Morgunblaðið - 24.09.2020, Page 2

2 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 24. SEPTEMBER 2020
NÝJ
UNG
!
Öruggar þvaglekavörur
Extra
rakadræg
100%
Lyktarvörn
Passa
frábærlega
Morgunblaðið Hádegismóum 2, 110 Reykjavík. Sími 569 1100 Fulltrúar ritstjóra Sigtryggur Sigtryggsson sisi@mbl.is Ágúst Ingi Jónsson aij@mbl.is Andrés Magnússon andres@mbl.is Fréttir Guðmundur Sv. Hermannsson ritstjorn@mbl.is Menning Einar Falur Ingólfsson
menning@mbl.is Viðskipti Stefán E. Stefánsson vidskipti@mbl.is Íþróttir Víðir Sigurðsson sport@mbl.is mbl.is Jón Pétur Jónsson netfrett@mbl.is Smartland Marta María Jónasdóttir smartland@mbl.is Umræðan | Minningar mbl.is/sendagrein Prentun Landsprent ehf.
Þóroddur Bjarnason
Sighvatur Bjarnason
Ásgeir Jónsson seðlabankastjóri
sagði á fundi fjármálastöðugleika-
nefndar í gær að fjármálaeftirlit
Seðlabankans hefði fylgst náið með
nýafstöðnu hlutafjárútboði Icelandair
Group og hefði kallað eftir gögnum.
Það væri nú að kanna framkvæmd út-
boðsins. Hann sagði að fjármálaeft-
irlitið teldi útboðið sem slíkt og fram-
vindu þess tilefni til umhugsunar um
fyrirkomulag við ákvarðanatöku þeg-
ar kemur að einstaka fjárfestingum
lífeyrissjóðanna. Ásgeir benti á að
fjármálaeftirlitið hefði í fyrrasumar
sent út bréf þar sem áhyggjum af því
að samþykktir sjóðanna uppfylltu
ekki nægilega ströng skilyrði til að
tryggja sjálfstæði stjórnarmanna var
lýst. Það bréf hefði núna verið ítrek-
að.
Ásgeir sagði að skoða þyrfti allt
ferlið upp á nýtt. Staðan væri þannig
núna að stjórnir sjóðanna væru skip-
aðar hagsmunaaðilum sem væru að
taka ákvarðanir um einstaka fjárfest-
ingar sem að hans mati ættu að vera
teknar annars staðar en af þessum
aðilum, eins og hann orðaði það.
Stjórnir sjóðanna ættu frekar að
ákvarða almennt fjárfestingarstefnu
sjóðanna.
Í framhaldi minnti Ásgeir á að í lífs-
kjarasamningunum var gert ráð fyrir
að lagaumgjörð í kringum lífeyris-
sjóðina yrði endurskoðuð í tengslum
við samningana.
Stjórnin ber ábyrgðina
Stefán Sveinbjörnsson, formaður
stjórnar Lífeyrissjóðs verslunar-
manna, LIVE, segir, spurður um
skoðun á orðum seðlabankastjóra, að
málefni er snúa að stjórnskipulagi
sjóðsins hafi verið unnin á vettvangi
aðildarsamtaka sjóðsins, þ.e. Sam-
taka atvinnulífsins, VR og Félags at-
vinnurekenda.
Varðandi það hvort honum hugnist
sú leið að lögum verði breytt og kveð-
ið á um að stjórnir sjóðanna taki ekki
ákvarðanir um einstaka fjárfestingar,
eins og í hlutafjárútboði Icelandair á
dögunum, telur Stefán að best sé að
stjórnin komi að slíkum ákvörðunum,
enda beri hún ábyrgðina. „Ég held að
við værum ekkert í betri stöðu ef
starfsmenn hefðu tekið þessa ákvörð-
un.“
Aðalsteinn Baldursson, formaður
stéttarfélagsins Framsýnar, segir að í
sjálfu sér sé í lagi að skerpa á um-
hverfinu í kringum lífeyrissjóðina, en
hinsvegar vilji hann ekki taka vald af
sjóðunum. Hann segist hafa kallað
eftir því að sjálfstæði stjórnarmanna
sé til staðar og menn taki ákvörðun á
hverjum tíma í ljósi þeirra upplýsinga
sem liggja fyrir. Sjálfur hafi hann
aldrei reynt að hafa áhrif á stjórnar-
menn í lífeyrissjóðum.
Aðalsteinn kveðst algjörlega ósam-
mála seðlabankastjóra um að stjórnir
sjóðanna ættu ekki að taka einstaka
fjárfestingarákvarðanir.
Allt formanni viðkomandi
Sólveig Anna Jónsdóttir, formaður
stéttarfélagsins Eflingar, segir að allt
er viðkemur félagsmönnum Eflingar
hljóti að vera sér viðkomandi sem for-
manni í félaginu. „Allt sem viðkemur
þessum málum er risavaxið pólitískt
mál. Við erum í baráttu á hverjum
einasta degi fyrir hagsmunum vinn-
andi fólks. Að láta eins og vissir part-
ar séu undanskildir, og einhverjir
milljón króna menn út í bæ megi
ákveða hvenær ég megi eða megi ekki
tjá mig, er náttúrlega bara fráleitt,“
segir Sólveig. Hún segir að ekki sé
einungis um að ræða yfirráðahyggju
hinna auðugu, heldur vilji þeir líka
hafa algjöra stjórn á því hvernig þau
[verkalýðshreyfingin] tali.
Hrönn Jónsdóttir, formaður stjórn-
ar Birtu lífeyrissjóðs, segist í samtali
við Morgunblaðið ekkert hafa út á nú-
verandi lagaumgjörð um lífeyrissjóð-
ina að setja. Hún telur að hæfismat
skerpi mikið á vinnubrögðum stjórn-
armanna. Þá segist Hrönn ekki vera á
því að útboð Icelandair hafi leitt í ljós
brotalamir. Það sjáist á því hve þátt-
taka í útboðinu hafi verið mismunandi
og að einstaka sjóðir hafi metið fjár-
festingarkostinn út frá þeim gögnum
sem lágu fyrir.
Sammála um endurskoðun
Vilhjálmur Birgisson, formaður
Verkalýðsfélags Akraness, kveðst al-
gerlega sammála því að endurskoða
þurfi lög um lífeyrissjóði. Hann vill
t.d. að atvinnurekendur víki úr stjórn-
um sjóðanna. „Þetta helminga-
skiptakerfi í dag er úrelt og fráleitt,
enda eiga sjóðfélagar sjóðina og eiga
að axla þá ábyrð að velja hverjir
stjórna sjóðunum.“
Ragnari Þór Ingólfssyni, formanni
VR, finnst ummæli seðlabankastjóra
mjög athyglisverð, og segir það bros-
legt hve ofsafengin viðbrögð séu við
því að verkalýðshreyfingin hafi skoð-
un á fjárfestingu lífeyrissjóða.
Ragnar fagnar því að Seðabankinn
fari í saumana á ákvörðunartöku líf-
eyrissjóðanna hvað útboð Icelandair
varðar. „Ég er viss um að niðurstaðan
verði sú að ákvörðun Lífeyrissjóðs
verslunarmanna var tekin alfarið á
faglegum forsendum.“
Ragnar er sammála seðlabanka-
stjóra um að endurskoða þurfi kerfið,
en Ragnar hafi sjálfur margítrekað að
sjóðfélagar eigi til dæmis að taka
ákvörðun um stjórnir sjóðanna.
Vill ekki að stjórnir ákveði
einstaka fjárfestingar
 Formaður LIVE og Framsýnar ósammála bankastjóra
 Formenn VR og VLFA vilja að sjóðfélagar velji stjórnina
Morgunblaðið/Ómar
Lög Seðlabankastjóri vill endurskoða lög um lífeyrissjóðina.
Sigurður Bogi Sævarsson
sbs@mbl.is
HS Orka hyggst hefjast handa við
30 MW stækkun Reykjanesvirkjun-
ar á næstunni og með því verður
framleiðslugeta
aukin úr 100 MW
í 130 MW. Verk-
fræðingar HS
Orku hafa unnið
að hönnun og
undirbúningi
þessa síðustu
misseri ásamt
ráðgjöfum og eru
öll formsatriði í
höfn. Auglýst
verður eftir til-
boðum í verkið á næstu dögum.
„Þetta er virkjun sem allir ættu að
geta sætt sig við, því ekki þarf frek-
ari jarðboranir vegna þessarar
stækkunar. Við ætlum einfaldlega
að nýta auðlindina betur,“ segir
Tómas Már Sigurðsson, forstjóri
fyrirtækisins, í samtali við Morgun-
blaðið.
Stækkun Reykjanesvirkjunar
mun nýta affallsvarma frá núver-
andi virkjun. Því er engin þörf á því
að bæta við borholum heldur er ein-
göngu um að ræða betri nýtingu á
núverandi upptekt. „Þetta er ný-
sköpunarverkefni. Þegar Reykja-
nesvirkjun var fyrst tekin í rekstur
var ekki útséð um að hægt væri að
nýta þennan varma. Með rannsókn-
um og þróun hefur okkur tekist að
gera slíkt mögulegt,“ segir forstjór-
inn. Reiknað er með að framkvæmd-
ir við þessa stækkun hefjist fljótlega
á nýju ári og taki um það bil tvö ár.
Varla fleiri stórvirkjanir í bráð
Ósennilegt er, að mati Tómasar,
að fleiri stórvirkjanir verði reistar í
bráð og áherslur í orkumálum séu
að breytast. Framtíðin sé sú að nýta
betur afl frá þeim auðlindum sem
þegar hafi verið virkjaðar – og þar
séu margir valkostir fyrir hendi. Hjá
HS Orku sé horft til þess að end-
urbyggja og breyta orkuverinu í
Svartsengi við Grindavík, sem í dag
framleiðir 75 MW. Gerlegt sé með
nýjum vélum að auka framleiðslu
þess um 30 MW. Slíkt verkefni sé þó
háð samþykki í rammaáætlun um
orkunýtingu, að minnsta kosti miðað
við núverandi regluverk sem þurfi
að breyta.
Auk reksturs gufuaflsvirkjana á
Suðurnesjum er HS Orka í sam-
starfi við á annan tug orkubænda
víða um land sem sett hafa upp smá-
virkjanir sem nýta fallorku til raf-
magnsframleiðslu. Sá háttur er þá
hafður á að HS Orka kaupir raf-
magnið, veitir því út á kerfi Lands-
nets og dreifiveitna og endurselur
almenningi og fyrirtækjum. „Að
stækka virkjanir sem fyrir eru eða
fá orku frá smávirkjunum, sem
framleiða 1-10 MW, er mjög heppi-
legt miðað við núverandi aðstæður á
Íslandi. Almennt eykst eftirspurn
eftir orku um 10-20 MW á milli ára
og þessar litlu virkjanir falla vel að
þeirri aukningu,“ segir Tómas Már.
Stækka Reykjanesvirkjun um 30 MW
 Affallsvarma verður breytt í raforku  Stórframkvæmd og nýsköpun hjá HS Orku  Nýta auð-
lindina betur  Vilja breyta orkuverinu í Svartsengi  Í samstarfi við orkubændur víða um landið
Morgunblaðið/Sigurður Bogi
Reykjanesvirkjun Betri nýting auðlindar og nýsköpun, segir forstjórinn.
Tómas Már
Sigurðsson
Forsendunefnd SA og ASÍ fundaði í
gær til að fara yfir forsendur lífs-
kjarasamninganna en niðurstaða um
hvort þær hafa staðist þarf að liggja
fyrir í síðasta lagi kl. 16 næsta mið-
vikudag. Hefur samninganefnd ASÍ
verið boðuð til fundar í dag.
Skv. heimildum innan launþega-
hreyfingarinnar er ekki áhugi á því í
verkalýðshreyfingunni að segja
samningum upp núna og var ein-
hugur um það á formannafundi í
fyrradag að standa fast við að um-
samdar launahækkanir kæmu til
framkvæmda um næstu áramót.
,,Forsendunefnd Samtaka at-
vinnulífsins og ASÍ hittist fyrr í dag
og fór yfir forsendur lífskjarasamn-
ingsins. Ákveðið var á þessum fundi
að funda aftur á morgun,“ sagði
Halldór Benjamín Þorbergsson,
framkvæmdastjóri SA, í gær.
Hutverk forsendunefndarinnar er
að ákveða hvort forsendurnar halda.
Ef þær gera það ekki ber félögunum
sem eiga aðild að samningnum
ásamt SA að bregðast við því og
bendir Ragnar Þór Ingólfsson, for-
maður VR, á að þeim sé skylt að
leita allra leiða til að ná saman um
þau atriði sem út af standa. ,,Við
getum ekki tekið neina afstöðu fyrr
en niðurstaða forsendunefndarinnar
liggur fyrir,“ segir hann.
Telur lækkun mótframlags í
lífeyrissjóði skynsamlega leið
Sl. vor lögðu SA til vegna atvinnu-
ástandsins og launahækkana 1. apríl
að samið yrði um tímabundna lækk-
un mótframlags atvinnurekenda í
lífeyrissjóði um 3,5%. Forysta ASÍ
hafnaði þessu en verkalýðsformenn-
irnir Ragnar Þór og Vilhjálmur
Birgisson, formaður Verkalýðs-
félags Akraness, vildu hins vegar að
fallist yrði á þessa lækkun. Spurður
hvort þessi hugmynd sé enn á lífi
segist Halldór hafa haldið henni á
lofti allt frá því í apríl sl. ,,Ég tel að
hún sé mjög skynsöm leið til að
hjálpa okkur við að efla viðnáms-
þrótt í hagkerfinu á meðan við för-
um í gegnum þetta erfiða tímabil og
er ennþá sömu skoðunar,“ segir
hann.
„Henni var hafnað á sínum tíma
og ég á ekki von á því að hún verði
tekin upp aftur,“ segir Ragnar Þór,
spurður um þessa hugmynd. »35
Samninganefnd
ASÍ kölluð saman
 Niðurstaða í síðasta lagi 30. september