Fréttabréf Öryrkjabandalags Íslands - 01.09.1989, Side 5

Asgerður Ingimarsdóttir framkvæmdastjóri:
Að klappa á steininn
Öll könnumst við við söguna um
óhreinu börnin hennar Evu - bömin
sem hún faldi fyrir Guði almáttugum af
því hún komst ekki yfir að þvo þeim -
bömin sem henni var svo refsað fyrir
að vilja ekki sýna Guði og voru þar af
leiðandi gerð ósýnileg flestum mann-
legum augum - búandi í hólum og
klettum - huldufólkið.
Huldufólkið sem gat verið svo
þakklátt, ef því var gerður greiði, en
hefndi sín grimmilega, ef gert var á
hluta þess.
Það fólk sem ég geri að umtalsefni
er nokkurs konar huldufólk - þ.e.a.s.
við sjáum það, ef við viljum sjá það, en
það er oft ákaflega auðvelt að leiða það
hjá sér - láta sér sjást yfir það.
Hér á ég við þann hóp fatlaðra, sem
á við geðræn vandamál að stríða. Af
hverju er svona auðvelt að horfa fram-
hjá þessum stóra hópi, hvers vegna er
hann svo oft nærri ósýnilegur?
Er það vegna þess að þetta er eng-
inn þrýstihópur - er það vegna þess að
þama fylgja engin foreldrasamtök sem
berjast með oddi og egg fyrir réttindum
þeirra - er það vegna þess að það á sjálft
ekki gott með að tala sínu máli - er það
vegna þess að gamlir fordómar gera
svo erfitt um vik að hjálpa þeim að
komast áfram úti í hinu daglega lífi?
Og þó er þetta fólk eins og huldu-
fólkið, oft svo þakklátt þegar því er rétt
hjálparhönd.
Hópur fólks með geðræn vandamál
er einhver stærsti hópur fatlaðra. Þessi
hópur virðist oft eiga erfiðast með að
ná samúð almennings - það er svo
Ásgerður Ingimarsdóttir.
auðvelt að gera hann ósýnilegan, að
láta hann hverfa inn í hóla og kletta
almenningsálitsins, sem ekki er þeim í
hag.
Erfiðleikar þessa fólks í sambandi
við atvinnu byggjast sjálfsagt mikið á
erfiðleikum þess við að einbeita sér að
vinnunni - að vera kyrrt á sama stað.
Þetta er hlutur sem margir vinnuveit-
endur geta ekki horft í gegnum fingur
sér með - sérstaklega með tilliti til ann-
arra - þeirra sem ganga heilir til skógar.
- Þess vegna er mikið af þessum hóp
inni á vernduðum vinnustöðum, mis-
jafnlega vel séðir af þeim sem vinna og
stjóma. En þó virðist þeim ganga best
þar og það er hægt að ætlast til að þar
komi fram meiri skilningur á högum
þeirra en annars staðar.
Erfiðleikar við húsnæðismálin eru
enn verri. - Hafirðu ekki stað til að búa
á - kemur atvinna eða skólaganga þér
að litlu haldi. Á biðlista eftir húsnæði
hjá Öryrkjabandalagi Islands eru um
100 manns með geðræn vandamál.
Flestir fæddir á árunum 1940-60, fleiri
karlmenn en konur. Þetta fólk er m.a. í
heimahúsum - t.d. hjá öldruðum for-
eldrum, á stofnunum, áfangastöðum,
sambýlum og búandi úti í bæ.
Þeir sem eru á áfangastöðum gætu
margir hverjir haldið áfram út í lífið, ef
þeir hefðu að einhverju húsnæði að
hverfa. - Það er áberandi að margir sem
búa úti í bæ, eru oft í lélegu húsnæði,
með lítilli sem engri aðstöðu til eins
eða neins. Fyrir nú utan hve ótryggur
og óstöðugur leigumarkaðurinn er. Og
sé það nokkuð sem kemur í veg fyrir
hugsanlegan bata hjá þessum hópi eru
það breytingar og öryggisleysi. Að
geta varla sjálfur ráðið sínum nætur-
stað.
Og hvað skal svo til varnar verða
vorum sóma?
Því rita ég þessar línur hér að ég vil
reyna að vekja fólk til umhugsunar um
kjör þessa hóps - ég held að það sé mál
til komið að horfast í augu við þennan
vanda og reyna að gera sér grein fyrir
hvernig hægt er að leysa hann. Eg veit
ósköp vel að Róm var ekki byggð á
einum degi, en finnir þú þér ekki nagla
og spýtur og byrjir að klambra, gerist
heldur ekki neitt.
Eg veit að þeir eru margir sem
hugsa um þessi mál, ekki bara þeir sem
lifa og hrærast í þeim daglega, en nú
held ég að við verðum að fara að láta
verkin tala og beita öllum hugsanleg-
um ráðum til að vekja athygli á vanda
þessa hóps, að klappa á steininn og
hjálpa þeim að ganga út úr björgunum.
Ásgerður Ingimarsdóttir.
FRÉTTABRÉF ÖRYRKJABANDALAGSINS
5