Morgunblaðið - 07.08.2020, Blaðsíða 13

FRÉTTIR 13Erlent
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 7. ÁGÚST 2020
Draghálsi 14 -16 · Sími 4 12 12 00 · www.isleifur.is
Þú finnur
gæðin!
Skoðaðu úrvalið
í netverslun
isleifur.is
Ágúst Ásgeirsson
agas@mbl.is
Borgarbúar í Beirút í Líbanon tjáðu reiði
sína og bræði í mótmælum gegn ríkisstjórn
landsins í gær. Sögðu þeir stjórnina öðru
fremur bera ábyrgð á trassaskapnum sem
leiddi til einstaklega öflugra sprenginga í
borginni á þriðjudagskvöld.
Michel Aoun forseti sagði 2.750 tonn af
áburði í ótryggri geymslu á hafnarsvæðinu
hafa sprungið með skelfilegum afleiðingum. Í
sprengingunum fórust minnst 137 manns og
um 5.000 slösuðust. Hefur ríkisstjórn Líban-
ons verið sökuð um spillingu, vanrækslu og
óstjórn. Enn er leitað að fólki í húsarústum.
Emmanuel Macron Frakklandsforseti
heimsótti Beirút í gær, fyrstur erlendra leið-
toga eftir sprengingarnar. Á göngu á hafn-
arsvæðinu hópaðist að honum fólk sem þrá-
bað um hjálp og fordæmingu leiðtoga
Líbanons.
Leita ásjár hjá Macron
„Hjálpaðu okkur, þú ert okkar eina von,“
kallaði einn íbúi og annar sagði: „Vinsamleg-
ast gefðu ekki spilltri ríkisstjórn okkar pen-
inga. Við getum ekki þolað þetta lengur.“
Aðrir hrópuðu „byltingu“ og „niður með
ríkisstjórnina“. Loks krafðist stór hópur þess
af Macron að hann „losaði okkur við Hez-
bollah“, hryðjuverkasamtökin sem hafa verið
að treysta tök sín á stjórnmála- og efnahags-
lífi landsins og er almennt kennt um efna-
hagslegar þjáningar þjóðarinnar.
Á blaðamannafundi virtist Macron hafa
orðið við óskum íbúanna því hann sagði að
koma yrði á nýrri stjórnmálaskipan í Líb-
anon. „Í reiðinni sem ég varð vitni að í dag
glitti í vonir til framtíðar,“ sagði forsetinn í
þessari gömlu nýlendu Frakka.
Aðstoða við uppbyggingu
Macron sagði Frakka myndu aðstoða við
að koma í kring alþjóðlegri ráðstefnu um
fjármögnun uppbyggingarinnar í Beirút. Pen-
ingar væru fyrir hendi en pólitískar umbætur
yrðu að eiga sér stað áður en þeir yrðu látnir
af hendi rakna.
Hét Macron því að hann myndi ekki af-
henda líbönskum leiðtogum óútfylltar ávís-
anir vegna endurreisnarinnar. Hann kvaðst
þó ekki ætla sér þá dul að segja ríkisstjórn-
inni fyrir verkum.
Við lok heimsóknarinnar í gærkvöldi hvatti
Frakklandsforseti til þess að alþjóðlegri sveit
yrði falin „opin og gagnsæ“ rannsókn á
sprengingunum á hafnarsvæðinu.
Vill pólitískar breytingar
Loks ítrekaði Macron tillögur sínar um
pólitíska uppstokkun í Líbanon. Þörf væri
„djúpstæðra breytinga“ á forystu þjóðar-
innar.
Sextán starfsmenn Beirúthafnar hafa verið
hnepptir í varðhald og stofufangelsi í dag og
gær vegna rannsóknar sprengimálsins.
Æðstu yfirvöld sögðu að þeir sem yrðu
fundnir bera ábyrgð myndu hljóta „hámarks-
refsingu“.
Mannréttindasamtökin Amnesty Inter-
national og Human Rights Watch hafa hvatt
til óháðrar rannsóknar á því hvað fór úrskeið-
is og áburðurinn í hafnargeymslunum sprakk.
Síðarnefndu samtökin sögðust stórlega efast
um að réttarfarskerfi Líbanons væri í stakk
búið til að halda trúverðug og gagnsæ réttar-
höld vegna málsins.
Franskur arkitekt, Jean-Marc Bonfils, sem
hefur stýrt uppbyggingu í Beirút eftir borg-
arastríðin, er meðal þeirra sem fórust. Einnig
ónafngreindur þýskur diplómat.
Bálreiðir íbúar mótmæla í Beirút
 Macron lýsti yfir nauðsyn djúpstæðrar pólitískrar uppstokkunar í Líbanon og breytinga á forystu þar
AFP
Hreinsun Sjálfboðaliðar hreinsa götu í Beirút í gær en miklar skemmdir urðu í sprengingunni.
Grasbítum er hættara við útrýmingu
en rándýrum, sama hvort um er að
ræða spendýr, fugla eða skriðdýr.
Þetta eru niðurstöður ítarlegrar
rannsóknar á 24.500 lifandi dýrateg-
undum og aldauðum, sem birt var í
tímaritinu Science Advances.
Í greininni kemur fram að gras-
bítar hafi mátt þola hraðari útrým-
ingu undanfarin 50.000 ár en rándýr.
Sú þróun haldi áfram.
Þetta stangast á við hugmyndina,
sem byggð er á atvikssögum, að rán-
dýr séu berskjaldaðri en önnur dýr
þar sem heimkynni þeirra eru stærri
og víðtækari og tímgun hlutfallslega
hæg. Grasbítandi skriðdýr eru í
mestri vá, svo sem skjaldbökur og
stórir grasbítar á við fíla.
Vísindamennirnir byrjuðu á því að
skoða útrýmingarhættu grasbíta,
alæta og rándýra nútímans í spen-
dýrum, fuglum og skriðdýrum á mis-
munandi stigum í fæðukeðjunni.
Beittu þeir sömu greiningaraðferð
á dýrategundir frá ísaldarskeiðinu,
sem hófst fyrir um 11.000 árum í
Afríku, Norður- og Suður-Ameríku
og fyrir 50.000 árum í Ástralíu.
Loks rannsökuðu þeir hvernig lík-
amsstærð og staða í fæðukeðjunni
hafði áhrif á aldauðaógnina meðal
22.166 lifandi dýrategunda.
Inngrip manna
Komist var að þeirri niðurstöðu að
þó svo fjölmargt gæti haft áhrif á
þróunina virtust inngrip manna orka
meira á grasbíta en aðra dýraflokka.
„Innrásargjörn dýr (t.d. rottur),
skordýr (t.d. eldmaur) og plöntur
(eins og mannalauf) hafa komið við
sögu hnignunar eða jafnvel aldauða
fjölda skriðdýra,“ segir um rann-
sóknina.
Loks segir í tímaritinu, að und-
antekning frá meginreglunni hafi
verið rándýr í höfunum sem stæðu
frammi fyrir aukinni hættu á al-
dauða. Skýringarnar gætu verið þær
að þau byggju við meiri tilvistar-
kreppu en rándýr á landi.
Grasbítum hættara við aldauða
 Grasbítar hafa mátt þola hraðari útrýmingu undanfarin 50.000 ár en rándýr samkvæmt rannsókn
Á síðustu 500 árum hafa 368 tegundir hryggdýra dáið út. Nú eru 18% þeirra tegunda sem eftir eru í
útrýmingarhættu og grasbítar eru í meiri hættu en alætur og rándýr
20
40
60
80
Hlutfall tegunda í útrýmingarhættu
18% hryggdýra í útrýmingarhættu
52%
grasbítandi skriðdýra
eru í útrýmingarhættu
Heimildir: Herbivores at the higest risk of extinction among mammals, birds and reptiles, Atwood et al/
Rauði listi IUCN
Prósent
SPENDÝR SKRIÐDÝR FUGLAR
Grasbítar
Grasbítar í hættu
Alætur
Rándýr
Nýsmit af völdum
kórónuveirunnar
jukust síðasta sól-
arhringinn og
hafa ekki verið
fleiri mánuðum
saman í Frakk-
landi, Spáni,
Grikklandi og
Þýskalandi.
Nýsmit í
Þýskalandi fóru í
gær upp fyrir 1.000 í fyrsta sinn frá í
maí. „Þetta eru ekki venjulegir
tímar, faraldurinn er enn á fullu og
mun áfram verða það,“ sagði Jens
Span heilbrigðisráðherra. Hann
sagði landa sína hafa sofnað á verð-
inum gagnvart kórónuveirunni.
Frakkar anna ekki eftirspurn eft-
ir veirumælingum og Finnar vöruðu
í gær við „framúrhófi viðkvæmu“
ástandi. Höfuðstað eins kunnasta
vínræktarhéraðs Spánar, Arando de
Duero, var lokað í gær með dóms-
valdi. Eru 33.000 íbúar í eins konar
stofufangelsi á heimilum sínum
vegna mikillar fjölgunar veirusmits,
þar af 104 tilfella í gær.
Belgía Hert á
smitvörnum.
Faraldurinn á fullu