Morgunblaðið - 07.08.2020, Blaðsíða 16

Því miður hafið þér
virðugi sendiherra ein-
hvern veginn misskilið
íslenskt samfélag. Lík-
lega eiga almennir
borgarar hvergi eins
mikið og gott öryggi og
hér, við búum ekki við
neinar utanaðsteðjandi
ógnanir nema ef vera
skyldi gagnvart þeim
sem hafa í hyggju al-
varlegar hernaðarárásir á okkur.
Við erum eyríki þar sem mjög auð-
velt er að koma á mjög góðu öryggis-
kerfi gagnvart öllum þeim ógnum sem
að okkur kunna að steðja, eins og
heimsfaröldrum á borð við Covid-19
sem hefur orðið ykkur Bandaríkja-
mönnum mjög erfiður viðureignar.
Þannig báru íslensk yfirvöld þá gæfu
með forystu okkar bestu sérfræðinga
á sviði farandveikinda að loka landinu
af gagnvart pestinni sem hefur heldur
en ekki valdið mjög miklum usla í al-
þjóðlega samfélaginu fram að þessu.
Þér getið ábyggilega gengið um
götur Reykjavíkur sem og annarra
sveitarfélaga algjörlega óvopnaður og
án vopnaðra öryggisvarða hvar sem er
og hvenær sem er. Íslenskt samfélag
er mjög öruggt þrátt fyrir að vera
mjög opið og manneskjulegt. Við höf-
um ekki neina ástæðu til að valda öðr-
um einhverju líkamstjóni, hvort sem
er almennur borgari eða háttsettur
embættismaður erlends ríkis eins og
þér. Þetta getið þér ábyggilega borið
undir starfsfélaga í öðrum sendiráðum
sem hér eru.
Við erum ósköp venjulegt fólk þar
sem við blöndum geði hvert við annað
og má benda yður á heitu pottana í
sundlaugunum þar sem þverskurður
samfélagsins kemur saman og ræðir
saman. Þar er spjallað um daginn og
veginn eins og gefur að skilja og auð-
vitað koma fram ýmsar skoðanir sem
allir virða þótt þær kunni ekki allar að
geðjast hverjum sem er.
Þér eruð velkominn í þetta opna
samfélag okkar en þar dettur engum
heilvita manni í hug að ganga um
vopnaður né í fylgd vopnaðra öryggis-
varða. Slíkt þykir vera goðgá enda eru
allir jafnir fyrir guði og mönnum.
Við Íslendingar áttum í mjög alvar-
legum vopnaviðskiptum á fyrri hluta
13. aldar þar sem þúsundir manna
börðust innbyrðis í átökum höfðingja
með skelfilegum afleiðingum. Í þessu
samfélagi okkar voru þá færðar í letur
mjög merkar bókmenntir sem við Ís-
lendingar nefnum Íslendingasögur.
Þær segja frá mjög afdrifaríkum deil-
um, ástum, hatri, vopnaviðskiptum,
iðrun og fyrirgefningu. Þessar fornu
bókmenntir okkar eru megin-
grundvöllur þess að hér er töluð ís-
lenska sem er eitt elsta tungumál sem
talað er um norðanverða Evrópu.
Kannski þetta hafi verið ástæðan fyrir
því að við Íslendingar
erum í dag svo friðsamir
og sáttfúsir sem við er-
um.
Þið Bandaríkjamenn
áttuð í hliðstæðri bar-
áttu og íslenska Sturl-
ungaöldin á 13. öld,
borgarastyrjöldin í Am-
eríku sem háð var 1861-
1865 og hefur verið
hreint skelfileg ekki síð-
ur en átök miðalda. Þá
komu fram ný dráps-
tæki eins og afturhlaðn-
ingar af fallstykkjum sem ollu gríðar-
legri byltingu í hernaði og gátu valdið
meiri blóðsúthellingum en fyrri tól
sem þá þekktust. En við Íslendingar
höfum enga óvini á síðari öldum nema
ef vera skyldi lúsina sem olli okkur
oft vandræðum.
Ég hvet yður ágæti sendiherra að
kynnast sögu vorri. Þar gætir margs
sem þið Bandaríkjamenn gætuð
ábyggilega dregið yðar lærdóm af.
Árið 1908 datt bónda einum í Mos-
fellssveit í hug að leggja vatnsleiðslu
úr hver í landi sínu og leiða vatn úr
honum í bæinn sinn að Suður-
Reykjum í Mosfellssveit. Þetta mun
vera upphafið af að Íslendingar hafa
hitað yfir 90% húsa sinna með hita-
veituvatni eins og stendur í dag.
Og við höfum engan her enda eng-
in þörf á. En við höfum mjög gott op-
inbert heilbrigðiskerfi sem gagnast
öllum samfélagsþegnunum og það
hefur staðið sig mjög vel í baráttunni
gegn Covid-19. Oss Íslendingum
skilst að opinbera heilbrigðiskerfið í
BNA hafi brugðist ykkur þrátt fyrir
að mikil þörf sé á góðu heilbrigð-
iskerfi. Það þykir oss miður. En
hvers vegna eruð þið í BNA að eyða
um 20% ríkisútgjalda í herinn en sitj-
ið uppi á sama tíma með nánast hand-
ónýtt opinbert heilbrigðiskerfi?
Endilega skrifið skýrslur til yðar
yfirvalda um það sem þér hafið orðið
varir við í íslensku samfélagi sem
gæti orðið ykkur í BNA að gagni. En
vonandi finnið þér yður öruggari í ís-
lensku samfélagi sem er í senn bæði
einfalt en þó mjög öruggt í alla staði.
Einnig fyrir erlenda sendiherra sem
yður.
Í guðs friði!
Opið bréf til sendi-
herra BNA á Íslandi
Eftir Guðjón
Jensson
Guðjón Jensson
» Þér getið ábyggilega
gengið um götur
Reykjavíkur sem og
annarra sveitarfélaga
algjörlega óvopnaður og
án vopnaðra örygg-
isvarða hvar sem er og
hvenær sem er.
Höfundur er leiðsögumaður og eldri
borgari í Mosfellsbæ.
arnartangi43@gmail.com
beðunum fyrir framan Menntaskóla
Reykjavíkur, gefa lítið fyrir slíka
sjálfbærni. Gróður án umhirðu er
bara illgresi. Það er því skiljanlegt
að garðyrkjustjóri borgarinnar láti
lítið fyrir sér fara í umræðunni.
En meira af álegginu. Í ákafa
sínum að þétta byggðina er hver
blettur nýttur undir hús – hús til
að sofa í, fara frá til vinnu eða hitta
„vinkonur“ eins og SÓH segir.
Þessir grjóthörðu femínistar sem
stýra borginni eiga aðeins vinkonur
(kvk og hk), en gera hvorki ráð fyr-
ir börnum né gamalmennum. Karl-
peningurinn fer enn verr út. Með
fé úr sjóðum almennings skal hon-
um nú breytt í kvenkarla (kvkk);
svona tveggja-daga-skeggjaðar vin-
konur. Engir nýir almennings-
garðar hafa verið skipulagðir hvað
þá opnaðir, torg borgarstjórans
hefur verið hellulagt og húsin á
Valsreitnum svo þétt að varla
kemst dagsbirta á milli. Veðurstof-
ureiturinn og Elliðaárdalurinn
næstir á dagskrá. Hvert sem litið
er kemur steinsteypa í stað nátt-
úru. Hvar í heiminum fer verndun
náttúrunnar fram með því að hylja
hana grjóti? Fróðlegt væri að fá
svar við því.
Það er sjálfhverf kynslóð sem
ræður hér ríkjum. Kynslóð sem
þjáist af minnimáttarkennd fyrir að
búa í landi sem telur aðeins 330
þúsund manns. Í stað þess að nýta
þá kosti sem fámennið býður upp á
dreymir hana um sunnudagsstemn-
ingu slæpingja í stórborgum Evr-
ópu. Heimtar „hægari púls“ og
mýkri tilveru og notar fé annarra
til að láta drauma sína rætast.
Til að ná því marki er nef Gosa
teygt og togað.
Kynslóðir koma og
fara, en eitt þótti þó
alltaf sjálfgefið, að
þráður lægi á milli.
Það sem ein kynslóð
færði þeirri sem á eft-
ir kom var ekki endi-
lega orðað en í þræð-
inum bjó viska hvers
tíma. Nú virðist sem
þráðurinn hafi slitnað.
Orðfæri sjómanna og
bænda hefur að mestu glatað
merkingu nú þegar snjalltæknin
hefur teygt sig inn í alla kima
mennskrar tilveru. En það sem
verra er er að nú hefur stoðunum
verið kippt undan orðunum sjálfum.
Kynslóð er uppvaxin sem hefur allt
annan skilning á orðum og hug-
tökum sem þóttu kjarninn í uppeldi
minnar kynslóðar. Orð eins og æra
og ættjarðarást merkja ekki það
sama fyrir mér og fyrir kynslóðinni
sem tekið hefur hér við. Við sem
lásum Ævintýrið um Gosa skildum
að heiðarleiki og lygi fara ekki
saman. Því er á annan veg farið í
dag. Grein borgarfulltrúans Sigur-
borgar Óskar Haraldsdóttur (SÓH)
í Morgunblaðinu nýverið, um einka-
bílinn og framtíðina, er dæmi um
það.
Aðrir hafa fjallað um megininn-
tak greinarinnar, þ.e. gæluverkefni
borgarstjórans, borgarlínu, og læt
ég það þeim eftir. En SÓH er á
launaskrá hjá mér og öðrum út-
svarsgreiðendum og því hljómar
það undarlega í eyrum þegar hún
endurtekur í sífellu að „við höfum
val“. Ég hef nefnilega ekki orðið
vör við að við, þ.e. borgarbúar, höf-
um haft eitthvert val um þetta
gæluverkefni. Að hafa val merkir í
mínum huga að geta valið á milli
tveggja eða fleiri kosta. Ekkert
slíkt hefur verið borið upp við mig
eða aðra skattgreiðendur þessa
lands. Valið hennar SÓH er nefni-
lega ekkert val heldur útpæld kúg-
un á skattfé borgaranna. Í því sam-
hengi ættu menn að minnast að það
eru ekki bara borgarbúar sem eiga
að bera uppi þennan óupplýsta
kostnað sem í dag er talinn hlaupa
á 200-600 milljörðum, en SÓH telur
samþykki þessarar
þunnfljótandi kostn-
aðaráætlunar full-
tryggt.
En af því að við eig-
um ekki alltaf auðvelt
með að skilja sam-
hengið þegar upphæð-
irnar hlaupa á millj-
örðum er okkur hollt
að minnast að
„stærsta framkvæmd
Íslandssögunnar“,
Kárahnjúkavirkjun,
kostaði 133 milljarða
og var þá umframkostnaður frá
upphaflegri áætlun orðinn 63% og
þótti stórmál. Braggatetur í Naut-
hólsvík fór 260% fram úr áætlun og
borgin yppti öxlum. Hverju má þá
búast við með borgarlínu?
Undir lok greinar segir SÓH að í
dag „[sé] Reykjavík að byggja hús-
næði fyrir heimilislaust fólk, að
vernda græn svæði og fækka
einkabílum“. Án þess að vilja fara
nánar út í fyrsta lið þessarar yf-
irlýsingar hefur mér sýnst afstaða
Reykjavíkur til heimilislausra helst
sú að „stefnt skuli að…“. Hrein-
skilni SÓH vekur hins vegar furðu
þegar hún segir að verksvið
Reykjavíkurborgar sé nú að fækka
einkabílum. Manni verður hreint
orðvant. Hvenær í ósköpunum féll
það undir starfssvið sveitarfélaga
að sýsla með eignarréttinn? Við
sem þurfum á einkabílnum að halda
værum örugglega sátt við að „út í
buskann“-áætlunin – stefnt skuli að
– fengi bara að gilda um þetta mál
líka. Reykjavíkurborg gæti þá gefið
út skýrslu um málið á 5-10 ára
fresti og lagt af þennan stríðs-
rekstur við borgarana þess á milli.
Það er hins vegar áleggið sem
SÓH býður upp í þessari samloku
sem er, ef ekki hrein ósannindi þá í
það minnsta illa skemmt. Stríð
borgarinnar gegn öllu grænu er
rekið af sama kappi og stríðið gegn
einkabílnum. Hvergi er skilinn eftir
lófastór blettur fyrir börn að leika
sér á eða fólk að njóta. Grjóti er
sturtað á gróna bletti og fólki sagt
að það sé strandgarður, þ.s. blá-
klukkur og sæhvönn (sic) spretti.
Lengist nú nefið á Gosa. Þeir sem
fylgst hafa með illgresinu, sem
borgarstarfsmönnum þykir hæfa
Eftir Ragnhildi
Kolka » Stríð borgarinnar
gegn öllu grænu er
rekið af sama kappi og
stríðið gegn einkabíln-
um og börn og gamal-
menni skilin eftir með
skaðann.
Ragnhildur Kolka
Höfundur er lífeindafræðingur.
rjk9@simnet.is
Lengist nú nefið á Gosa
yfir og vinna
störf sem heima-
menn fúlsa við.
Aðbúnaðurinn
er svona og
svona og nýlegar
fréttir frá Bay-
ern segja frá
hópsýkingu í
gámabyggð þar
sem svona hjálp-
arfólki var gert
að búa þröngt
eftir vaktirnar í jarðarberjatínsl-
unni.
Svona störf hafa alla tíð ,allt frá
Steinbeck og Þrúgum reiðinnar,
verið ótrygg, illa launuð og van-
metin. Föllum ekki í þessa gryfju
en höldum áfram fjölskyldubúunum
fyrir innanlandsmarkað. Þá er vel.
Sunnlendingur
Þegar fram koma rót-
tækar hugmyndir um
stórútgerð í græn-
metisrækt sem
bjarga eigi landinu þá
er rétt að staldra ör-
lítið við og skoða mál-
in í víðu samhengi og
á heimsvísu.
Þegar kófið skall á
í vor voru grænmet-
isframleiðendur í
Evrópu í stökustu
vandræðum með að bjarga upp-
skeru á spergli, jarðarberjum, sal-
ati og fleiru. Þar þurfti vant fólk
sem þeir væru tilbúnir að bogra.
Þannig fólk lá ekki á lausu í hin-
um ríkari löndum álfunnar, heldur,
já einmitt, í fátæku löndunum í
austri, fólk sem lét sér lynda að
koma sem farandverkamenn vestur
Velvakandi Svarað í síma 569-1100 frá kl. 10-12.
Skriðið í kálinu
Morgunblaðið/Sigurður Sigmundsson
16 UMRÆÐAN
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 7. ÁGÚST 2020
Við framleiðum lausnir
Sími 577 6700 / islandshus@islandshus.is / www.islandshus.is
GLÁMUR
Dvergarnir R
Dvergurinn Glámur
er 35 cm á hæð,
vegur 65 kg og er með
innsteypta festingu fyrir 2“ rör
Öflugur skiltasteinn
fyrir umferðarskilti