Morgunblaðið - 12.09.2020, Blaðsíða 16

Morgunblaðið - 12.09.2020, Blaðsíða 16
Afl ahæstu árnar Heimild: www.angling.is 0 2.000 4.000 6.000 8.000 Staðan 9. september 2020 Veiðistaður Stanga- fjöldi Veiði 11. sept. 2019 12. sept. 2018 Eystri-Rangá 18 7.689 2.823 3.617 Ytri-Rangá & Hólsá, vesturbakki 18 2.262 1.473 3.445 Miðfjarðará 8 1.507 1.420 2.509 Affall í Landeyjum 4 1.422 256 759 Selá í Vopnafi rði 6 1.190 1.435 1.315 Haffjarðará 6 1.036 608 1.545 Þverá – Kjarrá 14 965 1.025 2.455 Urriðafoss í Þjórsá 4 962 747 1.284 Horfsá og Sunnudalsá 6 950 642 650 Norðurá 15 922 558 1.692 Langá 12 913 533 1.442 Jökla (Jökulsá á Dal) 8 806 370 425 Laxá í Kjós 8 763 243 903 Laxá á Ásum 4 647 721 670 Laxá i Dölum 6 636 536 971 Nú er laxveiði að ljúka í mörgum ám eftir veiðisumar sem hefur verið í dauflegra lagi, ekki síst í ám á Vest- ur- og Norðvesturlandi. Enn er þó veitt í hafbeitaránum og þeim norð- lensku og þrátt fyrir að laxinn hafi mætt heldur liðfár í Vatnsdalá í Húnaþingi, eins og raunin hefur ver- ið víðar í ám sýslunnar í sumar, þá er nú runninn upp tíminn þegar þeir stóru fara gjarnan að taka og þeir leynast oft í hyljum í Vatnsdal. Snemma í vikunni veiddi Nils Fol- mer Jögensen einn af stærstu löxum sumarsins þegar hann landaði 103 cm hrygnu í Kötlustaðahyl. Í fyrra- kvöld bætti svo Ingólfur Davíð Sig- urðsson um betur þegar hann var við veiðar aðeins neðar, Í Vað- hvammi, og náði 108 cm hæng. Er það stærsti lax sem fregnir hafa bor- ist af á landinu í sumar en áður höfðu tveir 107 cm verið færðir til bókar. Ingólfur Davíð er vanur glímum við stóra laxa en fyrir 14 ár- um landaði hann einum 115 cm, líka í Vatnsdalsá en þá í Hnausakvísl. Í samtali við Sporðaköst á mbl.is sagðist Ingólfur Davíð hafa ákveðið að einbeita sér bara að því að veiða Vaðhvamm á vaktinni. „Var svo bú- inn að fara þrjár umferðir yfir hyl- inn og þá loksins fór hann að hreyfa sig og á endanum tók hann. Hann tók eins og smálax. Reyndi þrisvar og hitti í fjórðu tilraun í sama reki. Þetta var ótrúleg taka. Hann lagðist í sjö mínútur og svo byrjaði ballið. Hann tók svakalegar rokur og stökk. Ég var með silungaprik og flotlínu og átta punda taum. Samt tók þetta ekki nema tæpar fjörutíu mínútur,“ sagði Ingólfur Davíð. Laxinn tók Black & blue flugu númer10. „Hann tók eins og smálax“  Stærsti lax sum- arsins, 108 cm, veiddist í Vatnsdal Veiðigleði Ingólfur Davíð Sigurðsson lukkulegur með 108 cm hænginn. 16 FRÉTTIRInnlent MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 12. SEPTEMBER 2020 Baldur Arnarson baldura@mbl.is Skuldir ferðaþjónustufyrirtækja, án flugs, námu 255 milljörðum árið 2018. Þar af voru langtímaskuldir rúmir 167 milljarðar og skammtímaskuldir tæpir 88 milljarð- ar. Þetta kemur fram í greiningu Samtaka ferða- þjónustunnar (SAF) og Hag- stofunnar. Töl- urnar eru sóttar í ársreikninga fyrirtækjanna en þeir hafa ekki allir verið birtir fyrir árið 2019. Eigið fé var um 93 milljarðar en vaxtaberandi skuldir 92 milljarðar. Vegna samdráttar 2019, í kjölfar falls WOW air, og algers tekjufalls frá mars 2020, vegna veirunnar, hefur skapast skuldavandi í greininni. Jóhannes Þór Skúlason, fram- væmdastjóri SAF, telur líklegt að áðurnefndar upphæðir hafi ekki breyst mikið árin 2019 og 2020. Háar leigugreiðslur árið 2018 veki athygli. Með því vísar hann til þess að greiðslur ferðaþjónustufyrirtækja vegna leigu á fasteignum og búnaði námu 24,5 milljörðum 2018. Þá hafi launagreiðslur numið 119 milljörðum. Vísað er í ferðaþjónustu án flugs. „Þetta sýnir hvað virðiskeðjan er stór. Ef ekki næst að semja aukast líkur á því að eignirnar hverfi inn í bankakerfið. Annars vegar eignir rekstrarfélaganna og hins vegar fast- eignirnar. Það þarf að koma í veg fyr- ir það með einhverju móti. Því ef þetta verður mikið vandamál, eins og útlit er fyrir, mun það hægja á endur- reisninni. Það má nefna stórar fast- eignir í hótelgeiranum en þær þurfa að vera í notkun þegar greinin fær viðspyrnu. Þá gengur ekki að hafa hótelin læst út af fjármálavanda.“ Þurfa að deila tjóninu Jóhannes Þór telur aðspurður að leigugreiðslurnar árið 2018 vitni um að ekki beri að vanmeta margfeldis- áhrif ferðaþjónustu fyrir hagkerfið. Við þessar aðstæður sé brýnt að verja ferðaþjónustufyrirtækin með sameiginlega hagsmuni atvinnulífs- ins og þjóðarinnar í huga. „Það er lykilatriði hvernig álaginu og tjóninu af þessum áföllum sem dynja yfir okkur er skipt milli aðila; leigutaka, leigusala og fjármögnun- araðila. Það er spurning hvort ríkið þarf að koma að borðinu með ein- hverjum hætti og hvort bankakerfið geti leyst þetta sjálft og hvort aðilar nái að semja. Allt þarf þetta einhvern veginn að vinna saman, ef vel á að fara.“ Ætti ríkið að koma að borðinu? „Já, ég tel æskilegt að ríkið kæmi að borðinu, a.m.k. til að sjá hvernig það getur brugðist við stöðunni. Það er mikilvægt að hlutaðeigandi aðilar komi að þessu borði og reyni að finna skynsamlegar lausnir.“ Getur snúið að vaxtaálagi Með hvaða hætti ætti ríkið að fást við skuldir einkaaðila? „Það er alltaf flókin spurning. Það hafa hins verið farnar ýmsar leiðir, eins og til dæmis eftir áföllin 2008, og getur til dæmis snúið að vaxtaálagi. Að sjálfsögðu skipta samningar um skiptingu tjónsins milli leigutaka og leigusala miklu máli en þar skiptir ekki síður miklu hvernig bankar og fjármögnunaraðilar koma að málum, t.d. með breytingu á lánaskilmálum til að takmarka skuldasöfnun. Að- koma ríkisins getur að hluta til falist í því að 2/3 hlutar bankakerfisins eru á forræði ríkisins. Ríkið er því ekki stikkfrí í þessu frekar en öðrum mál- um sem þessu tengjast.“ Berjist þið gegn því, á bak við tjöldin, að fyrirtæki verði knúin í þrot, enda geti þau ekki greitt leigu við þessar tímabundnu aðstæður? „Já, við höfum nefnt þetta á ýms- um vettvangi. Við höfum skoðað greinarnar og hvernig stuðla má að því að viðspyrnan í ferðaþjónustunni geti orðið eins öflug og kostur er. Það er mikilvægt að við horfum ekki fram á hvirfilbyl í ferðaþjónustunni á næstu mánuðum og eignir hverfa inn í bankakerfið, enda myndi það hamla endurreisninni gífurlega.“ Bankakerfið taki á vandanum Ætti að dreifa útistandandi skuld- um vegna þessa árs yfir á lengra tímabil? Nú eða fella niður skuldir? „Við höfum ekki lagt fram beinar útfærslur í þessu efni. Ég tel að horfa þurfi sérstaklega til þess hvernig bankakerfið getur komið til móts við vanda rekstrarfélaganna og bæði leigutaka og leigusala. Þetta snýst líka um hvernig rekstrarvirði eignanna mun lækka á næstu mánuðum vegna ytri stöðu greinarinnar, samhliða því að skuldir hækka á móti, t.d. vegna frystinga lána. Það skapar misvægi í efnahags- reikningum fyrirtækjanna sem þrýstir á að bankarnir leysi til sín veð – eykur líkur á að bankarnir þurfi að taka til sín fasteignir og framleiðslu- tæki ferðaþjónustufyrirtækja. Til að sporna við því skiptir einna mestu máli að bankarnir meti hvort hægt sé að breyta lánakjörum í stað þess að einblína á frystingar lána. Bankar og fjármögnunaraðilar eru sjálfir í lyk- ilstöðu til að taka á því máli. Ég tel því að ríkið, sem er eigandi tveggja bankanna, þurfi að koma að borðinu á einhvern hátt. Ég tel að það væri í öllu falli skynsamlegt að menn skoði það vel og vandlega. Það er mat okk- ar hjá SAF, og félagsmanna okkar, að það verði að leysa úr þessu fyrr en seinna. Vegna þess að þegar komið er inn á næsta ár verður þetta orðið verulegt vandamál.“ Horfa til vorsins 2021 „Við gerum okkur vonir um að greinin komist hratt í gang í vor. Auð- vitað þarf margt að koma saman til að það heppnist vel. Útflutningsgrein- arnar gegna lykilhlutverki við endur- reisn hagkerfisins. Verð á áli og kísil- málmi hefur gefið eftir og dregið hefur úr eftirspurn eftir ferskum fiski á veitingahúsum beggja vegna Atlantshafsins. Það tekur tíma að efla nýsköpun og alþjóðageirann. Ferða- þjónustan er því sá atvinnuvegur sem er líklegastur til að koma hagkerfinu hratt af stað og mun einnig styðja við t.d. aukinn útflutning á verðmætum sjávarafurðum með flugi.“ Ríkið komi að lausn skuldavandans  Framkvæmdastjóri SAF telur rétt að ríkið beiti sér í gegnum bankana Ferðaþjónusta án flugs árið 2018* 255 milljarð-ar króna voru heildarskuldir í árslok 2018. Það samsvaraði um 725 þúsund krónum á hvern lands- mann eða um 2,9 milljónum króna á hverja fjögurra manna fjölskyldu. * Úr ársreikningum fyrirtækja í greininni. Heimild: SAF/Hagstofa Ísl. Langtímaskuldir í árslok 167 ma.kr. Skammtímaskuldir í árslok 88 ma.kr. - þar af vaxtaberandi skuldir 92 ma.kr Eigið fé í árslok 93 ma.kr. Greiðslur vegna leigu á fasteignum og búnaði 25 ma.kr. Fjármagnskostnaður 10 ma.kr. Launakostnaður 119 ma.kr. Vaxtagjöld árið 2018 Ferðaþjónusta án flugs 12 ma.kr. Ferðaþjónusta í heild 14 ma.kr. Jóhannes Þór Skúlason Grensásvegur 13 - 108 Reykjavík - Sími 570 4800 - gimli.is - gimli@gimli.is Bárður Sölustjóri 896 5221 Elín Urður Lögg. fast. 690 2602 Elín Rósa Lögg. fast. 773 7126 Lilja Viðskiptafr. / Lögg. fast. 820 6511 Kristján Viðskiptafr. / Lögg. fast. 691 4252 Halla Viðskiptafr. / Lögg. fast. 659 4044 Ólafur Sölu- og markaðsstjóri 690 0811 Ellert Lögg. fast. 661 1121 Sigþór Lögg. fast. 899 9787 Hafrún Lögg. fast. 848 1489 Telma Sif Lögfræðingur/ aðstoðarm. fast. 773 7223 Rafstilling ehf Dugguvogi 23, 104 Reykjavík, sími 581 4991, rafstilling@rafstilling.is Opið mán.-fim. 8-12 og 13-18, fös. 8-14 Hröð og góð þjónusta um allt land Áratug a reynsla Startar bíllinn ekki? Við hjá Rafstillingu leysum málið

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.