Fréttabréf Öryrkjabandalags Íslands - 01.09.1989, Blaðsíða 12

greinarmun á hita og kulda.
Eg spyr sjálfa mig og varpa þeirri
spurn fram hér í Fréttabréfinu.
Er ekki kominn tími til að
heilbrigðisyfirvöld taki sig á og komi
upp og reki neyðarathvarf fyrir þetta
fólk? Þetta fólk á í engin hús að venda
- alls engin oft á tíðum. Fólk með
geðræn vandamál á oftast engan kost
gistingar á gististöðum borgarinnar
vegna sjúkdóms síns.
Og Sigrún Bára hnykkir á og spyr:
Vi 11 einhver svara spurningu
minni? Hvað segir og gerir
heilbrigðisráðherra?
Aðstandendur geðsjúkra hafa
verulegar áhyggjur af þeim
geigvænlega skorti sem er á
heppilegum úrræðum varðandi
framtíðarbúsetu fyrir geðsjúka.
Nokkur sambýli og áfangastaðir
eru til hér á höfuðborgarsvæðinu, en
það fullnægir hvergi nærri þörfinni.
Nefna má sláandi dæmi: Á biðlista
Öryrkjabandalagsins eru nálægt 9o
manns með geðræn vandamál ein sem
fötlun. Það vantar því tilfinnanlega allt
þetta: sambýli, verndaðar íbúðir og
fleiri meðferðarstaði.
Nú þegar þarf að takast á við
húsnæðisvandamál geðsjúkra og gera
það myndarlega.
Af ærnu er að taka og endalaust
hægt að halda áfram, en Sigrún Bára
endar á lítilli hugleiðingu um
atvinnumál:
Atvinnumál fólks með geðræn
vandamál eru í hinum mesta ólestri.
Dæmið í upphafi er ekki einstakt -
gnægð svipaðra dæma er utan enda.
Vandinn snertir bæði hinn almenna
vinnumarkað og verndaða vinnustaði.
Fjöldi fólks með ágætis menntun og
starfsreynslu í hinum ýmsu greinum
atvinnulífsins situr heima vegna skorts
á atvinnutækifærum sem að miklu
leyti stafar svo af fordómum.
Gætu nú ekki einhverjir
hugmyndaríkir athafnamenn, t.d.
menn sem eru að draga sig í hlé frá
atvinnulífinu sökum aldurs, lagt hæfni
sína og reynslu í hugmynda- og
athafnasmiðju, þar sem leiðarljósið
væri aukning atvinnutækifæra fólks
með geðrænan vanda?
Sigrún Bára hefur varpað boltan-
um og er ábendingum lokið að sinni.
Hafdfs Hannesdóttir:
„Haltur ríður hrossi“ á bók
Eins og lesendur vonandi minnast,
tóku Öryrkjabandalagið og Lands-
samtökin Þroskahjálp þátt í gerð
myndbanda um blöndun fatlaðra og
ófatlaðra, síðastliðinn vetur.
Myndböndin voru gerð fyrir
Fræðsluvarp og útsendingin var á þess
vegum. Þættirnir voru alls fimm og
tóku til kynningar viðhorf og viðmót
gagnvart fötluðu fólki, og fjallaði síð-
an um þau svið þjóðfélagsins þar sem
fatlaðir lifa sínu daglega lífi, við hlið
ófatlaðra.
Þættirnir voru mjög vel unnir, að
minnsta kosti að mati undirritaðrar, en
náðu ekki augum og eyrum nægilega
margra. Við lauslega könnun í nánasta
umhverfi mínu, en þar eru margir
áhugamenn um félagsleg málefni,
kom í ljós að margur hafði misst af
þáttunum, sem taldi sig þó myndi hafa
horft á, ef efnið hefði verið sýnt að
kvöldlagi.
Nú er að rætast úr, og ættu allir sem
vilja, að geta séð þættina, því þeir
munu birtast á skjánum að nýju, og að
sögn á besta sýningartíma. En þá er
líka komin til sögunnar handbók, sem
samin er af einum af höfundum
fræðsluþáttanna, Dóru S. Bjarnason.
Eins og Dóra segir sjálf í inngangs-
orðum bókarinnar, þá er hún ætluð
kennurum, nemendum og öðrum sem
vilja fá nokkra hugmynd um fötlun í
félagslegu samhengi.
Bókin byggir á fræðsluþáttunum
og er tilgangur hennar sá að auka gildi
kennsluefnisins. Efni hennar er ætlað
efri bekkjum grunnskóla, framhalds-
skólum og háskólum og á auk þess er-
indi til félagasamtaka og almennings.
Dóra hefur safnað hér saman miklu
af gagnlegu efni. Eftir að hafa lýst
tilefni bókarinnar og notkunarmögu-
leikum fræðsluefnisins, kemur hún
með efni til úrvinnslu.
Fyrsti kaflinn fjallar um skil-
greiningu á hugtakinu fráviki, en Dóra
segir að fatlað fólk teljist til frávika og
hljóti stimplun samfélagsins fyrir vik-
ið. í lok kaflans eru gefnar hugmyndir
um ýmis umhugsunarefni sem tengjast
þessum hugtökum og samskiptum
fatlaðra og ófatlaðra.
Þá er fjallað um fatlaða og
viðbrögð samfélagsins við þeim í ljósi
sögunnar. Þar er minnt á það hve
margvísleg sjónarmið hafa verið
ríkjandi í þjónustu við ýmsa hópa
fatlaðra. Mér þykir það kostur við
þennan kafla, að þar fáum við sögulegt
yfirlit í hnotskum sem lýkur á stuttri
umfjöllun um þau álitamál sem við
erum að kljást við í dag.
Stuttur kafli nefnist: Ur fórum
fræðimanna, þar nefnir Dóra einkum
kenningar tveggja fræðimanna. Þeir
eru W. Wolfensberger og Kristjana
Kristiansen. Síðan kemur töluvert
langur kafli sem byggir alfarið á efni
fræðsluþáttanna og eru þar gefnar
vísbendingar um frekari íhugunar- og
umræðuefni.
Lokakaflar bókarinnar geyma
heimildaskrá, skrá yfir félagasamtök
og stofnanir sem tengjast málefnum
fatlaðra og lög og reglugerðir.
Að mínu áliti eykur bókin mjög
gildi fræðsluþáttanna. Þar höfum við
fengið í hendur vandað kennslu- og
fræðsluefni sem getur vakið upp
spurningar og frjóa umræðu um það
málefni sem fjallað er um.
Látum nú ekki okkar eftir liggja og
tökum virkan þátt í að kynna þetta
fræðsluefni. Spyrjum nemendur hvort
þeir eigi kost á að nota sér það og
notum okkur það sjálf, í félögum okkar
eða vinahópi.
Hafdís Hannesdóttir,
félagsráðgjafi, í Stjórnamefnd
um málefni fatlaðra.
12