Morgunblaðið - 03.10.2020, Qupperneq 35

MESSUR Á MORGUN 35Umræðan
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 3. OKTÓBER 2020
AKUREYRARKIRKJA | Fjölskyldusamvera
kl. 11. Yngri barnakór kirkjunnar syngur.
Listasmiðjur í Safnaðarheimilinu. Sameig-
inlegar veitingar í lokin og biðjum við alla að
koma með eitthvað létt á hlaðborðið. Umsjón
Svavar, Sonja, Sigrún og Sigga.
ÁRBÆJARKIRKJA | Guðsþjónusta kl. 11,
sr. Þór Hauksson þjónar. Organisti er Kriszt-
ina Kalló Szklenár. Félagar úr kirkjukórnum
leiða almennan safnaðarsöng. Sunnudaga-
skólinn á sama tíma í safnaðarheimili kirkj-
unnar.
ÁSKIRKJA | Guðsþjónusta og barnastarf kl.
11. Gunnbjörg Óladóttir annast sam-
verustund sunnudagaskólans. Séra Sigurður
Jónsson prédikar og þjónar fyrir altari. Kór
Áskirkju syngur, organisti er Bjartur Logi
Guðnason. Heitt á könnunni á eftir.
BESSASTAÐASÓKN | Fjölskylduguðsþjón-
usta kl. 11. Sameiginleg guðsþjónusta kl. 14
Garða- og Bessastaðasókna í Garðakirkju í
tengslum við vísitasíu prófasts, sr. Þórhildur
Ólafs prófastur prédikar. Prestar og djákni
prestakallsins þjóna fyrir altari.
BREIÐHOLTSKIRKJA | Sunnudagaskóli kl.
11 í umsjá Steinunnar Þorbergsdóttur djákna
og Steinunnar Leifsdóttur. Guðsþjónusta al-
þjóðlega safnaðarins kl. 14. Prestur er Tos-
hiki Toma. Sunnudagaskóli í umsjá Stein-
unnar Þorbergsdóttur. Hallgrímsmessa í
Skálholti kl. 11. Prestur er Magnús Björn
Björnsson. Kór Breiðholtskirkju syngur, org-
anisti er Örn Magnússon. Farið verður á eik-
abílum frá Breiðholtskirkju kl. 9. Þátttakendur
mæti stundvíslega til að hægt verði að raða í
bíla. Léttur hádegisverður í Skálholtsskóla á
kr. 1900.
BÚSTAÐAKIRKJA | Barnastarf kl. 11 í
umsjá Daníels Ágústs, Sóleyjar Öddu, Jón-
asar Þóris og prestanna. Nýtt myndrænt
sunnudagsskólaefni. Foreldrar hvattir til að
koma með börnunum.
Messa í G 4. október kl. 13 með Bolvík-
ingum. Benedikt Sigurðsson talar og flutt
verða lög eftir hann. Dóttir hans Karolína Sif
syngur. Við hljóðfærið eru Pálmi Sigurhjart-
arson, Pétur Ernir og Jónas Þórir. Kamm-
erkórinn syngur. Athugið breyttan messutíma
sem verður í vetur kl. 13. Messuþjónar og sr.
Pálmi þjóna.
DIGRANESKIRKJA | Guðþjónusta sunnu-
daginn. Sr. Gunnar Sigurjónsson. Organisti er
Hrafnkell Karlsson og Söngvinir. Sunnudaga-
skólinn verður í kapellu kl. 11.
DÓMKIRKJA Krists konungs, Landakoti
| Messa á sunnud. kl. 8.30 á pólsku, kl.
10.30 á íslensku, kl. 13 á pólsku og kl. 18 á
ensku. Virka daga kl. 18, og má. mi. og fö.
kl. 8. Lau. kl. 18 er vigilmessa og messa á
pólsku kl. 19.
DÓMKIRKJAN | Guðsþjónusta kl. 11. Séra
Sveinn Valgeirsson, Kári Þormar dómorganisti
og Dómkórinn. Pétur Nói leikur for-og eftirspil
á orgelið.
FELLA- og Hólakirkja | Guðsþjónusta og
sunnudagaskóli kl. 11. Sr. Kristinn Ágúst
Friðfinnsson og Kristín Kristjánsdóttir djákni
þjóna og prédika. Kór kirkjunnar syngur undir
stjórn Arnhildar Valgarðsdóttur organista. Pí-
anónemandi frá Tónskóla Sigursveins leikur
tvö verk í guðsþjónustunni.
FRÍKIRKJAN Reykjavík | Fermingarmessa
4. október kl. 14. Sr. Hjörtur Magni Jóhanns-
son safnaðarprestur þjónar fyrir altari. Hljóm-
sveitin Mantra og Sönghópurinn við Tjörnina
leiða sönginn ásamt Gunnari Gunnarssyni.
GARÐAKIRKJA | Guðsþjónusta kl. 14.
Prestarnir Jóna Hrönn Bolladóttir og Henning
Emil Magnússon þjóna fyrir altari. Þórhildur
Ólafs prófastur predikar en hún vísiterar
söfnuðinn þennan dag í síðasta skipti og
hennar störf eru þökkuð af alhug. Félagar í
kór Vídalínskirkju syngja og organisti er Jó-
hann Baldvinsson.
GRAFARVOGSKIRKJA | Guðsþjónusta kl.
11. Sr. Sigurður Grétar Helgason þjónar. Org-
anisti er Hákon Leifsson og kór Grafarvogs-
kirkju leiðir söng. Sunnudagaskóli verður á
neðri hæð kirkjunnar kl. 11.
GUÐRÍÐARKIRKJA í Grafarholti | Fjöl-
skylduguðsþjónusta sunnudag kl. 11. Prestur
er Pétur Ragnhildarson, barnakór Guðríð-
arkirkju syngur undir stjórn Ásbjargar Jóns-
dóttur. Kirkjuvörður er Lovísa Guðmunds-
dóttir.
HAFNARFJARÐARKIRKJA | Kirkjubrall kl.
11 fyrir börn, fermingarbörnin og börn og
unglinga í kórastarfi kirkjunnar. Í stað hefð-
bundinnar messu og sunnudagaskóla verður
samverustund með þátttöku unga fólksins í
skapandi verkefnum í safnaðarheimilinu.
Unnið með bænina Faðir vor. Helgistund með
söng í kirkjunni. Boðið upp á grillaðar pylsur
á eftir. Vegna sóttvarnareglna miðast Kirkju-
brallið að þessu sinni við börn og unglinga.
HALLGRÍMSKIRKJA | Guðsþjónusta og
barnastarf kl. 11. Sr. Sigurður Árni Þórðarson
prédikar og þjónar fyrir altari. Messuþjónar
aðstoða. Félagar úr Mótettukór Hallgríms-
kirkju syngja. Organisti er Björn Steinar Sól-
bergsson. Umsjón barnastarfs Kristný Rós
Gústafsdóttir. Bænastund mánud. kl. 12. Fyr-
irlestur þriðjud. kl. 12. Lifandi vatn: Sr. Sig-
urður Árni Þórðarson. Hádegisguðsþjónusta
miðvikud. kl. 12. Kyrrðarstund fimmtud. kl.
12. Bænastund föstud. kl. 12.
HÁTEIGSKIRKJA | Guðsþjónusta kl. 11. Fé-
lagar úr Kordíu kór Háteigskirkju leiða söng-
inn. Organisti er Guðný Einarsdóttir. Prestur
er Eiríkur Jóhannsson.
HJALLAKIRKJA Kópavogi | Sunnudaginn
kl. 17 er guðsþjónusta í umsjá sr. Karenar
Lindar. Organisti er Lára Bryndís Eggerts-
dóttir, félagar úr kór Hjallakirkju leiða söng.
Máltíð að guðsþjónustu lokinni (1.000 kr. á
mann).
HREPPHÓLAKIRKJA | Kirkjuskóli laug-
ardaginn 3. okt. kl. 11. Biblíusaga, Rebbi ref-
ur og söngur.
HRUNAKIRKJA | Guðsþjónusta kl. 14. Jóna
Heiðdís Guðmundsdóttir djáknakandídat pré-
dikar. Organisti er Stefán Þorleifsson.
HVERAGERÐISKIRKJA | Messa kl. 11. Sr.
Ninna Sif Svavarsdóttir þjónar, Kirkjukór
Hveragerðis- og Kotstrandarsókna syngur,
organisti er Miklós Dalmay. Barnastarf vetr-
arins hefst með brúðuleiksýningunni Pétur og
úlfurinn kl. 13.
ÍSLENSKA Kristskirkjan |
Almenn samkoma með fyrirbænum og barna-
starfi kl. 13. Ólafur H. Knútsson prédikar.
Umræðuefnið er fjölskyldan. Kaffi að sam-
verustund lokinni.
KEFLAVÍKURKIRKJA | Messa og sunnu-
dagaskóli kl. 11. Félagar úr Kór Keflavík-
urkirkju syngja undir stjórn Arnórs Vilbergs-
sonar, organista. Jóhanna María, Helga og
Ingi Þór leiða sunnudagaskólann. Sr. Erla
Guðmundsdóttir þjónar.
KIRKJUSELIÐ í Spöng | Vegna aðstæðna í
samfélaginu er Selmessu kl. 13 sunnudaginn
4. október aflýst. Guðsþjónusta verður í Graf-
arvogskirkju kl. 11.
KÓPAVOGSKIRKJA | Barna- og fjölskyldu-
guðsþjónusta í safnaðarheimilinu Borgum
(skáhalt gegnt Gerðarsafni) kl. 11. Skólakór
Kársness syngur undir stjórn Álfheiðar Björg-
vinsdóttur. Sr. Sjöfn Jóhannesdóttir og starfs-
menn sunnudagaskólans leiða stundina.
LANGHOLTSKIRKJA | Messa og sunnu-
dagaskóli kl. 11. Marta og Pétur taka á móti
börnunum. Sr. Guðbjörg og Magnús organisti
leiða messuna ásamt messuþjónum. Gra-
duale Nobili syngur undir stjórn Sunnu Karen-
ar Einarsdóttur.
LAUGARNESKIRKJA | Messa kl. 11. Kór
Laugarneskirkju og Kristján Hrannar Pálsson
organisti annast tónlistarflutning. Sr. Davíð
Þór Jónsson þjónar fyrir altari og prédikar.
Sunnudagaskóli í safnaðarheimilinu á með-
an. Kaffi og samvera á eftir. Nægt pláss til
að gæta smitvarna.
5.10. Kyrrðarkvöld kl. 20. Kirkjan opnuð kl.
19.30. Kristin íhugun.
7.10. Foreldrasamvera í safnaðarheimilinu
frá kl. 10 til 12.
8.10. Opið hús í Áskirkju. Helgistund, fyr-
irbænir, hádegisverður.
LINDAKIRKJA í Kópavogi | Sunnudaga-
skólinn kl. 11. Sr. Guðni Már Harðarson leiðir
stundina ásamt sunnudagaskólakennurum,
6-9 ára starf á sama tíma. Guðsþjónusta kl.
20. Félagar úr Kór Lindakirkju leiða söng
undir stjórn Óskars Einarssonar. Sr. Guðni
Már Harðarson þjónar.
NESKIRKJA | Guðsþjónusta og barnastarf
kl. 11. Sameiginlegt upphaf. Félagar úr Kór
Neskirkju leiða safnaðarsöng. Guðrún Lilja
Kristinsdóttir syngur. María Kristín Jónsdóttir
situr við hljóðfærið. Prestur er Skúli S. Ólafs-
son. Söngur og sögur í sunnudagaskólanum.
Umsjón Ari, Hilda María og Sóley Anna. Kaffi-
sopi á Torginu.
ÓLAFSVALLAKIRKJA á Skeiðum | Guðs-
þjónusta kl. 11. Jóna Heiðdís Guðmunds-
dóttir djáknakandídat prédikar. Organisti er
Þorbjörg Jóhannsdóttir.
SALT kristið samfélag | Samkoma kl. 17 í
Kristniboðssalnum Háaleitisbraut 58-60.
Barnastarf. Túlkað á ensku. Samkoman er í
beinni útsendingu á Facebook. Ath. breyttan
samkomutíma!
SANDGERÐISKIRKJA | Fjölskyldumessa kl.
17. Skólakór Sandgerðis syngur undir stjórn
Sigurbjargar Hjálmarsdóttur. Sunnudagaskóli
kl. 11 í umsjá Bryndísar Schram Reed.
SELJAKIRKJA | Sunnudagaskóli kl. 11,
Bryndís Malla og Anna Bergljót sjá um stund-
ina. Söngur, brúðuleikrit, saga úr Biblíunni og
ávaxtahressing í lokin.
Kvöldguðsþjónusta kl. 20, ath. breyttan
messutíma. Kór Seljakirkju flytur söngperlur
úr ýmsum áttum undir stjórn Tómasar Guðna
organista. Prestur er Bryndís Malla Elídóttir.
Kvöldkaffi í lokin.
SELTJARNARNESKIRKJA | Guðsþjónusta
og sunnudagaskóli kl. 11. Ása Björk Ólafs-
dóttir, sóknarprestur í Anglíkönsku kirkjunni í
Dyflinni, prédikar. Bjarni Þór Bjarnason, sókn-
arprestur, þjónar fyrir altari. Kristín Jóhann-
esdóttir er organisti. Félagar úr Kammerkór
Seltjarnarneskirkju leiða almennan safnaðar-
söng. Sveinn Bjarki og leiðtogar sjá um
sunnudagaskólann.
SKÁLHOLTSDÓMKIRKJA | Messa kl. 11.
Hallgrímsmessa með tónlist frá tímum sr.
Hallgríms Péturssonar. Prestur er Magnús
Björn Björnsson. Organisti er Örn Magn-
ússon. Kór Breiðholtskirkju syngur.
VÍDALÍNSKIRKJA | Sunnudagaskóli í Urr-
iðaholtsskóla kl. 10, börnin mega taka
bangsann sinn með. Bangsa- og gælu-
dýramessa í Vídalínskirkju kl. 11. Þar verður
dýra- og mannablessun í lokin. Barnakórar
kirkjunnar syngja og kórstjórar eru Jóhanna
Guðrún Jónsdóttir og Davíð Sigurgeirsson.
Batamessa kl.17. Vinur í bata flytur vitn-
isburð, Jóhann Baldvinsson leikur á orgel.
Jóna Hrönn Bolladóttir flytur predikun og KK
eða Kristján Kristjánssonn syngur einsöng.
VÍÐISTAÐAKIRKJA í Hafnarfirði | Fjöl-
skylduhátíð sunnudag kl. 11. Barnakór kirkj-
unnar syngur undir stjórn Helgu Þórdísar org-
anista og Margrét Lilja leiðir.
YTRI-Njarðvíkurkirkja | Guðsþjónusta kl.
11 þann 4. október. Sr. Baldur Rafn þjónar til
altaris og félagar úr kirkjukórnum leiða söng
undir stjórn Stefáns H. Kristinssonar org-
anista.
Orð dagsins: Jesús
læknar á hvíldardegi.
(Lúk. 14)
Morgunblaðið/Helgi Barnason
Keflavíkurkirkja
Skipulegar ferðir Ís-
lendinga til að nema
land í Vesturheimi hóf-
ust í Utah árið 1855
þegar þangað komu
þau Samúel Bjarnason
bóndi í Kirkjubæ í
Vestmannaeyjum,
Margrét Gísladóttir
kona hans og Helga
Jónsdóttir úr Land-
eyjum. Þau höfðu tekið
mormónatrú og í kjölfarið er talið að
um 400 Íslendingar hafi farið til Utah,
flestir af trúarástæðum.
Á árunum 1863-1873 fóru 39 Ís-
lendingar, flestir úr Þingeyjarsýslum
til Brasilíu, og búa margir afkomenda
þeirra í eða nálægt Curitiba, höf-
uðborg Paraná-fylkis.
Undanfarar fólksflutninganna
miklu 1870
Árið 1870 er talið upphafsár hinna
miklu fólksflutninga frá Íslandi til
Kanada og Bandaríkjanna og má
rekja það til ákvörðunar fjögurra
ungra manna um að fara í vesturveg
til Wisconsin í Bandaríkjunum.
Forsagan er að Guðmundur Thor-
grímsen, faktor í verslun Lefolii á
Eyrarbakka, átti í bréfaskiptum við
danskan mann, William Wickmann,
sem hafði verið verslunarþjónn á
Eyrarbakka en flutti árið 1865 til
Wisconsin. Í bréfum Wickmanns lýsti
hann landkostum m.a. á Washington-
eyju og sagði þar vera næg tækifæri í
skógarhögg, landbúnað, verslun og
fiskveiðum á Michigan-vatni.
Guðmundur Thorgrímsen deildi
upplýsingum Wickmanns með starfs-
mönnum sínum. Einn þeirra, Jón
Gíslason, hafði verið lærlingur og
verslunarþjónn hjá Guðmundi í nokk-
ur ár. Jón var sonur sr. Gísla Ísleifs-
sonar í Kálfholti og var aðeins tæpra
tveggja ára þegar faðir hans lést. Jón
hafði frá unglingsaldri sett sér það
markmið að flytja af landi brott. Þeg-
ar bréf Wickmanns bárust ákvað Jón
að slá til. Hann var orðinn tvítugur að
aldri, hafði fengið greiddan föðurarf
sinn og því ekkert að vanbúnaði.
Þrír menn ákváðu að slást í för með
Jóni Gíslasyni. Árni Guðmundsson
smiður sem einnig starfaði hjá Thor-
grímsen og Jón Einarsson sem bjó í
Reykjavík. Þeir tveir fengu lán hjá
Jóni Gíslasyni fyrir ferðinni en sá
fjórði, Guðmundur Guðmundsson
sem var formaður á báti á Eyrar-
bakka, hafði ráð á að greiða sinn far-
areyri.
Ferðin vestur, búseta og starf
Fjórmenningarnir lögðu úr höfn í
Reykjavík 12. maí 1870 og var fyrsti
viðkomustaður Kaupmannahöfn þar
sem þeir dvöldu nokkra daga og hittu
þar ýmsa landa sína. Sagt er að sumir
þeirra hafi latt félagana til fararinnar
og sagt að Ísland þyrfti á kröftum
yngri, dugandi manna að halda. En
ótrauðir héldu þeir áfram og sigldu til
Hull, fóru þaðan til Liverpool um borð
í skip sem flutti þá til Quebec í Kan-
ada.
Þeir félagar komu til Milwaukee í
Wisconsin 27. júní 1870. Þar beið
William Wickmann reiðubúinn að
greiða götu þeirra. Jón Gíslason fór
fljótlega með Wickmann til Wash-
ington-eyjar í Michigan-vatni, um 200
mílur norður frá Milwaukee.
Þeir hófu þar störf við skógarhögg
sem var þeim framandi en lærðu
fljótt. Skömmu síðar hófu Wickmann
og Jón samstarf í viðskiptum og
keyptu land, rúmlega 60 ekrur með
500 metra strandlengju, og byggðu
hús og hafnarmannvirki. Samstarf
þeirra félaga þróaðist þannig að
Wickmann sá um rekstur hafnarinnar
meðan Jón helgaði sig viðskiptum.
Guðmundur Guðmundsson hafði
verið formaður á Bakkanum og réð
sig til fiskimanna frá Milwaukee sum-
arlangt, en fór um haustið til Wash-
ington-eyjar og stundaði þaðan fisk-
veiðar.
Árni Guðmundsson var vinnumað-
ur og verslunarþjónn hjá Guðmundi
Thorgrimsen og lærði einnig tré-
smíði. Hann var við fiskiveiðar með
Guðmundi Guðmundssyni og fór svo
til Washington-eyjar.
Jón Einarsson var í nokkur ár
vinnumaður og meðreiðarmaður Jóns
Hjaltalíns landlæknis. Þegar vestur
kom stundaði hann fiskveiðar í Mil-
waukee og svo á Washington-eyju.
Árið 1872 fóru 15 manns af Eyr-
arbakka og settust nokkrir þeirra að í
Washington-eyju. Þeirra á meðal
voru Ólafur Hannesson, sonur Hann-
esar Sigurðssonar og konu hans Guð-
rúnar Jónsdóttur á Litlu-Háeyri á
Eyrarbakka; Árni Guðmundsen, son-
ur Þórðar Guðmundsen sýslumanns í
Árnessýslu og konu hans Jóhönnu A.
Knudsen og Guðrún Ingvarsdóttir
frá Mundakoti sem giftist Guðmundi
Guðmundssyni einum fjórmenning-
anna.
Í hópnum var Páll Þorláksson sem
kom mikið við sögu í upphafi íslenska
landnámsins í Vesturheimi og er hans
einkum getið sem forystumanns
landnámsins í Norður-Dakóta. Hans
Baagöe, sonur Guðmundar Thor-
grímsen, var einnig í þessum hópi.
Hann lærði til prests og átti farsælan
feril sem þjónandi prestur í Suður-
Dakóta, síðan Milwaukee en lengst af
í Akra, Mountain og Grand Forks í
Norður-Dakóta.
150 ára afmælis landnáms á
Washington-eyju minnst
Afkomendur íslensku landnem-
anna hafa í heiðri minningu þeirra og
varðveita vel heimildir um líf þeirra
og starf. Þau finna eðlilega til sér-
stakra tengsla við Eyrarbakka sem
m.a. sést af að flaggskip ferjufélags-
ins sem flytur fólk og varning milli
lands og eyjarinnar heitir Eyr-
arbakki.
Hópferð var skipulögð til Íslands í
júní sl. en var felld niður vegna
heimsfaraldurs COVID-19. Jafn-
framt var fyrirhugað að hópur færi
frá Íslandi nú í byrjun október en af
ferðinni varð ekki af sömu ástæðu.
Í tilefni tímamótanna hefur fólkið
fyrir vestan látið gera sérstakan
minningarpening sem þau munu
senda til forseta Íslands og fleiri hér
á landi sem ytra.
Frá Eyrarbakka til
Washingtoneyju 1870
Eftir Almar Gríms-
son og Lýð Pálsson
Lýður Pálsson
» Afkomendur ís-
lensku landnemanna
á Washington-eyju
heiðra minningu þeirra
og varðveita heimildir
um líf þeirra. Tengslin
við Eyrarbakka eru
sterk.
Almar er fv. formaður Þjóðrækn-
isfélags Íslendinga og hefur ætt-
artengsl við Washington-eyju. Lýður
er forstöðumaður Byggðasafns Ár-
nesinga – Hússins á Eyrarbakka
almar1604@gmail.com
Almar Grímsson
150 ára minningarpeningur.