Fréttabréf Öryrkjabandalags Íslands - 01.09.1989, Blaðsíða 11

hvoru tveggja undanþágu öryrkja frá
söluskatti af ábyrgðartrygggingum
bifreiða og sérstöku bifreiðagjaldi
(kílóskatti svokölluðum).
Eftir mikið japl og jaml og fuður
hafðist það fram, að öryrkjar, sem náð
hafa ellilífeyrisaldri yrðu með
varðandi söluskattinn svo og að
ellilífeyrisþegar yrðu undanþegnír
bifreiðagjaldinu, ef þeir hefðu
bensínpeninga.
En svo hringdi í mig ágætur maður
að austan, sem spurði: Hvað um mig,
sem varð alger öryrki 68 ára gamall, en
á bifreiðina að hjálpar- og
afþreyingartæki um leið og get með
hennar hjálp dútlað mér út í frá?
Og mér vafðist tunga um tönn.
Þessi maður fær auðvitað út á
bensínpeninga sína niðurfellingu
sérstaks bifreiðagjalds, en söluskatt af
ábyrgðartryggingum ekki.
Reynt hefur verið að finna skil-
greiningu, sem stjómvöld fengjust til
að samþykkja, en erfitt er um það,
nema þá að fara í sama farið og með
bifreiðagjaldið, en á því er mikil
tregða, einkum af því að á sínum tíma
var farið fram á aðrar leiðréttingar,
sem loks tókst að ná fram, en þá þótti
líka nógu langt gengið.
Festist þessi skipan í sessi, ber okk-
ur að reyna að finna lausn fyrir þá
a.m.k., sem lakast eru settir og mestir
öryrkjar og um leið í mestri þörf fyrir
bifreiðar.
•
Og af því á bensínpeninga er
minnst, sem mörgum eru dýrmætir, þá
kom hér kona um daginn, sem ekki á
bifreið, en þarf mjög oft á henni að
halda.
Hún spurði: Hvers eigum við að
gjalda, sem erum þeir aumingjar að
eiga ekki bifreið, en eyðum þó í
bifreiðir firnafúlgum á okkar mæli-
kvarða, óhjákvæmilega vegna lækn-
isheimsókna, í lyfjabúðir og í þjálfun,
svo við verðum ekki algerir aumingjar.
Nú greindi ég henni frá því að
bensínspeningar væru í raun ætlaðir til
hjálpar við almennan rekstur bifreiðar,
enda dýrt að eiga bifreið og reka.
Einnig að uppbótin, sem tryggingarnar
greiða vegna aukakostnaðar komi m.a.
inn á þetta.
En þrátt fyrir þessi almennu
atriðið, er alveg ljóst að konan hefur
mikið til síns máls, þegar um svo
stórfelldan nauðsynjakostnað er að
ræða, sem hún rakti gjörla.
Ráðherra tryggingamála hefur ver-
ið ritað bréf um þessi atriði og marg-
fræg trygginganefnd fengið það bréf til
meðferðar.
Þar nær undirritaður því vonandi
að þoka þessu máli nokkuð á veg, en
meginviðfangsefni hans þar er þó að
hækka lágmarkslífeyrisbætur svo að
slík atriði verði óþörf að miklu leyti.
En það er eflaust óþörf bjartsýni.
•
Aður hefur hér í Fréttabréfi verið
bent á ýmislegt ranglæti sem fylgt
hefur í kjölfar staðgreiðslunnar, sem
allir voru sammála um að endilega
þyrfti að komast á og allan vanda
myndi leysa hjá öllum.
Þá yfirsást mönnum miskunnar-
leysiþessakerfis í ofurnákvæmni sinni
með hjálp þess alveldis sem tölva
heitir. Eg kalla það miskunnarleysi,
þegar tekjulítil eða tekjulaus kona fær
sig loks metna réttilega 75% öryrkja og
fær greiðslu samkvæmt því aftur í
tímann þá er greiðslan sett upp sem
mánaðargreiðsla, þannig að af
greiðslunni 570 þúsundum fara 214
þúsund í skatt og svo er vinsamlegast
boðið upp á leiðréttingu um mitt ár
1990 - á skattheimtu í janúar 1989. Þá
svarar staðgreiðsludeild ríkisskatt-
stjóra því til að heimilt sé að óska eftir
leiðréttingu.Ja, þvílík náð og miskunn,
það er ekki amalegt fyrir konuna, sem
hér urn ræðir og hefur verið tekjulaus
sjúklingur í tvö ár rúmlega eða svo til,
að mega eiga þessa upphæð inni hjá
ríki og bæjarfélagi í hálft annað ár.
Þetta er mál, sem rætt hefur verið
um við rétt yfirvöld og enn er róið á
sömu mið og beðið um réttlæti - meira
er það nú ekki, en þessu komið á
framfæri hér til enn frekari áréttingar.
•
Hingað hringdi kona, sem hafði
miklar áhyggjur af barnabami sínu,
sem er bæði heyrnarlaust, þroskaheft
og talsvert „spastískt“.
Hún spurðist fyrir um hvort heyrn-
arlausir hefðu nokkurt merki svipað og
blindir, sem gæfi það til kynna að þeir
heyrðu ekki. Hún sagðist hafa
áhyggjur af umferðinni fyrir hönd
barnabarnsins, sem væri að vísu ekki
mikið úti við einn, en þó kæmi það fyrir
og færi vaxandi með aldrinum. Hún
sagðist einmitt hafa verið að koma í
heimsókn til hans, hann þá úti, bíll á
undan sér hefði flautað, en auðvitað
gerðist ekkert. Þá sagðist hún hafa
farið að velta þessu fyrir sér, hvort
merki væru til. Hún sagðist ekki mæla
með sérmerkingum fólks, sem gæti
þýtt óþægindi þeirra sem engu þyrma.
En atvikið hefði þó kallað fram þessa
spurn.
Að bestu upplýsingum fengnum
hjá Félagi heyrnarlausra m.a. mun rétt
vera að ekkert slíkt merki er til. Eg skil
hins vegar áhyggjur konunnar og kem
þessu hér að í ábendingum.
Sigrún Bára bendir á bæði hitt og
þetta.
Og í lokin á þessum ábendingum
kemur svo Sigrún Bára Friðfinns-
dóttir, framkvæmdastjóri Geðhjálpar
með ábendingu, spurningar og litla
hugleiðingu af sínum vettvangi.
I þeim skrifuðum orðum hjá henni,
kemur á hennar fund ung stúlka -
bráðhress að ýmsu leyti - úrskurðuð
geðveik - en máske er flogaveiki
frumorsök - hún hefur möguleika til
talsverðrar vinnu, en hún er um of
stimpluð - af öðrum og e.t.v. sjálfri sér
um leið. Atvinna er ekki í sjónmáli -
hún fær enga. En þetta var útúrdúr.
Sigrún Bára segir:
Eg fæ endalaus vandamál inn á mitt
borð, sum leysi ég með viðunandi
hætti sjálf, önnur með aðstoð góðs
fólks vítt á vettvangi, enn önnur rísa
sem foldgnátt fjall, þeim sem hingað
koma og ég sé ekki lausn heldur.
Vitað er að u.þ.b. 20-30 manns
eigra hér um göturnar, hafandi ekki
þak yfir höfuðið. þetta fólk sefur í
ruslageymslum og öðrum skúmaskot-
um víðsvegar um höfuðborgarsvæðið.
Margt af þessu fólki er svo sjúkt og illa
á sig komið að það gerir t.d. engan
FRÉTTABRÉF ÖRYRKJABANDALAGSINS
11