Dagblaðið Vísir - DV - 13.11.2020, Page 18

18 EYJAN
Þegar Joseph Robinette Biden yngri tekur við embætti Bandaríkjafor­
seta í byrjun næsta mánaðar
verður hann langelstur allra
til að sverja embættiseiðinn,
eða 78 ára. Metið átti fráfar­
andi forseti, hinn afar litríki
Donald Trump, sem var 70 ára
á innsetningardaginn fyrir
tæpum fjórum árum.
Ronald Reagan (forseti 1981–
1989) er enn sá sem setið hefur
elstur á stóli Bandaríkjafor­
seta. Hann vantaði ekki marga
daga upp á 78 ára afmælið er
hann lét af embætti – var sem
sagt yngri en Biden verður í
janúar á ári komanda.
George Bush eldri (forseti
1989–1993) var 94 ára er hann
lést árið 2018 og Jimmy Carter
(forseti 1977–1981) varð 96 ára
1. október síðastliðinn en eng­
inn fyrrverandi Bandaríkja­
forseti hefur náð svo háum
aldri. Rosalynn kona hans er
enn á lífi og ef þeim endist
aldur munu þau fagna 75 ára
brúðkaupsafmæli á næsta ári.
Gömlu mennirnir
Meðalaldur hefur hækkað
hratt á síðustu áratugum og
margir halda óskertu starfs­
þreki langt fram á efri ár.
Sagan geymir þó ótal dæmi
um afreksverk öldunga. Sóf­
ókles mun hafa verið níræður
er hann ritaði Elektru, Mich­
elangelo teiknaði Sankti Pét­
urskirkjuna í Róm sjötugur og
Goethe lauk við Faust 82 ára.
En ef við víkjum að stjórn­
málamönnunum þá þótti
William Gladstone háaldr­
aður er hann lét af embætti
forsætisráðherra Breta árið
1894 orðinn 84 ára og Win­
ston Church ill stóð á áttræðu
er hann yfirgaf Downing­
stræti 10 í síðasta sinn. Sá
síðarnefndi var fæddur 1874,
tveimur árum eldri en Konrad
Adenauer, kanslari Vestur­
Þýskalands, sem lét af því
embætti 1963 orðinn 87 ára.
Hann sat þó áfram á þinginu
í Bonn, allt fram í andlátið
fjórum árum síðar, orðinn 91
árs að aldri.
Golda Meir á
Landspítalanum
Hér hafa bara verið nefndir
karlleiðtogar en Elísabet II.
Englandsdrottning er orðin
94 ára og hefur setið „á valda­
stóli“ í 68 ár og ef til vill tekst
henni að slá heimsmet Loð­
víks 14. Frakkakonungs sem
hafði ríkt sem konungur í
72 ár er hann andaðist 1715.
En kannski er sanngjarnari
samanburðurinn við lýðræðis­
lega kjörna leiðtoga. Golda
Meir, forsætisráðherra Ísra­
els, var 76 ára þegar hún lét
af embætti 1974. Golda Meir
kom hingað til lands í opin­
bera heimsókn 1961, þá utan­
ríkisráðherra Ísraels. Hún
heimsótti meðal annars Pétur
Ottesen, fyrrverandi alþingis­
mann, á Landspítalann þar
sem hann hafði legið í fimm
vikur vegna fótbrots. Pétur
hafði þá farið nokkru fyrr í
ferðalag til Ísraels og skrifað
greinar um heimsóknina í
Morgunblaðið.
Golda Meir tók innilega í
hönd Péturs þar sem hann lá
á sjúkrabeðnum og sagði: „Þér
eigið fallegt land, hérna.“ – Já,
en mig dreymir nú oft heim og
nú er aðalannatíminn að hefj­
ast. Mér líður illa að komast
ekki heim til búsýslunnar.“
Golda Meir svaraði þá: „Ég
er ekkert hissa á því. Bændur
ættu helst aldrei að liggja í
rúminu. Ég hef sjálf verið
bóndi og veit hvað það er.“
Ellert elstur á þingi
Pétur Ottesen lét af þing­
mennsku sjötugur að aldri
árið 1959 og hafði þá setið
samfellt á Alþingi fyrir Borg­
firðinga í 43 ár. Ari Trausti
Guðmundsson er nú elstur
alþingismanna, 72 ára. Sig­
Pétur Ottesen, Guðmundur Í. og Golda Meir. MYND/TIMARIT.IS
Ólafur Ragnar
Grímsson er
árinu yngri en
Joe Biden en
hér er hann
með George
Bush eldri,
fyrrv. Banda-
ríkjaforseta,
sem lést fyrir
tveimur árum,
94 ára að aldri.
MYND/STEFÁN
Á ÞINGPÖLLUM
Björn Jón
Bragason
eyjan@eyjan.is
SKOÐANAPISTILL
GAMLA FÓLKIÐ Á VALDASTÓLUM
Margir halda starfsþreki fram yfir sjötugt og því eðlilegt að fjölgi í hópi aldraðra ráða-
manna. Joe Biden verður elstur Bandaríkjaforseta. Fáir öldungar í stjórnmálum hér.
13. NÓVEMBER 2020 DV
hvatur Árnason, bóndi í Ey­
vindarholti og þingmaður
Rangæinga, var 78 ára þegar
hann sat seinast á Alþingi, en
það var 1902. Pétur Pétursson
biskup var sömuleiðis 78 ára
þegar hann sat seinast á þingi,
en hann var konungkjörinn al­
þingismaður til ársins 1887.
Ellert B. Schram tók sæti
sem varamaður á Alþingi
2018 þá orðinn 79 ára. Enginn
annar hefur setið svo gamall
á Alþingi, en Sighvatur í Ey­
vindarholti var tæplega 79 ára
þegar þingmennsku hans lauk.
Ráðherrar og forsetar
Ef litið er til ráðherra þá var
Ólafur Thors 71 árs er hann
lét af embætti forsætisráð­
herra 1963 en Gunnar Thor­
oddsen var 72 ára þegar hann
yfirgaf Stjórnarráðið tuttugu
árum síðar. Vilhjálmur Hjálm­
arsson, menntamálaráðherra
1974–1978, er sá ráðherra
sem lengst hefur lifað, varð
99 ára, og annar framsóknar­
ráðherra, Ingvar Gíslason,
menntamálaráðherra 1981–
1983, hefur náð háum aldri.
Hann er nú 94 ára.
Hvað forsetana áhrærir
var Ásgeir Ásgeirsson á for­
setastóli til 74 ára aldurs og
Ólafur Ragnar Grímsson
yfirgaf Bessastaði 73 ára.
Ólafur Ragnar hefur hvergi
nærri lagt árar í bát eftir að
hann lét af embætti enda enn
með mikið starfsþrek – og svo
má minna á að hann er árinu
yngri en Joe Biden, nýkjörinn
forseti Bandaríkjanna. n
Sagan geymir
þó ótal dæmi
um afreksverk
öldunga.