Morgunblaðið - 03.04.2020, Blaðsíða 28

28 MENNING
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 3. APRÍL 2020
Silja Björk Huldudóttir
silja@mbl.is
„Í samkomubanni getum við ekki tek-
ið á móti gestum hingað í hús, en leit-
um allra leiða til að halda vinnunni
áfram við að undirbúa nýjar sýningar
og einnig að færa þjóðinni lifandi efni
þangað til við get-
um aftur tekið á
móti þeim í leik-
húsinu,“ segir
Magnús Geir
Þórðarson þjóð-
leikhússtjóri og
nefnir í því sam-
hengi Einleik-
arann og Ljóð fyr-
ir þjóð sem birt er
alla virka daga á
vef Þjóðleikhússins við góðar undir-
tektir. Ásamt því sem sjónvarpsþætt-
irnir Leiksýning verður til hafa fallið í
kramið á KrakkaRúv.
„Þessu til viðbótar langaði okkur að
færa þjóðinni upplifanir sem eru nær
leikhústöfrunum sem við upplifum í
leikhúsinu sjálfu og fórum þá að skoða
hvað væri til af uppteknum leiksýn-
ingum sem áður hefur verið sent út.
Niðurstaðan er sú að Þjóðleikhúsið
býður, í samstarfi við RÚV, lands-
mönnum til sannkallaðrar leikhús-
veislu meðan samkomubannið stend-
ur,“ segir Magnús Geir og vísar til að
á laugardags- og sunnudagskvöldum í
apríl kl. 19.30, þegar sýningar hefjast
að jafnaði á sviðum Þjóðleikhússins,
verða tjöldin dregin frá heima í stofu
ef svo má segja.
Mikilvægar sýningar
„Á næstu vikum verða sýndar mik-
ilvægar sýningar úr sögu leikhússins
sem jafnframt eru margar af ástsæl-
ustu leiksýningum síðustu ára,“ segir
Magnús Geir. Leikhúsveislan hefst
annað kvöld með sýningu á Í hjarta
Hróa hattar frá árinu 2015. Í fram-
haldinu verða sýndar upptökur af sýn-
ingunum Hart í bak (2008), Granda-
vegur 7 (1997), Þrek og tár (1995),
Með fulla vasa af grjóti, (2000), Græna
landið (2004), Englar alheimsins
(2013) og Íslandsklukkan (2010) auk
barnasýninganna Kuggur og leik-
húsvélin (2015) og Litla skrímslið og
stóra skrímslið (2011) sem sendar eru
út kl. 14 um páskana. „Hápunktur
þessarar miklu leikhúsveislu verður
svo sumardaginn fyrsta, daginn sem
við fögnum 70 ára afmæli Þjóðleik-
hússins, þegar boðið verður upp á sýn-
ingu á einni af rómuðustu sýningum
Þjóðleikhússins, Sjálfstæðu fólki frá
2000 sem sýnd er í tveimur hlutum er
nefnast Bjartur, Landnámsmaður
Íslands og Ásta Sóllilja, Lífsblómið.
Þéttara samstarf lykilstofnana
Ýmsir rétthafar sem eiga rétt
vegna endurflutnings verkanna ásamt
RÚV og Þjóðleikhúsinu hafa gefið
góðfúslegt leyfi sitt fyrir flutningi nú í
samkomubanni,“ segir Magnús Geir
og bendir á að sýningarnar fara fram
á RÚV2 frá og með morgundeginum
og verða svo endursýndar í dag-
dagskrá RÚV og aðgengilegar áfram í
spilara RÚV.
Aðspurður segir Magnús Geir ekk-
ert launungarmál að það sé mikill
fengur að því að til séu upptökur hjá
RÚV af sýningum Þjóðleikhússins
mörg ár aftur í tímann. „Þetta er ótrú-
legur fjársjóður sem þjóðin á saman.
Ég mun gera mitt besta til að stuðla
að því að þær sýningar Þjóðleikhúss-
ins sem henta til upptöku verði skráð-
ar með þessum hætti á komandi ár-
um,“ segir Magnús Geir og ítrekar að
Þjóðleikhúsið hafi alltaf átt í góðu
samstarfi við RÚV. „Samstarf þess-
ara öflugu kjölfestumenningarstofn-
ana er orðið enn þéttara í yfirstand-
andi samkomubanni og við erum með
fleiri spennandi verkefni á teikniborð-
inu sem gaman verður að kynna,“ seg-
ir Magnús Geir.
Listamannaspjall um sýningar
Þess má að lokum geta að í
tengslum við útsendingu leiksýning-
anna tólf í apríl mun Þjóðleikhúsið
birta á vef sínum og samfélagsmiðli
listamannaspjall við einn eða fleiri að-
standendur úr hverri uppfærslu á
næstu dögum. Samtal við Gísla Örn
Garðarsson og Láru Jóhönnu Jóns-
dóttur um Í hjarta Hróa hattar ratar
inn á vef leikhússins í dag. Í framhald-
inu ræða Þórhallur Sigurðsson og
Elva Ósk Ólafsdóttir um Hart í bak;
Sigríður Margrét Guðmundsdóttir
um Grandaveg 7; Ólafur Haukur
Símonarson um Þrek og tár; Hilmir
Snær Guðnason um Með fulla vasa af
grjóti, Björn Thors um Græna landið,
Ingvar E. Sigurðsson og Margrét Vil-
hjálmsdóttir um Sjálfstætt fólk –
Bjart og Kjartan Ragnarsson og
Steinunn Ólína Þorsteinsdóttir um
Sjálfstætt fólk – Ástu Sóllilju, Atli
Rafn Sigurðarson, Þorleifur Örn Arn-
arsson og Sólveig Arnarsdóttir um
Engla alheimsins og Benedikt
Erlingsson og Ilmur Kristjánsdóttir
um Íslandsklukkuna.
Leikhús heim í stofu
Bjartur í Sumarhúsum Arnar Jónsson, Herdís Þorvaldsdóttir og Margrét
Vilhjálmsdóttir í uppfærslu Þjóðleikhússins á Sjálfstæðu fólki frá 2000.
 Leiksýningar heima í stofu á tímum samkomubanns
 70 ára afmæli Þjóðleikhússins fagnað sumardaginn fyrsta
Magnús Geir
Þórðarson
Forlagið hefur kynnt til sögunnar
Leikinn, samfélagsmiðlasögu sem
rithöfundurinn Lilja Sigurðardóttir
skrifar, og verður einn kafli birtur á
dag í 14 daga á facebookvef Forlags-
ins. Leiknum er lýst sem hörku-
spennandi samfélagsmiðlasögu og
verða kaflarnir
stundum birtir í
heild sinni og
stundum í tveim-
ur færslum. Á
facebooksíðu
Lilju, „Lilja
Sigurðardóttir
Page“, verður
hægt að lesa sög-
una á ensku.
Fyrsti hluti
sögunnar var
birtur í fyrradag og er á þennan veg:
„Það var á þriðja degi í sóttkví
sem Evu datt „Leikurinn“ í hug.
Hún reis upp úr sófanum, þar sem
við höfðum meira og minna legið í
hálfgerðum doða yfir Netflix, og
augu hennar lýstu á þennan skringi-
lega máta sem ég óttaðist alltaf dá-
lítið. „Ég er með hugmynd,“ sagði
hún.
Ég var fyrst með varann á mér því
að innilokunin undanfarna daga
hafði gert það að verkum að það var
hálfgerður doði yfir hugsuninni og
ég veit hvernig Eva getur farið með
mig í hringi þegar ég er ekki í topp-
formi til að eiga við stríðnina í henni.
En þegar hún var búin að útskýra
þetta var ég til. Þetta hljómaði bara
skemmtilega. Leikurinn er þannig
að Eva færir til eða felur einn hlut í
húsinu á dag og þegar ég hef fundið
hann útskýrir hún hvers vegna.
Þetta hljómaði sem góð dægra-
dvöl í innilokuninni. Eitthvað sem
drægi mig allavega upp úr sófanum.
Saklaust gaman. Eða það hélt ég.“
Lilja birtir kafla
á dag á Facebook
Leikurinn Kynningarmynd fyrir
samfélagsmiðlasögu Lilju.
Lilja
Sigurðardóttir
 Samfélagsmiðlasagan Leikurinn
Bandaríski djasspíanistinn, kenn-
arinn og tónskáldið Ellis Marsalis Jr.
er látinn, 85 ára að aldri. Kórónu-
veiran COVID-19 varð honum að
aldurtila.
Marsalis var faðir fjögurra
bræðra sem hafa orðið þekktir í
bandarísku djasslífi, ekki síst þeir
Winston og Branford. Ellis Marsalis
var lykilmaður í endurreisnarbylgju
bandarískrar djasstónlistar á síð-
ustu áratugum tuttugustu aldar, en
auk þess að kenna sonum sínum sem
einnig hafa orðið mikilvægir boð-
berar tónlistarinnar, má meðal nem-
enda hans telja Terence Blanchard,
Donald Harrison Jr., og Harry Con-
nick Jr. Þessir nemendur Marsalis
hafa verið kall-
aðir „Ungu ljón-
in“.
Ellis Marsalis
kom áratugum
saman reglulega
fram í heimaborg
sinni, New Or-
leans, og var, eins
og borgarstjórinn
segir í
minningarorðum: fyrirmynd þess
sem átt er í dag við með orðunum
„New Orleans jazz“. Margar plötur
hafa komið út með leik hans og árið
2011 útnefndi Menningarstofnun
Bandaríkjana þá Marsalis-feðga
opinbera „djassmeistara“.
Djassmeistarinn Ellis Marsalis allur
Ellis Marsalis
Silja Björk Huldudóttir
silja@mbl.is
Myndabókin Egill spámaður eftir
Lani Yamamoto og skáldsagan Villu-
eyjar eftir Ragnhildi Hólmgeirs-
dóttur hafa verið tilnefndar til Barna-
og unglingabókmenntaverðlauna
Norðurlandaráðs 2020 fyrir Íslands
hönd.
Upplýst var í gær að landsbundnar
dómnefndir hefðu tilnefnt samtals 14
verk til verðlaunanna í ár, en sameig-
inleg norræn dómnefnd velur vinn-
ingshafa ársins og verða verðlaunin
afhent við hátíðlega athöfn í Reykja-
vík 27. október í tengslum við þing
Norðurlandaráðs. Verðlaunahafinn
hlýtur verðlaunagripinn Norðurljós
og 350 þúsund danskar krónur, sem
samsvarar um 7,3 milljónum ísl. kr.
Frá Álandseyjum er tilnefnd
skáldsagan Segraren eftir Karin
Erlandsson. Frá Danmörku eru til-
nefndar myndabækurnar Ud af det
blå eftir Rebeccu Bach-Lauritsen
sem Anna Margrethe Kjærgaard
myndlýsir og Min øjesten eftir
Merete Pryds Helle sem Helle
Vibeke Jensen myndlýsir. Frá Finn-
landi eru tilnefndar myndabækurnar
Vi är Lajon! eftir Jens Mattsson sem
Jenny Lucander myndlýsir og Sorsa
Aaltonen ja lentämisen oireet eftir
Veeru Salmi sem Matti Pikkujämsä
myndlýsir. Frá Færeyjum er tilnefnd
myndabókin Loftar tú mær? eftir
Rakel Helmsdal. Frá Grænlandi er
tilnefnd myndabókin Orpilissat
nunarsuarmi kusanarnersaat eftir
Juaaka Lyberth sem Maja-Lisa
Kehlet myndlýsir. Frá Noregi eru til-
nefndar skáldsagan Draumar betyr
ingenting eftir Ane Barmen og ljóða-
bókin Når er jeg gammel nok til å
skyte faren min? eftir Åse Ombust-
vedt sem Marianne Gretteberg
Engedal myndlýsir. Frá samíska
málsvæðinu er tilnefnd myndabókin
Guovssu guovssahasat eftir Karen
Anne Buljo sem Inga-Wiktoria Påve
myndlýsir. Frá Svíþjóð eru til-
nefndar skáldsögurnar Hästpojkarna
eftir Johan Ehn og Trettonde somm-
aren eftir Gabriellu Sköldenberg.
Í umsögn íslensku dómnefndar-
innar, sem í sitja Anna Þorbjörg Ing-
ólfsdóttir, Gísli Skúlason og Dagný
Kristjánsdóttir, segir að Egill spá-
maður sé „einstaklega falleg og vel
Egill spámaður og
Villueyjar tilnefnd
 14 verk tilnefnd  Verðlaunin
afhent í Reykavík 27. október 2020