Sjómannadagsblaðið

Volume

Sjómannadagsblaðið - 07.06.2020, Page 26

Sjómannadagsblaðið - 07.06.2020, Page 26
26 s j ó m a n n a d a g s b l a ð i ð j ú n í 2 0 2 0 „sjómannadagurinn á að verða einn af aðalhá- tíðisdögum ársins. svo mikið eiga landsmenn sjómönnunum gott upp að unna, sérstaklega þeir, sem gæfan hefir borið léttara og þægilegra hlutskipti í verkaskiptingu þjóðfélags- ins, að þeim ætti að verða kappsmál að þessi dagur verði sjómönnunum hinn ánægjulegasti.“ Þ etta er ritað í leiðara í fyrsta tölublaðs Sjómannadags-blaðsins sem út kom þegar sjómannadeginum var fyrst fagnað með hátíðardagskrá í Reykjavík, 6. júní 1938. Í ár ber svo við, vegna heimsfaraldurs Covid-19, að skipulögð hátíðardagskrá fellur niður í fyrsta sinn frá þeim tíma, þótt útgáfa blaðsins haldist óslitin. Það er Sjómannadagsráð höfuðborgarsvæðisins sem allt frá upphafi hefur gengist fyrir skipulagðri dagskrá á sjómanna- daginn með minningarathöfn um drukknaða sjómenn og skrúðgöngu að Dómkirkjunni, þar sem árleg sjómannamessa fer fram auk heiðr- unar sjómanna. Hátíðahöldin hafa tekið umtalsverðum breytingum í gegnum tíðina og færst nokkuð til í bænum. Dagskráin hefur hins vegar alltaf verið metnaðarfull, eins og kemur fram í útlistun fyrsta Sjó- mannadagsblaðsins: „Á sjómanna- daginn verða endurvaktar hinar hollu og karlmannlegu sjómanna- íþróttir, stakkasund og kappróður. Keppt verður í björgunarbátum á Reykjavíkurhöfn. Einnig fer fram keppni í knattleik, milli íslenskra og erlendra sjómanna. Þetta þurfa allir Reykvíkingar að koma og sjá. Einnig hópgöngu sjómanna og minningar- athöfn við Leifs styttuna.“ Stórfengleg hátíðahöld Frá fyrsta degi nutu hátíðahöldin hins vegar mikils meðbyrs, eins og endurspeglast í yfirskrift umfjöllunar Morgunblaðsins um fögnuðinn í júní 1938: „Stór- fengleg hátíðahöld sjómanna“. Í inngangi fréttarinnar segir líka að skrúðganga sjómanna um götur Reykjavíkur á sjómannadaginn, sem þá var haldinn annan í hvítasunnu, hafi verið sú virðu- legasta sem sést hafi á landinu. „Mannfjöldinn á Skólavörðuholti, umhverfis Leifsstyttuna, var svo mikill, að eigi verður giskað á með neinum líkum hve margt manna var þar, meðan ræður voru þar fluttar. Hafa sumir nefnt 6 þúsund, aðrir 10 þúsund.“ Fyrstu árin hélst sá siður að skrúðganga var gengin frá Stýrimannaskólanum við Öldugötu um miðbæinn og yfir á Skólavörðuholt, þar sem dagskrá var við styttuna af Leifi Eiríkssyni. Þá reyndu sjómenn með sér eins og lýst er hér að ofan og íþrótta- iðkun, bæði „sjómannaíþrótta“ og knattspyrnu, var hluti af gleðinni. Í greinargerð stjórnar Sjómanna- dagsráðs í Sjómannadagsblaðinu 1940 eru hátíðahöldin sögð hafa fengið á sig ákveðið snið sem sjálfsagt þyki að halda sér að í framtíðinni. „Það eru aðallega þrír liðir, sem setja svip á daginn. Það er hópganga sjómanna með útifundi, íþróttirnar og sjómanna- fagnaðurinn. Engu þessara atriða væri hægt að sleppa úr, svo hátíðahöldin biðu ekki tjón af eða yrðu rýrari fyrir bragðið,“ segir þar. Þá var líka þegar farið að ræða um að dreifa atriðum á tvo daga, vegna þess hve þeim hafði fjölgað og þátttaka væri mikil. Árið áður hefði tekist „með miklum erfiðismunum fyrir alla“ að þjappa dagskránni þannig að hún hefði öll getað farið fram eftir hádegi á sjómannadegin- um, en það hefði þýtt að keppendur hefðu margir orðið að „hlaupa, eftir þátttöku í knattspyrnu og reiptogi, niður að höfn til að taka þátt í kappróðrinum“. sjómannadagurinn hefur frá upphafi verið fjölsóttur mannfjöldinn á skólavörðuholti, umhverfis leifsstyttuna, var svo mikill, að eigi verður giskað á með neinum líkum hve margt manna var þar, meðan ræður voru þar fluttar. hafa sumir nefnt 6 þúsund, aðrir 10 þúsund. aldrei fyrr hafði viðlíka mannsöfnuður átt sér stað í reykjavík þegar hátíðahöld sjómannadagsins áttu sér fyrst stað árið 1938. Frá því var greint að einhverjir teldu jafnvel 10 þúsund manns hafa komið saman, en hér má sjá mannþröngina við Leifsstyttuna á Skólavörðuholti. Mynd/úr safni sjóMannadagsrÁðs Fyrstu árin var gengið frá Öldugötu um miðbæinn og upp á Skólavörðuholt. Mynd/úr safni sjóMannadagsrÁðs

x

Sjómannadagsblaðið

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Sjómannadagsblaðið
https://timarit.is/publication/557

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.