Dagblaðið Vísir - DV - 06.11.2020, Qupperneq 16

16 EYJAN
Erla Dóra
Magnúsdóttir
erladora@dv.is
6. NÓVEMBER 2020 DV
ÞESSA BÓK ÞURFTI AÐ SKRIFA
H vað er að á Íslandi?“ Þessarar spurningar spyr Ólína Kjerúlf
Þorvarðardóttir í formála
nýrrar bókar sem hún hefur
ritað. Í bókinni leitast Ólína
við að svara þeirri spurningu
með því að varpa ljósi á þá
spillingu og fyrirgreiðslu­
pólitík sem hún telur ríkja
hér á landi og deilir reynslu
sinni og annarra af atvinnu­
banni og misbeitingu ráðn­
ingarvalds.
„Ég skrifaði þessa bók af
samviskuástæðum,“ segir Ól­
ína við blaðamann. „Ég taldi
einfaldlega ekki undan því
vikist að deila með lesendum
því sem ég veit og hef kynnst
um fyrirgreiðslupólitíkina og
klíkuveldið í samfélagi okkar
– að lyfta hulunni upp og leyfa
almenningi að sjá það sem
undir liggur.“
Frændhygli og
flokkadrættir
Ólína segir frændhygli og
flokkadrætti lengi hafa tíðkast
við ráðningar í störf hér á landi
og skipti þá oft máli hvaða
stjórnmálaflokk umsækjendur
styðja. „Um leið hefur annað
fólk verið beitt atvinnubanni,
eða því sem á þýsku nefnist
Berufsverbot. Það er aðferð
sem notuð var á dögum þýska
ríkisins gegn kommúnistum,
gyðingum og fleirum sem ekki
voru stjórnvöldum þóknanleg­
Ólína Kjerúlf Þorvarðardóttir, fyrrverandi alþingis-
kona, vill svipta hulunni af gamalgróinni meinsemd
í íslensku samfélagi, ítökum sterkra hagsmuna- og
stjórnmálaafla og því hvaða afleiðingum það getur
haft fyrir þá einstaklinga sem fara gegn þeim.
ir. Fólki var haldið frá störfum
vegna stjórnmálaskoðana eða
uppruna. Hér hafa svipaðir til­
burðir verið uppi allar götur
frá því að stjórnmál tóku að
myndast.“
Skuggabaldrar
samfélagsins
Bókin fékk titilinn Spegill
fyrir skuggabaldur. Ólína seg­
ir að sá titill sé afar viðeig­
andi fyrir viðfangsefni bókar­
innar, því að hún eigi að vera
spegill fyrir skuggabaldrana
sem leynast í skúmaskotum
samfélagsins.
„Mér fannst samlíkingin
svo augljós. Skuggabaldur
er fyrirbæri úr þjóðsögum
okkar. Hann er afkvæmi tófu
og kattar, mikið skaðræðis­
kvikindi sem grandar öllu
sem á vegi hans verður. Ekk­
ert getur ráðið niðurlögum
hans nema takist að sýna hon­
um sína eigin mynd. Í honum
sameinast tvö ósamrýmanleg
öfl eins og þegar stjórnmálin
yfirtaka það sem ætti að vera
utan seilingar þeirra; þegar
atvinnugreinar leggja undir
sig háskólastarfsemi; þegar
stjórnmálin hnekkja aka­
demísku frelsi vísindamanna;
þegar fjölmiðlum er haldið í
gíslingu sterkra hagsmuna­
eða stjórnmálaafla; þegar
fagmennska er fyrir borð
borin og látin víkja fyrir sér­
hagsmunum. Þá fara reglur
og viðmið úr skorðum en til
verða afkvæmi – skugga­
baldrar.“
Raunverulegar afleiðingar
Sjálf hefur Ólína reynslu af
því að vera beitt svonefndu
Berufsverbot eftir þátttöku í
stjórnmálum á árunum 2009­
2015. Hún hefur því þurft að
leita réttar síns þegar gengið
hefur verið fram hjá henni
við veitingu opinberra starfa.