Morgunblaðið - 24.09.2020, Blaðsíða 51

MENNING 51
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 24. SEPTEMBER 2020
Nánari upplýsingar um sýningartíma á sambio.is
SÝND MEÐ
ÍSLENSKU TALI
AÐRAR MYNDIR Í
SÝNINGU:
* Harry Potter
* Tröll 2 (ísl. tal)
* Hvolpasveitin (ísl. tal)
* The Secret :
Dare to dream
* The New Mutants
SÝND MEÐ
ÍSLENSKU TALI
Frábær ný teiknimynd fyrir
alla fjölskylduna.
FYRSTA STÓRMYND ÁRSINS
Nýjasta Meistaraverk
Christopher Nolan
★★★★★
★★★★★
★★★★★
The Guardian
The Times
The Telegraph
Ný könnun sem gerð hefur verið á
stöðu félaga í samtökum breskra
tónlistarmanna, sem í eru um 2.000
menntaðir listamenn sem hafa starf-
að við tónlist, sýnir að vegna áhrifa
kórónuveirufaraldursins kunni allt
að þriðjungur þeirra alfarið að
hætta að starfa við tónlist. Í faraldr-
inum hafa þeir ekki getað komið
fram og hefur það haft mikil áhrif á
fjárhagslega afkomu þeirra.
Um helmingur félagsmanna hefur
þegar fundið einhverskonar vinnu
við annað en tónlist og um 70 pró-
sent félaganna segjast ekki ná að
starfa við tónlist nema í mesta lagi
fjórðung þess sem þeir eru vanir.
AFP
Tónlist Frá ljóðatónleikum í Wigmore Hall í
London á dögunum - fyrir takmarkaðan
fjölda gesta vegna veirufaraldursins.
Þriðjungur segist
hætta í tónlist
Tólf félagar í
hópnum Úmbru
opna í dag,
fimmtudag, kl.
17 í Gallerí
Gróttu á Eiðis-
torgi sýninguna
Með aðferð
gömlu meist-
aranna.
Sýnendur hafa
stundað nám í
olíumálunartækni gömlu meist-
aranna hjá Stephen Lárus Stephen í
Myndlistarskóla Kópavogs í gegnum
tíðina. Sýnendur eru Abba – Aðal-
björg Þórðardóttir, Alla Plugari,
Anna Henriksdóttir, Árni Svav-
arsson, Bjarnveig Björnsdóttir,
Bragi Einarsson, Halldór Víkings-
son, Jóna G. Ólafsdóttir, Maja Loeb-
ell, Marteinn S. Jónsson, Ruth Jens-
dóttir og Unnur Skúladóttir.
Úmbrufélagar sýna
í Gallerí Gróttu
Stephen eftir
Maju Loebell.
Kristín Heiða Kristinsdóttir
khk@mbl.is
„Mér finnst þetta alveg magnað og
sannarlega ánægjulegt. Ég finn fyr-
ir stolti, enda hefði ég aldrei getað
ímyndað mér þetta þegar ég var að
byrja að skrifa, að ná því að eiga
þrjár bækur á topp tíu lista í Þýska-
landi. Að segja þetta er hálf-
óraunverulegt fyrir mig,“ segir
Ragnar Jónasson rithöfundur um þá
staðreynd að þrjár af bókum hans
eru nú á sama tíma á topp tíu lista í
bóksölu í Þýskalandi. Spennusagan
Mistur fór beint í fjórða sætið á met-
sölulista Der Spiegel þegar hún kom
út í Þýskalandi nýlega, en hún er
þriðja bók Ragnars um lögreglukon-
una Huldu. Fyrri tvær bækurnar,
Dimma og Drungi, eru einnig á list-
anum.
„Þetta hefur farið fram úr björt-
ustu vonum, því þó svo að Dimma og
Drungi hafi strax átt góðu gengi að
fagna í vor, þá bjóst ég ekki við að
þær héldust áfram á listanum þegar
sú þriðja kom út,“ segir Ragnar og
bætir við að bækur eftir hann hafi
verið gefnar út í Þýskalandi undan-
farin tíu ár, en það sé ekki fyrr en nú
sem þær fara inn á metsölulista.
„Fyrstu fimm bækur mínar sem
komu út á þýsku seldust í meðallagi,
en fyrir vikið kann ég enn betur að
meta þessa sölu núna. Þegar sú
fyrsta fór inn á metsölulistann í vor,
fannst mér það alveg stórkostlegt,
en ég átti alls ekki von á að hún héld-
ist inni á listanum allan þennan
tíma.“
Skrifa það sem ég vil lesa
Ragnar segir að vissulega hefði
verið frábært að fylgja strax góðu
gengi bókanna eftir úti í Þýskalandi,
en vegna Covid-19 sé það útilokað.
„Engir viðburðir eru í Þýskalandi,
en það stendur til að ég fari þangað
á næsta ári til að fylgja þessu eftir.
Fram að því tala bækurnar sínu
máli, en kannski hefur covid orðið til
þess að fólk les meira af bókum. Ég
sem rithöfundur vissi ekkert við
hverju var að búast í mars þegar
covid skall á og bókabúðum um allan
heim var lokað. Ég hélt að bóksala
mundi jafnvel leggjast af, en raunin
hefur orðið önnur,“ segir Ragnar
sem í bókum sínum hefur ekki fylgt
því sem víða má sjá í nútíma-
glæpasögum, að hafa ofbeldið sem
grófast og láta líkin hrannast upp.
„Ég skrifa bækur eins og ég vil
sjálfur lesa, þær eru ekki mjög blóð-
ugar og fókusinn er á annað en of-
beldið eða glæpinn. Mér finnst
áhugaverðara að skrifa um mann-
legt eðli, sem öfgakenndar aðstæður
geta dregið fram. Ég held að gáta
sem þarf að leysa haldi fólki meira
við lesturinn en fjöldi glæpa. Einnig
heillar mig mikið að reyna að koma
fólki á óvart í mínum bókum,“ segir
Ragnar sem sækir sinn innblástur til
Agöthu Christie, en hann hefur þýtt
nokkrar bækur glæpasagnadrottn-
ingarinnar.
„Ég vil halda við þessari gamal-
dags ráðgátuhefð, að ég sé aðeins í
leik með lesanda, þar sem hann
keppist við að leysa gátuna,“ segir
Ragnar sem sendir frá sér nýja bók
nú í október. „Hún heitir Vetrar-
mein og gerist á Siglufirði. Hún
kemur út á þremur tungumálum
samtímis, á íslensku hér heima á Ís-
landi, á frönsku í Frakklandi og á
ensku í Bretlandi og Bandaríkj-
unum.“
Þýski markaðurinn mjög stór
Halldór Guðmundsson, rithöf-
undur og fyrrverandi útgefandi, er
manna fróðastur um þýskan bóka-
markað og honum finnst mikið til
koma með árangur Ragnars á þýska
metsölulistanum.
„Mér finnst þetta óhemju merki-
legt og það hljóta allir hér sem hafa
verið að reyna að koma íslenskum
bókum á markaði erlendis að sam-
gleðjast Ragnari. Þetta er alveg
ótrúlegt að eiga þrjá titla á topp tíu
lista á einum stærsta bókamarkaði
heims. Ég tel þetta einstakan við-
burð í sölu íslenskra bókmennta er-
lendis. Ég held að þetta sé reyndar
fáheyrður viðburður á alþjóðavísu,
en Stieg Larsson hefur hugsanlega
náð þessu einhverntíma. Þýski bóka-
markaðurinn er mjög stór, þetta er
hundrað milljón manna markaður,
því Austurríki og stór hluti Sviss er
innan hans. Spiegel-listinn sem verið
er að vísa í, hann er áreiðanlegasti
bóksölulisti sem gerður er þar. Þetta
er kiljulisti og ég held að þetta hafi
aldrei gerst með íslenskan höfund
áður og mjög sjaldan yfirleitt.“
Halldór segir að það sé merkilegt
til þess að vita að útgefandi Ragnars
í Þýskalandi, forlag sem heitir btb
og er hluti Random House, hafi
sinnt íslenskum bókmenntum tals-
vert.
„Þau hafa m.a. gefið út bækur
Einars Kárasonar sem hann byggir
á Sturlungu, bækurnar Óvinafagn-
að, Ofsa, Skáld og Skálmöld, en þau
kusu að gefa þær allar fjórar út í
einni stórri bók. Bækur Ragnars um
Huldu gáfu þau aftur á móti út
hverja fyrir sig en allar á sama
árinu, núna 2020. Þetta er mjög flott
markaðssetning sem á þátt í því að
bækur Ragnars raða sér svona hratt
á listann.“
Myrkar norrænar spennusögur
Þegar Halldór er spurður að því
hvort hann hafi einhverja kenningu
um hvers vegna bækur Ragnars
höfða svo sterkt til Þjóðverja, segir
hann að þeir hafi mjög lengi haft
áhuga á norrænum bókmenntum
sem og norrænum glæpasögum, sem
kallaðar eru Nordic Noir.
„Þannig hefur það verið allt frá
því Henning Mankell frá Svíþjóð
varð vinsæll höfundur í Þýskalandi
undir lok síðustu aldar. Margir nor-
rænir höfundar hafa átt góðu gengi
að fagna í Þýskalandi, hinn norski Jo
Nesbö er þar á meðal. Arnaldur
Indriðason ruddi brautina fyrir höf-
unda íslenskra glæpasagna á þess-
um markaði og Yrsa hefur líka verið
að sækja á,“ segir Halldór og bætir
við að þar sem bækur Ragnars um
Huldu séu samhangandi ritröð, gæti
það vissulega hafa hjálpað til.
„Ragnar hefur greinilega í Huldu-
bókunum náð mjög vel til aðdáenda
þessara stundum svolítið myrku
norrænu spennusagna.“
„Fáheyrður viðburður“
 Þrjár bækur Ragnars á sama tíma á topp tíu lista í bóksölu í Þýskalandi
 „Hefði aldrei getað ímyndað mér þetta þegar ég var að byrja að skrifa“
Morgunblaðið/Arnþór Birkisson
Ragnar Jónasson „Ég skrifa bækur eins og ég vil sjálfur lesa, þær eru ekki
mjög blóðugar og fókusinn er á annað en ofbeldið eða glæpinn.“