Bændablaðið - 08.05.2017, Blaðsíða 2

2 Bændablaðið | Fimmtudagur 8. júní 2017
Nær 90% sauðfjárbænda stunda uppgræðslu
– Mikill meirihluti bænda hefur hug á að stunda enn meiri skógrækt en þeir hafa gert til þessa
Krafa um starfsleyfi heilbrigðis-
nefndar vegna heimagistingar
hefur verið felld niður með
breytingu á lögum um
hollustuhætti og mengunarvarnir,
sem samþykkt var á Alþingi í
síðustu viku. Breytingin tekur
gildi 1. júlí næstkomandi.
Breytingin lýtur eingöngu að
heimagistingu, sem er gisting á
lögheimili einstaklings eða einni
annarri fasteign sem hann hefur
persónuleg not af, t.d. sumarbústað
í hans eigu. Er hámarks leigutími
samtals 90 dagar.
Þeir sem vilja leigja út
heimili sitt í 90 daga eða
skemur þurfa því aðeins að skrá
fasteignina hjá sýslumanninum á
höfuðborgarsvæðinu eða á miðlægu
vefsvæði sé það fyrir hendi og greiða
fyrir það átta þúsund krónur. Greiða
þarf skatta af leigutekjunum eins og
áður.
Nánari upplýsingar um
gistileyfi: https://www.syslumenn.
is/gjaldtaka/gistileyfi
Flestir íslenskir sauðfjárbændur
hafa stundað uppgræðslu
í einhverri mynd á sínum
búskaparferli, samkvæmt nýlegri
könnun sem Landssamtök
sauðfjárbænda gerðu meðal
félagsmanna sinna.
Spurt var hvort bændur hefðu
stundað uppgræðslu í skipulögðum
verkefnum eins og Bændur græða
landið eða í gegnum gæðastýringu,
í staðbundnu uppgræðslufélagi
eða á eigin vegum á afrétti eða
heimalandi. 89% svöruðu játandi.
Ekki er mikill munur á milli
landsfjórðunga en þó svöruðu um
95% bænda á Suðurlandi játandi.
Síðasta aldarfjórðung hafa 5–600
bændur árlega tekið þátt í verkefninu
Bændur græða landið, sem er
samvinnuverkefni Landgræðslunnar
og bænda.
Alls er búið að græða upp eða
bjarga um 35 þúsund hekturum
lands í gegnum verkefnið. Um
sextán hundruð bændur taka þátt í
gæðastýringu í sauðfjárrækt en ábyrg
landnotkun er eitt af leiðarstefjunum
í því verkefni. Frá árinu 2003 er búið
að vernda um 300 þúsund hektara
og græða upp um 15 þúsund hektara
í gegnum gæðastýringuna.
Tilgangurinn með könnuninni
var að kanna hug bænda vegna
framkvæmdar á framtíðarstefnu
Landssamtaka sauðfjárbænda
til ársins 2027 þar sem meðal
annars er stefnt að því að greinin
í heild verði vottuð sjálfbær
m.t.t. landnotkunar og annarra
þátta. Hluti af þeirri viðleitni er
tíu ára samvinnuverkefni með
Landgræðslunni og atvinnuvega-
ráðuneytinu um kortlagningu
gróðurauðlindarinnar sem nýverið
var hleypt af stokkunum. Til þess
verkefnis renna 300 milljónir
króna af nýjum sauðfjársamningi.
Oddný Steina Valsdóttir, formaður
Landssamtaka sauðfjárbænda, er
formaður verkefnastjórnar.
Upplýsingarnar muna auk
þess nýtast vegna endurskoðunar
búvörusamninga.
Alls bárust 1054 svör í
könnuninni og er svörunin framar
vonum. Ekki var áberandi munur á
svörum þeirra sem svöruðu strax eða
eftir að ítrekun var send út. Flestir
þeirra sem hafa stundað uppgræðslu,
eða 91%, vilja gera meira. Þá lýstu
67% þeirra sem ekki hafa stundað
uppgræðslu hingað til vilja til að
hefja hana.
Flestir bændur vilja rækta skóg
Aðspurðir segjast um 39%
sauðfjárbænda hafa stundað
skógrækt í einhverri mynd,
hvort sem er á eigin vegum eða
í skipulögðum verkefnum. Af
þessum bændum segjast þrír
fjórðu, eða 77%, vilja stunda meiri
skógrækt. Um 61% sauðfjárbænda
hafa hingað til ekki stundað
skógrækt en næstum helmingur
þeirra, eða 47%, segjast hins vegar
hafa áhuga á því. Þetta rímar
vel við markmið Landssamtaka
sauðfjárbænda um að greinin í heild
sinni verði kolefnisjöfnuð fyrir árið
2027. Þetta markmið er hluti af
heildarstefnumótun sem samþykkt
var á síðasta aðalfundi samtakanna.
Athygli vekur að í heildina vill
ríflegur meirihluti, eða 59%
sauðfjárbænda, rækta skóg.
Landssamtökin hafa á undanförnum
misserum lagt drög að ýmsum
skógræktarverkefnum. Þórarinn Ingi
Pétursson, fyrrverandi formaður
þeirra, var t.a.m. ötull talsmaður
þess að ráðist yrði í nýrækt sérstakra
beitarskóga. Yngri bændur hafa
meiri áhuga bæði á uppgræðslu og
skógrækt í framtíðinni en þeir sem
eldri eru.
Tekjur og stærð búa breyta litlu
Spurt var hversu stórt hlutfall tekna
sinna sauðfjárbændur hefðu af
sauðfjárrækt. Tilgangurinn var að
finna út hvort bændur í blönduðum
rekstri hefðu meiri eða minni
áhuga á skógrækt og uppgræðslu
heldur en þeir sem eru með hrein
sauðfjárbú. Þeir sem hafa innan
við helming tekna sinna af fé hafa
örlítið minni áhuga á uppgræðslu
en hinir sem reiða sig á sauðféð.
Skógræktaráhugi þeirra sem eru
með blönduð bú virðist hins vegar
ívið meiri. Um 34% þeirra sem hafa
meira en helming tekna sinna af
sauðfjárrækt hefur stundað skógrækt
og um 53% vilja stunda skógrækt
í framtíðinni. Hins vegar hafa um
42% þeirra sem hafa minna en
helming tekna sinna af sauðfjárrækt
stundað skógrækt og um 62% vilja
gera meira í framtíðinni. Svipað
er upp á teningnum þegar svörin
eru skoðuð út frá stærð búa. Þeir
sem eru með færri en 500 fjár
hafa svipaðan landgræðsluáhuga
og þeir sem eru með fleira fé og
áhugi á skógrækt er einnig svipaður.
Rúmlega eitt prósent svarenda er
með yfir þúsund fjár. Þeir stunda
allir uppgræðslu og hafa allir áhuga
á að halda því áfram. Einungis 8%
þeirra hafa stundað skógrækt en
rúmlega helmingur hefur áhuga á
því.
Könnun var netkönnun og gerð
dagana 9. mars til 29. maí 2017 meðal
félagsmanna í Landssamtökum
sauðfjárbænda. Svarhlutfall þeirra
sem opnuðu könnunina var 90%.
Heimagisting
einfölduð
Heildartekjur af þjónustu-
útflutningi á fyrsta ársfjórðungi
2017 voru, samkvæmt bráða-
birgðatölum Hagstofu, 125,8
milljarðar króna, en útgjöld
vegna innfluttrar þjónustu 82,8
milljarðar.
Þjónustujöfnuður við útlönd var
því jákvæður um 43,1 milljarð króna
en var jákvæður um 29,9 milljarða á
sama tíma árið 2016 á gengi hvors
árs.
Ferðaþjónusta var stærsti
liðurinn í inn- og útfluttri þjónustu
á ársfjórðungnum og nam afgangur
hennar 23,9 milljörðum.
Mestur afgangur var af
samgöngum og flutningum eða 29,6
milljarðar. Mestur halli var af annarri
viðskiptaþjónustu eða 8 milljarðar.
Ljóst má vera af þessum
tölum Hagstofu Íslands að tekjur
þjóðarbúsins af samgöngum og
flutningum er ekki vandamálið
þegar rætt er um fjármagnsskort
vegna uppbyggingar innviða, eins
og vegakerfisins.
Samgöngur á 1. ársfj.:
Skiluðu nær 30
milljörðum
Hagstofa Íslands hefur áætlað
meðalrekstrarkostnað á hvern
nemanda í öllum grunnskólum
sem reknir eru af sveitarfélögum,
skv. 2. og 3. mgr. 3.gr. reglugerðar
nr. 1270/2016 um ákvörðun
framlaga úr sveitarsjóði til
sjálfstætt rekinna grunnskóla.
Meðalrekstrarkostnaður á
hvern nemanda í grunnskólum
árið 2015 var 1.651.002 krónur
og vegin meðalverðbreyting
rekstrarkostnaðar frá 2015 til júní
2017 er áætluð 9,7%.
Niðurstöður útreikningsins
eru því þær að áætlaður árlegur
rekstrarkostnaður á hvern nemanda
í grunnskólum, sem reknir eru af
sveitarfélögum, sé 1.810.487 krónur
í júní 2017.
Grunnskólaneminn
kostar 1,8 milljónir
FRÉTTIR
Alls er búið að græða upp eða bjarga um 35 þúsund hekturum lands í gegnum
verkefnið Bændur græða landið eða í gegnum gæðastýringu.
Um 39% íslenskra bænda hafa stundað skógrækt að einhverju marki á sínum
búskaparferli. Mikill meirhluti bænda, eða 59%, hefur hug á að stunda enn
meiri skógrækt á komandi árum.
Formaður Landssamtaka sauðfjárbænda, Oddný Steina Valsdóttir, bóndi á Butru í Fljótshlíð, við uppgræðslustörf.
Fram kom í könnuninni að nær helmingur sauðfjárbænda, eða
49%, er með innan við 250
fjár á sínum búum. Þá eru
um 32% með á bilinu 250
til 500 kindur. Um 15% eru
með á bilinu 500 til 750
fjár. Um 3% eru með á bil-
inu 750 til 950 og einungis
rúmt 1% bænda er með
fleira en 1.000 fjár á fóðrum
yfir vetrartímann.