Morgunblaðið - 07.08.2020, Blaðsíða 11

VIÐTAL
Sighvatur Bjarnason
sighvaturb@mbl.is
Það var gleðilegur dagur í sögu Ís-
lands þegar nýr Dettifoss lagðist við
bryggju 13. júlí sl., eftir langa heimför
frá Kína. Glæsilegt skipið er hið
stærsta sem hefur verið í þjónustu ís-
lensks skipafélags og von er á systur
þess á næsta ári. Hins vegar brá
mörgum í brún þegar í ljós kom að
skipið siglir undir færeysku flaggi líkt
og öll fragtskip Eimskipa.
Blaðamaður ræddi við Pál Ægi
Pétursson, starfsmann hjá Félagi
skipstjórnarmanna og fyrrverandi
skipstjóra. Páll Ægir telur það und-
arlegt að flaggskip þjóðarinnar sigli
undir erlendum fána og breytinga sé
þar þörf. Hann rekur að í 20 ár hafi
verið unnið að því að koma á fót ís-
lenskri skipaskrá sem standist alþjóð-
legan samanburð og samkeppnis-
hæfni. Afrakstur þess voru lög um
íslenska alþjóðlega skipaskrá, sem
sett voru árið 2007 og skattalög sem
sett voru árið 2011 en síðar afnumin.
Hann segir að á síðasta ári hafi „rykið
verið dustað“ af þessu gamla máli og
drög um verkefnaáætlun sett saman
með það að marki að fjölga skráðum
skipum hér á landi. Verkefninu stýri
samgönguráðuneytið, en aðrir hags-
munaaðilar koma þar að, s.s. fjár-
málaráðuneyti, Samgöngustofa og
fulltrúar verkalýðs- og skipafélaga
Skipaskrá stórt hugtak
Páll Ægir lýsir því að skráning
kaupskipa lúti öðrum lögmálum en
annarra skipa sökum þess að um al-
þjóðlega starfsemi er að ræða. Í raun
sé um regnhlífarhugtak að ræða þar
sem undir falla margir málaflokkar,
s.s. reglur um eignarhald, stofnun fé-
laga, leigufyrirkomulag, skattamál
o.s.frv. Allt hangi þetta saman og ráði
úrslitum um hvort skipaskráning
njóti alþjóðlegrar viðurkenningar og
hvort einstök ríki teljist eftirsóknar-
verð til skráningar. Páll Ægir segir
að t.d. færeysk skipaskráning lúti
ekki sömu reglum og önnur ríki Evr-
ópusambandsins og hafi því augljós-
lega reynst fýsilegur kostur fyrir
bæði Eimskip og Samskip, sem bæði
flagga skipum sínum þaðan.
Hentifánar til vandræða
Páll Ægir rekur að margir „fánar“
hafi verið skilgreindir sem hentifánar
af alþjóðasamtökum sem geti bakað
bæði skipafélögum og áhöfnum vand-
ræði. Einhver brögð hafi verið að því
Morgunblaðið/Arnþór Birkisson
Farskip Nýr Dettifoss við bryggju. Skipið siglir undir færeyskum fána.
að íslenskar áhafnir hafi t.d. lent í
vandræðum með að fá bankalán hér-
lendis, sem þó hafi leyst farsællega
hingað til. Óhagræðið er þó ótvírætt
þar sem íslenskar áhafnir þurfi sumar
að gera upp skatta sína og skyldur í
gegnum tvísköttun.
Tækifæri í skráningum
Páll Ægir tekur fram að alþjóðleg
skipaskráning snúist ekki um kvaðir
heldur tækifæri. Þetta sé atvinnu-
grein sem krefjist sérþekkingar og
mikillar fagmennsku. Um skráningu
geti skapast góð störf og að auki
myndi það styrkja áhuga á námi í fag-
inu. Hann segir þó að ekki megi búast
við miklum tekjum í skráningunni
sjálfri, heldur í formi ýmissar hliðar-
starfsemi, m.a. í formi umsýslu og við-
skiptakostnaðar vegna reksturs skipa
og áhafna og ýmissar afleiddrar starf-
semi. Í því sambandi nefnir Páll Ægir
að í Færeyjum séu skráð á milli 80-90
skip í dag. Hann segir að takist vel til
megi skapa litla atvinnugrein sem í
raun er engin í dag, þar sem Ísland
virðist skorta samkeppnishæfni á
þessu sviði og verði því af tekjum í
þessum geira.
Gera faginu hátt undir höfði
Páll Ægir leggur áherslu á að við
sem þjóð þurfum að viðhalda og auka
þekkingu okkar á alþjóðlegum sigl-
ingum. Breytingar hafi sjaldan verið
örari en um þessar mundir og því
brýnt að sýna þessari atvinnugrein
tilhlýðilega virðingu og hlúa að henni.
„Við þurfum að styrkja skips- og vél-
stjórnarmenntun enn frekar því
þekkingin glatast fljótt og slæmt er
að missa hana smá saman úr landi,“
segir Páll Ægir.
Samtal við útgerðir
Samkvæmt Páli Ægi hefur kaup-
skip ekki verið skráð hér á landi síðan
árið 2004. Bæði Eimskip og Samskip
hafi flaggað skipum sínum til Fær-
eyja, þrátt fyrir að áhafnir séu ís-
lenskar. Hann segir það mikilvægt að
halda áfram samtali við útgerðir til
þess að kortleggja hvaða væntingar
þær gera til skráningar hér á landi og
hvaða vandkvæði sé að finna í reglu-
verki okkar. Sérstaklega þurfi þar að
skoða skattaumhverfið. Hann leggur
áherslu á að miklar kröfur séu gerðar
í þessu fagi. Félög sem skrá skip
krefjist ákveðinnar þjónustu og
skráning þurfi að vera skilvirk, áreið-
anleg og í hæsta gæðaflokki. Ekkert
sé að vanbúnaði: nú þurfi bara að
bretta upp ermar, fá skipin heim og
fleiri til.
Óhagstæð
skipaskrá
fælir frá
 Ísland ekki samkeppnishæft í al-
þjóðlegri skipaskráningu  Úrbóta þörf
FRÉTTIR 11Innlent
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 7. ÁGÚST 2020
Bláu húsin Faxafeni ◊ S. 588 4499 ◊ Opið mán.-fös. 11-18, lau. 11-16 ◊ www.mostc.is
Gerið verðsamanburð
000 kr
AR Í MÖST C !!!
2
AG
KJÓLAR
TÚNIKUR
SKYRTUR
OG MARGT FLEIRA!
Þrjú sáttamál bættust á borð ríkissáttasemjara í júl-
ímánuði og eru nú fjórtán kjaradeilur til sáttameðferðar
hjá embættinu.
Í nýliðnum mánuði vísaði Verkfræð-
ingafélag Íslands kjaradeilu félagsins
við Landsnet vegna tæknifólks til rík-
issáttasemjara til meðferðar.
Hópur stéttarfélaga starfsmanna
sem vinna í álverinu í Straumsvík, það
er að segja VM, Félag vélstjóra og
málmtæknimanna, Rafiðnaðarsam-
band Íslands fyrir hönd FÍR og FRV, FIT, VR og Hlíf
vísuðu öll kjaradeilu sinni við Rio Tinto í Straumsvík til
sáttameðferðar í júlí. Þá vísaði VM, Félag vélstjóra og
málmtæknimanna vegna félagsmanna er starfa hjá Haf-
rannsóknastofnun deilu við fjár-
mála- og efnahagsráðherra til
sáttasemjara skv. frétt á vefsíðu
embættisins.
Kjaraviðræður hafa legið niðri
vegna sumarleyfa undanfarnar
vikur en boðað hefur verið til sátta-
fundar 14. ágúst í kjaradeilu Efl-
ingar og Samtaka sjálfstæðra
skóla. Þeirri kjaradeilu var vísað til sáttameðferðar und-
ir lok maímánaðar. omfr@mbl.is
Þrjú sáttamál bættust við
 Fjórtán óleystar kjaradeilur eru á borði ríkissáttasemjara