq 34

íslands nokkra daga á ári þar sem
hann kenndi verðandi smíðakennur-
um handtökin við útskurð. Yfir-
kennari smíðadeildar Iðnskólans í
Reykjavík, Sigurbjartur Jóhannes-
son, kom að máli við Svein og
spurði hann hvort hann vildi ekki
segja til í útskurði í Iðnskólanum og
hann sló til. Kennslan hófst í janúar
1997 og var kennt í kvöldskólanum.
Síðast kenndi Sveinn í Iðnskólanum
haustið 2000.
Fyrst eftir að Sveinn lauk námi
var mikið um skreytingar á hús-
gögnum, en þegar tekktímabilið
kom breyttist þetta. Tekkhúsgögnin
voru slétt og engin skreyting á þeim,
þá datt alveg niður húsgagnaskreyt-
ingin. Tískan hefur áhrif á þetta eins
og hvað annað. Þetta var um
1954-1956. Eftir það voru menn ein-
göngu í tækifærisgjöfum og ýmsum
viðvikum fyrir aðra. Sveinn sagði:
„Þá verður svo lítið að gera að mað-
ur hafði varla nóg. Maður var svona
að renna fyrir húsgagnasmíðar og
eitt og annað fyrir utan útskurðinn.
Nú svo hefur þetta gengið svona."
Sveinn nefndi sem dæmi um sam-
dráttinn að kona hans hefði á tíma-
bili verið launahærri en hann, hún
var saumakona og saumakonur hafa
aldrei talist hálaunaðar. Kona Sveins
er Jóna Gíslunn Árnadóttir og eiga
þau þrjú börn.
Eitt stærsta verkið sem Sveinn
hefur unnið er endurgerð postul-
Skjöldur afræöustól Alþingis, skorinn úr
eik um 1970. Stærð 50 sm í þvermál.
Ljósm. Sveinn Ólafsson.
anna tólf og Kristsmyndarinnar í
kirkjunni á Þingeyrum en frum-
myndirnar eru varðveittar á Þjóð-
minjasafninu. Hulda Stefánsdóttir
kom að máli við Svein og bað hann
að vinna þetta verk. Þegar Hulda
kom að Þingeyrum sagði gamalt
fólk henni af postulunum sem voru í
kirkjunni, þeir hafi allir verið málað-
ir og að þeir hefðu verið seldir úr
kirkjunni. Hún kvaðst vera gömul
kona og sig langaði til að sjá þá
komna í kirkjuna áður en hún dæi.
Það tókst, Þjóðminjasafnið lánaði
Sveini postulana, tvo og tvo í einu,
til að vinna eftir. Baldur Edvin mál-
aði þá og hafði til hliðsjónar litina á
gamla altarisstólnum frá Vatnsfirði.
í Sauðárkrókskirkju eru styttur af
tveimur guðspjallamönnum, Andr-
ési og Matteusi. Þegar kirkjan var
stækkuð urðu til skápar sitt hvoru
megin í forkirkjunni þegar komið er
inn. Þar vildi Stefán Jónsson arkitekt
setja styttur af verndardýrlingum
kirknanna á Sjávarborg og Krossi, en
þær lögðust af þegar kirkjan á Sauð-
árkróki var byggð. Stytturnar eru
um einn metri á hæð. Sveinn teikn-
aði þær fyrst lauslega og mótaði síð-
an í leir. Hann fór svo með sinn karl-
inn undir hvorri hendi norður á
Sauðárkrók og sýndi þá í kirkjunni.
Eftir það skar hann þá í eik.
Á húsi Búnaðarbankans í Austur-
stræti var veggmynd úr bronsi af
sáðmanninum, um 60 sm á hæð.
Frummyndina skar Sveinn, hann
þurfti að höggva innan úr myndinni
þannig að hún væri öll um 1 sm að
þykkt til þess að hægt væri að
steypa eftir henni myndina sem var
utan á bankanum.
Um 1970, þegar Alþingishúsinu
var breytt, fékk arkitektinn Sveinn
Kjarval nafna sinn til að skera skjöld
á ræðustól. Miðju skjaldarins prýðir
Lögberg og landvættirnar í kring.
Hann var lengi notaður sem stilli-
mynd í sjónvarpinu, án þess að
kynna höfund hans. Þegar Alþingis-
húsinu var aftur breytt í fyrra horf
var ekki lengur þörf fyrir ræðustól-
inn þar. Seinast vissi Sveinn um stól-
inn í Iþöku, húsi Menntaskólans í
Reykjavík.
Verk eftir Svein eru afar fjölbreytt,
bæði hefur hann unnið eftir gömlum
gripum, t.d. Ufsakrist fyrir Þjóð-
minjasafnið og stafkirkjuna í Vest-
mannaeyjum, og hannað sjálfur
verkin, t.d. veggskreytingu með vík-
ingaskipi í Hrafnistu í Reykjavík.
Munstrin mörg hver eru bara til á
gripunum eða í höfði Sveins því oft-
ar en ekki teiknaði hann beint á
spýtuna. Sveinn hefur ekki aðeins
fengist við að skera í tré, hann hefur
skorið í hvaltennur, horn og bein.
Lúðvík Kristjánsson fékk hann til að
tálga úr ýsubeini allskonar fugla og
dýr til að ljósmynda fyrir ritverk sitt
Islenskir sjávarhættir. Gelgjubeinið í
Veggmynd skorin í birki 1980. Stærð um 22x30 sm. Ljósm. Sveinn Ólafsson.
34 HUGUROG HÖND2006