Bæjarins besta - 20.12.2001, Qupperneq 24

24 FIMMTUDAGUR 20. DESEMBER 2001
Það var um miðjan nóvember árið 1918 að báti
var hrundið á flot í Ögurvíkinni og siglt sem leið
lá inn Ísafjarðardjúp og að Ármúla þar sem Sig-
valdi Kaldalóns læknir var búsettur. Læknirinn
ferðbjóst í snatri og síðan var siglt sömu leið til
baka. Um leið og komið var í land hélt læknirinn
beina leið upp í Ögur þar sem hann tók á móti
fyrsta barni þeirra Salóme Rannveigar Gunnars-
dóttur og Hermanns Hermannssonar. Þremur
dögum áður hafði lokum fyrri heimsstyrjaldar-
innar verið fagnað víða um heim en í Reykjavík
blöktu fánar í hálfa stöng sökum spænsku veik-
innar sem þá var í hámarki.
Árið hafði óneitanlega verið landsmönnum erfitt
og máttu þeir meðal annars takast á við frosta-
vetur aldarinnar, Kötlugos og inflúensufaraldur
auk þess sem skortur var á öllum nauðsynjum
sökum heimsstyrjaldarinnar. Telpukrílið sem í
heiminn kom 14. nóvember 1918 lét sig hins vegar
þetta allt saman litlu varða og helst mátti heyra
hana kvarta ef hún var svöng eða fékk ekki að
kúra í hlýjum móðurfaðmi. Fljótlega var henni
gefið nafnið Kristín Anna, eftir móðurömmu
hennar, en hún hefur hins vegar aldrei verið köll-
uð neitt annað en Anna eða Anna Hermanns.
Veit ekki hvernig hefði gengið að vera
með allan þennan hóp í kaupstað
– segir Anna Hermannsdóttir, 83 ára gömul og elst ellefu systkina frá Svalbarði í Ögurvík
móður minni að vera þarna
uppi á loftinu enda þurfti t.d.
að bera allt vatn upp bratta
stigana og sömuleiðis þurfti
að bera allt skolp niður.
Það var alltaf margt fólk í
Ögri. Ég man ekki eftir Þuríði
enda var ég ekki nema þriggja
ára þegar hún dó en ég þekkti
vel þær systur Halldóru og
Ragnhildi, dætur Þuríðar og
Jakobs Rósinkarssonar. Þær
voru húsfreyjur í Ögri og mikl-
ar myndarkonur. Þær voru
alltaf mjög góðar við okkur
krakkana en ég var eitthvað
um fermingu þegar Halldóra
dó. Ragnhildur var ákveðin
manneskja og varð líka að
vera það enda lenti það á henni
að stjórna þessu stórbúi. Hún
varð fyrir miklu áfalli þegar
Árni bróðir hennar fyrirfór sér
úti í Kaupmannahöfn og í
fleiri ár á eftir kom hún ekki á
hestbak en hafði áður gert
mikið af því að ríða út. Þarna
var líka Gísli Sæmundsson,
ráðsmaður, og heyrt hef ég að
honum og Halldóru hafi verið
vel til vina, hvað sem satt er í
því.
Þær systur giftu sig hins
vegar aldrei og ekki veit ég til
þess að Ragnhildur hafi nokk-
urn tímann litið á neinn mann.
Hófu búskapinn á
háaloftinu í Ögri
„Faðir minn, Hermann Her-
mannsson, var fæddur á
Krossanesi á Ströndum árið
1893, sonur Hermanns Þórð-
arsonar og Guðrúnar Bjarna-
dóttur. Móðir mín, Salóme
Gunnarsdóttir, var frá Eyri í
Skötufirði og fædd árið 1895.
Foreldar hennar voru Gunnar
Sigurðsson, garðyrkjumaður,
og Kristín Anna Haraldsdóttir.
Móðir hennar lést þegar hún
var rétt þriggja ára gömul og
eftir það var hún að mestu
alin upp í Ögri hjá Þuríði Ól-
afsdóttur.
Foreldrar mínir hófu sinn
búskap í Ögri og bjuggu fyrstu
árin uppi á háalofti í Ögur-
húsinu. Ég man ekki eftir öðru
en að það hafi verið ósköp
notalegt þarna og seinna var
mér sagt að ég hefði ævinlega
byrjað á að borða á háaloftinu,
síðan hefði ég fært mig niður
og borðað á miðloftinu og loks
hefði ég fengið að borða í
kjallaranum. Ég hef verið það
lítil að ég man ekki eftir þessu
en eitthvað hefur nú verið
dekrað við mann. Hins vegar
var þetta sjálfsagt erfitt hjá
Mamma og þessar konur
þarna voru stundum að pískra
sín á milli en aldrei man ég til
þess að þannig væri talað um
Ragnhildi. Milli Ögurs og
Garðsstaða var mikill sam-
gangur og voru Jón Auðuns
og hans fjölskylda mikið vina-
fólk Ögurfólksins. Á sumrin
var alltaf talsverður gesta-
gangur og kom þá jafnvel fólk
úr öðrum landshlutum og
dvaldi um tíma hjá þeim systr-
um.“
Haldið að vinnu frá
blautu barnsbeini
„Nokkrum árum seinna
byggði pabbi hús sem hann
kallaði Svalbarð og var það
nokkru utan til við túngarðinn
í Ögri. Þar hafði hann uppsátur
fyrir báta sína og túnbleðill
fylgdi. Þarna var hægt að vera
með smávegis búskap og
höfðum við nokkrar kindur
og hænsni. Seinna bættist við
ein belja. Ég var sjö ára þegar
við fluttum úr Ögri og vorum
við þá orðin fjögur systkinin;
ég, Þuríður, Gunnar og Þórður.
Hópurinn stækkaði síðan á
næstu árum og alls urðum við
ellefu systkinin en þau sem
bættust við eru Karítas, Sig-
ríður, Sverrir, Gísli Jón, Hall-
dór, Guðrún Dóra og Birgir.
Okkur var haldið að vinnu
frá blautu barnsbeini og þau
voru mörg verkin sem þurfti
að vinna. Við hjálpuðum t.d.
pabba alltaf við að beita og
hann tók strákana með sér á
sjó um leið og þeir höfðu getu
til. Þar var engin miskunn
sýnd enda urðu þeir allir harð-
duglegir menn. Pabbi var með
Anna og Ásgeir með börnum sínum og tengdabörnum, talið frá vinstri: Gísli Jón, Anna
Kristín, Sigga Bogga, Ólafur, Guðfinna og Hermann.
bát sem hét Hermóður og eitt
sumarið tóku þeir Gunnar og
Doddi, elstu bræður mínir, við
bátnum og reru honum um
sumarið vegna þess að pabbi
átti þá við einhver veikindi að
stríða.
Þegar frí gafst frá skyldu-
verkunum lékum við okkur
eins og barna er siður og ým-
islegt var þá gert sér til gam-
ans. Við vorum oft í bolta-
leikjum, komum okkur upp
skeljabúi, fórum í stuttar
berjaferðir upp á hjallana og
margt fleira.
Í Ögurvíkinni voru þá nokk-
ur önnur hús fyrir utan Ögur
og Garðsstaði. Skammt frá
Svalbarði stóð Oddi og þar
bjuggu hjónin Þórður Ólafs-
son og Kristín Helgadóttir
ásamt fjórum börnum sínum,
mjög gott fólk allt saman.
51.PM5 19.4.2017, 09:5224