Morgunblaðið - 12.09.2020, Blaðsíða 30

30 UMRÆÐAN Messur á morgun
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 12. SEPTEMBER 2020
B Æ J A R L I N D 1 4 - 1 6 2 0 1 K Ó P AV O G U R S Í M I 5 5 3 7 1 0 0 L I N A N . I S
O P I Ð M Á N T I L F Ö S T U D A G A 1 1 - 1 8 I L A U G A R D A G A 1 1 - 1 6
denza skenkur kr. 77.000
AKUREYRARKIRKJA | Guðsþjónusta kl. 11.
Prestur er Jón Ragnarsson. Félagar úr Kór Ak-
ureyrarkirkju syngja. Organisti er Eyþór Ingi
Jónsson.
ÁRBÆJARKIRKJA | Guðsþjónusta kl. 11.
Sr. Þór Hauksson þjónar. Organisti er Krisztina
Kalló Szklenár. Félagar úr kirkjukórnum leiða
almennan safnaðarsöng. Sunnudagaskólinn á
sama tíma í safnaðarheimili kirkjunnar í um-
sjón Sigríðar Árnadóttur, Ásrúnar Atladóttur og
Ingunnar Bjarkar Jónsdóttur.
ÁSKIRKJA | Guðsþjónusta kl. 11. Séra Sig-
urður Jónsson prédikar og þjónar fyrir altari.
Kór Áskirkju syngur. Organisti er Bjartur Logi
Guðnason. Heitt á könnunni í Ási. Ferming-
arbörn vorsins 2021 eru sérstaklega boðuð til
guðsþjónustu ásamt foreldrum sínum eða
forráðamönnum, og til kynningarfundar um
fermingarstarfið, sem haldinn verður í kirkj-
unni strax að guðsþjónustu lokinni. Sunnu-
dagaskólinn hefst með fjölskylduguðsþjón-
ustu 20. september kl. 11.
ÁSTJARNARKIRKJA | Fermingarguðsþjón-
ustur kl. 9.30 og 11. Kór Kálfatjarnarkirkju
syngur undir stjórn Davíðs Sigurgeirssonar.
Prestar eru Kjartan Jónsson og Arnór Bjarki
Blomsterberg, kirkjuverðir eru Hjalti Skapta-
son og Anna Sólveig Gunnarsdóttir.
BESSASTAÐASÓKN | Sunnudagaskóli í
Brekkuskógum 1 kl. 11. Umsjón með stund-
inni hafa Sigrún Ósk, Pétur og Þórarinn.
BREIÐHOLTSKIRKJA | Guðsþjónusta kl. 11.
Sr. Magnús Björn Björnsson og sr. Pétur Ragn-
hildarson þjóna. Félagar úr kór Breiðholts-
kirkju leiða söng, organisti er Örn Magnússon.
Sunnudagaskóli á sama tíma. Eftir guðsþjón-
ustuna er fundur með fermingarbörnum
næsta vors og foreldrum þeirra. Ensk bæna-
stund kl. 14. Sr. Toshiki Toma þjónar.
BÚSTAÐAKIRKJA | Fermingarmessa 13.
september 11.30 og 13. Vegna takmarkana á
fjölda eru þessar messur ætlaðar fermingar-
börnum og þeirra nánustu ættingjum. Barna-
messur hefjast svo 20. september kl. 11 og
almennar messur verða í vetur kl. 13.
DIGRANESKIRKJA | Messa kl. 11 sunnu-
dag. Hádegisverður í safnaðarheimili að
messu lokinni á vægu verði.
DÓMKIRKJA Krists konungs, Landakoti |
Messa á sunnud. kl. 8.30 á pólsku, kl. 10.30
á íslensku, kl. 13 á pólsku og kl. 18 á ensku.
Virka daga kl. 18, og má., mi. og fö. kl. 8. Lau.
kl. 18 er vigilmessa og messa á pólsku kl. 19.
FELLA- og Hólakirkja | Guðsþjónusta og
sunnudagaskóli kl. 11. Sr. Jón Ómar Gunn-
arsson þjónar og prédikar. Eitt barn verður
fermt í guðsþjónustunni. Félagar úr kór kirkj-
unnar syngja undir stjórn Arnhildar Valgarðs-
dóttur organista. María Björk Jónsdóttir syng-
ur einsöng. Meðhjálpari er Kristín
Ingólfsdóttir. Kaffisopi eftir stundina.
FRÍKIRKJAN Reykjavík | Fermingarmessa
sunnudag kl. 14. Hjörtur Magni Jóhannsson
safnaðarprestur þjónar fyrir altari. Hljómsveit-
in Mantra og Sönghópurinn við Tjörnina leiða
sönginn ásamt Gunnari Gunnarssyni.
GLERÁRKIRKJA | Fjölskyldumessa kl. 11.
Upphaf sunnudagaskólans í vetur. Eydís Ösp
og Sindri Geir leiða stundina.
GRENSÁSKIRKJA | Messa kl. 11. Prestur er
María G. Ágústsdóttir, organisti Ásta Haralds-
dóttir. Kirkjukór Grensáskirkju leiðir söng.
Einn drengur verður fermdur í messunni sem
er öllum opin. Heitt á könnunni á undan og eft-
ir messu. Þriðjudagur: Kyrrðarstund kl. 12.
Fimmtudagur: Núvitund á kristnum grunni kl.
18.15. Opinn kynningarfundur 12-spora starfs
Vina í bata kl. 19.15.
GUÐRÍÐARKIRKJA í Grafarholti | Ferming-
arguðsþjónusta 13. sept. kl. 10.30. Prestur er
Leifur Ragnar Jónsson. Organisti er Hrönn
Helgadóttir og kór Guðríðarkirkju syngur.
Kirkjuvörður er Lovísa Guðmundsdóttir og
meðhjálpari er Guðný Aradóttir.
HAFNARFJARÐARKIRKJA | Sunnudaga-
skóli kl. 11 í Vonarhöfn á efri hæð safnaðar-
heimilisins. Umsjón hefur Bylgja Dís Gunnars-
dóttir. Fermingarmessur kl. 11 og kl. 13.
Vegna sóttvarnareglna er einungis pláss í
kirkjunni fyrir fjölskyldur fermingarbarnanna.
HALLGRÍMSKIRKJA | Guðsþjónusta kl. 11.
Sr. Jón Ásgeir Sigurvinsson prédikar og þjónar
fyrir altari ásamt sr. Sigurði Árna Þórðarsyni.
Messuþjónar aðstoða. Félagar úr Mótettukór
Hallgrímskirkju syngja. Organisti er Björn
Steinar Sólbergsson. Barnastarf í umsjá
Kristnýjar R. Gústafsdóttur. Fundur með for-
ráðamönnum fermingarbarna eftir messu. Fyr-
irlestur þriðjud. kl. 12.05. Lifandi vatn: Sr. Sig-
urður Árni Þórðarson. Hádegisguðsþjónusta
miðvikud. kl. 12.
HÁTEIGSKIRKJA | Ferming kl. 11. Félagar úr
Kordíu, kór Háteigskirkju syngja. Jón Haf-
steinn Guðmundsson leikur á trompet. Org-
anisti er Guðný Einarsdóttir. Prestur er Helga
Soffía Konráðsdóttir.
HJALLAKIRKJA Kópavogi | Sunnudag kl.
17. Sr. Bolli Pétur Bollason þjónar og kór
Hjallakirkju flytur okkur tóna undir stjórn Láru
Bryndísar Eggertsdóttur organista. Eftir guðs-
þjónustuna verður boðið upp á heita kjötsúpu
og kaffi.
KÁLFATJARNARKIRKJA | Fermingarguð-
sþjónusta kl. 14. Kór Kálfatjarnarkirkju syngur
undir stjórn Davíðs Sigurgeirssonar. Prestar
eru Kjartan Jónsson og Arnór Bjarki Blomster-
berg og kirkjuvörður er Þórhildur Sif Þórmunds-
dóttir.
KEFLAVÍKURKIRKJA | Fermingarmessa kl.
11 sunnudag 13. september. Séra Erla Guð-
mundsdóttir og séra Fritz Már Jörgensson
þjóna fyrir altari. Arnór Vilbergsson og félagar
úr Kór Keflavíkurkirkju leiða söng. Vegna sótt-
varnasjónarmiða og gildandi fjöldatakmark-
ana er eingöngu rými fyrir fermingarbörn og
nánustu fjölskyldu í messunni.
KÓPAVOGSKIRKJA | Umhverfisguðsþjón-
usta kl. 11 tileinkuð umhverfisvernd, gjöfum
jarðar og Guðs góðu sköpun. Sr. Sjöfn Jóhann-
esdóttir prédikar og þjónar fyrir altari. Kór kirkj-
unnar syngur undir stjórn Lenku Mátéová.
Marcelina Gój og Wiktoria Lukaszewska leika
á flautu en þær eru skiptinemar frá Póllandi á
vegum Listaháskóla Íslands.
Sunnudagaskólinn í safnaðarheimilinu Borg-
um kl. 11.
LANGHOLTSKIRKJA | Sunnudagaskóli og
fermingarmessa kl. 11. Prestur fatlaðra
Guðný Hallgrímsdóttir fermir hópinn sinn. Gra-
dualekór Langholtskirkju syngur undir stjórn
Sunnu Karenar Einarsdóttur kórstjóra. Organ-
isti er Magnús Ragnarsson. Pétur og Marta
taka vel á móti sunnudagaskólahópnum í
safnaðarheimilinu. Einnig er fermingarmessa
kl. 11 í dag, laugardag, prestar Langholts-
kirkju þjóna.
LAUGARNESKIRKJA | Fermingarathafnir frá
10.40 til 13. Mánudagur 14.9. Kyrrðarkvöld
kl. 20. Kirkjan opnuð kl. 19.30. Sr. Hjalti Jón
Sverrisson leiðir stundina.
Miðvikudagur 16.9. Helgistund með sr. Davíð
Þór Jónssyni og Kristjáni Hrannari Pálssyni
organista, í Félagsmiðstöðinni Dalbraut 18-20
kl. 14. Hugvekja, bæn og söngur.
Fimmtudagur 17.9. Helgistund með sr. Davíð
Þór Jónssyni og sr. Hjalta Jóni Sverrissyni í Há-
salnum, Hátúni 10.
LINDAKIRKJA í Kópavogi | Sunnudagaskóli
kl. 11. Guðsþjónusta kl. 20. Kór Lindakirkju
leiðir lofgjörð undir stjórn Óskars Einarssonar.
Sr. Guðni Már Harðarson þjónar.
ÓHÁÐI SÖFNUÐURINN | Messa 13. sept.
kl. 14 . Uppskerumessa. Barnastarf, Sjónleik-
urinn: Ósýnilegi vinurinn, sýndur. Séra Pétur
Þorsteinsson þjónar, Kristján H. Pálsson sér
um tónlist. Petra er messugutti og Ólafur Krist-
jánsson tekur vel á móti kirkjugestum.
SELJAKIRKJA | Sunnudagaskóli kl. 11. Bibl-
íusaga og brúðuleikrit, söngur. Guðsþjónusta
kl. 13 - ath. breyttan messutíma. Dr. Sigurjón
Árni Eyjólfsson prédikar og þjónar fyrir altari,
kór Seljakirkju syngur og organisti er Douglas
Brotchie, messukaffi í lokin.
SELTJARNARNESKIRKJA | Guðsþjónusta
og sunnudagaskóli kl. 11. Sóknarprestur þjón-
ar. Organisti safnaðarins leikur á orgelið og
stjórnar Kammerkór Seltjarnarneskirkju sem
leiðir almennan safnaðarsöng. Sveinn Bjarki
sér um sunnudagaskólann ásamt leiðtogum.
Kaffiveitingar og samfélag eftir athöfn í safn-
aðarheimilinu. Fermingarbörn vorsins 2021
hvött til að mæta ásamt foreldrum.
VÍÐISTAÐAKIRKJA í Hafnarfirði | Tónlistar-
guðsþjónusta kl. 11. Guðrún Árný söngkona
og píanóleikari sér um tónlistarflutning og
sóknarprestur þjónar.
YTRI-Njarðvíkurkirkja | Helgistund kl. 11.
Sr. Brynja Vigdís þjónar fyrir altari og félagar úr
kirkjukórnum leiða söng undir stjórn Stefáns
H. Kristinssonar organista. Fylgt verður eftir
fjöldatakmörkunum almannavarna í helgi-
stundinni.
Orð dagsins: Miskunn-
sami Samverjinn
(Lúk. 10)
Morgunblaðið/Golli
Rangárvallasýsla Oddi.
Í umræðum um
borgarlínuna hefur
komið fram að ein
helsta fyrirmyndin sé
fyrirhugað 50 km
hraðvagnakerfi (Bus
Rapid Transit, BRT) á
Stavanger-svæðinu,
þar sem búa 242.000
manns (2015) og
reiknað með fjölgun
upp í 300.000 árið
2040.
Hlutur almenningssamgangna í
Stavanger er 8% af ferðum og
áætlað er að auka hann í 15% árið
2040. Í Noregi eins og reyndar víð-
ast hvar í Evrópu eru borgir mun
eldri en höfuðborgarsvæðið og mið-
borgirnar gjarnan frá miðöldum.
Götur eru þröngar og sums staðar
varla bíllengd á milli húsa. Einka-
bíllinn rúmast illa í evrópskum
miðaldaborgum og þess vegna er
eðlilegt að strætó og lestir gegni
þar stærra hlutverki heldur en hér
á höfuðborgarsvæðinu. Í samræmi
við þetta er bílaeign á álíka fjöl-
mennum borgarsvæðum í Evrópu
yfirleitt miklu lægri en á höfuð-
borgarsvæðinu.
Með tilkomu borgarlínu er áætl-
að að auka hlut strætó úr 4% upp í
12% af ferðum árið 2040, sem er
200% hlutfallsleg aukning. Höfuð-
borgarsvæðið er bílaborg og ára-
tuga hefð fyrir því að fólk noti þá
bíla sem það hefur til umráða.
Skráð ökutæki á Íslandi eru yfir
1.000 á hverja 1.000 íbúa. Það er
því afar hæpið að markmiðið um að
þrefalda hlut strætó náist.
Bílaborgir
Trúlega er Reykjavík mesta bíla-
borg í Evrópu miðað við höfðatölu.
Það segir e.t.v. ekki mikið, þar eð
lítið er um bílaborgir í Evrópu.
Hins vegar eru borgir í BNA, Kan-
ada, Ástralíu og Nýja-Sjálandi,
sem eru álíka stórar og höfuðborg-
arsvæðið, bílaborgir. Hver er skýr-
ingin? Þessi lönd eiga það sameig-
inlegt að þar bjuggu tiltölulega fáir
frumbyggjar á miðöldum. Síðan
hefst bylgja innflytj-
enda til þessara landa
fyrir 100-200 árum.
Vöxtur borgarsvæða
með 200.000-300.000
íbúa hefur því að
mestu átt sér stað eft-
ir að bíllinn kemur til
sögunnar. Það sama
gildir um höfuðborg-
arsvæðið, sem taldi
aðeins um 10.000 íbúa
um aldamótin 1900.
Það er því eðlilegt að
höfuðborgarsvæðið
sem og borgarsvæði af svipaðri
stærð í ofangreindum löndum séu
skipulögð sem bílaborgir.
Reynsla af borgarlínu á
Eugene-svæðinu í Oregon
Fyrir rúmum tveim árum síðan
kannaði ég samgönguáætlanir 36
borgarsvæða í BNA með 200.000 –
300.000 íbúa. Á aðeins tveim þess-
ara borgarsvæða voru hrað-
vagnakerfi í uppbyggingu. Annað
borgarsvæðanna í BNA með
200.000 - 300.000 íbúa, sem hefur
tekið í gagnið hraðvagnakerfi, er
Eugene-svæðið í Oregon. Áætlað
er að íbúum á svæðinu muni fjölga
úr 252.000 upp í 307.000 á tíma-
bilinu 2015-2035.
Fyrsti áfangi kerfisins var tek-
inn í notkun 2007, þriðji og síðasti
áfanginn 2017. Á svæðinu eru
komnir um 28 km af BRT-leiðum.
Fróðlegt er að skoða hvernig
ferðavenjur til vinnu breyttust á
tímabilinu 2009-2018. Á Eugene-
svæðinu fækkaði ferðum með
strætó til vinnu um 10% á tíma-
bilinu, þrátt fyrir töluverða upp-
byggingu hraðvagnaleiða og 6%
fjölgun íbúa. Ferðum með fólksbíl
til vinnu, sem voru að jafnaði um
87.000 árið 2009, hafði aftur á móti
fjölgað upp í tæp 100.000 árið 2019.
Leiðakerfi strætó á Eugene-
svæðinu er í endurskoðun. Vænt-
anlega verður niðurstaðan sú að
leiðum verði fækkað og ferðatíðni
aukin á þeim leiðum sem eftir
verða. Þótt farþegum hafi fækkað í
kerfinu í heild þá fjölgaði þeim í
BRT-hluta kerfisins. Árlegur fjöldi
farþega er um 10 milljónir. Til
samanburðar er árlegur fjöldi far-
þega með strætó á höfuðborgar-
svæðinu um 12 milljónir.
Reynsla af borgarlínum
í stærri bílaborgum
Í BNA, Kanada og Ástralíu er
búið að byggja upp nokkrar borg-
arlínur í meðalstórum og stórum
bílaborgum. Reynslan af þeim hef-
ur verið misjöfn. Yfirleitt hefur
farþegafjöldi aukist umtalsvert,
eða að jafnaði um nokkra tugi pró-
senta á samgönguásum borgarlín-
anna. Hins vegar er þó nokkuð
breytilegt hve stór hluti nýrra far-
þega er fyrrverandi bílstjórar. Það
þykir gott ef fyrrverandi bílstjórar
eru meira en 20% af nýjum farþeg-
um og sjaldgæft að hlutur þeirra
sé meiri en 50%. Aðrir nýir farþeg-
ar eru þeir sem höfðu áður verið
farþegar í fólksbíl, gengið eða hjól-
að. Eða þá að þeir hefðu hreinlega
ekki ferðast nema vegna þess að
þjónusta almenningssamgangna
var bætt.
Eftir því sem bílaborgir stækka
er yfirleitt auðveldara fyrir strætó/
lestir að keppa við einkabílinn. Í
Los Angeles er hlutur almennings-
samgangna um 10% af öllum ferð-
um. Í litlum bílaborgum í BNA er
hlutur strætó yfirleitt aðeins örfá
prósent.
Ofangreind reynsla frá erlendum
bílaborgum gefur ekki tilefni til
bjartsýni um að markmiðið um
12% hlut almenningssamgangna af
ferðum á höfuðborgarsvæðinu ná-
ist.
Reynsla af borgar-
línum erlendis
Eftir Þórarin
Hjaltason » Á Eugene-svæðinu
fækkaði ferðum með
strætó til vinnu um 10%
á tímabilinu, þrátt fyrir
töluverða uppbyggingu
hraðvagnaleiða og 6%
fjölgun íbúa.
Þórarinn Hjaltason
Höfundur er umferðarverkfræðingur
og fyrrverandi bæjarverkfræðingur í
Kópavogi.
thjaltason@gmail.com