Dagblaðið Vísir - DV - 26.02.2021, Page 18
18 EYJAN
C lemente Mastella, borgarstjóri Benevento á Ítalíu, hefur átt litríkan
feril í stjórnmálum. Hann
var ráðherra í ríkisstjórnum
Romano Prodi og Silvio Berl
usconi og sat á ítalska þing
inu fyrir fjóra flokka. Raunar
hefur Mastella verið félagi í
alls níu stjórnmálaflokkum
frá því að hann hóf afskipti af
pólitík árið 1976. Einhverju
sinni þegar hann var inntur
álits á því hvers vegna hann
færi svo gjarnan milli flokka
vitnaði hann í ljóð chileska
Nóbelskáldsins Pablo Neruda
þar sem lýst er þörfinni fyrir
endurnýjun – skoðanir breyt
ist og þurfi að fá að breytast.
Notað til háðungar
Ef við hverfum hingað heim
þá verður þess ekki mikið
vart að íslenskir stjórnmála
menn vitni í heimsbókmennt
irnar og flokkaflakk hefur
fremur verið notað þeim til
háðungar er það iðka. Þegar
Ágúst Einarsson yfirgaf Þjóð
vaka og skráði sig aftur í Al
þýðuflokkinn 1997 var hent
gaman að því að hann hefði
nokkrum dögum áður lýst
ævarandi andstyggð sinni á
gömlu flokkunum – en Alþýðu
flokkurinn sálugi var þeirra
elstur, þá áttræður. Seinna átti
Ágúst eftir að verða þingmað
ur Samfylkingar, líkt og sonur
hans, Ágúst Ólafur, sem ekki
verður í kjöri fyrir þann flokk
í kosningunum næsta haust.
Hver veit nema kraftar hans
kunni að nýtast annars staðar
á hinum pólitíska vettvangi.
Skortir á hugmynda
fræðilega festu
Mjög hefur dregið úr flokks
hollustu undanfarna áratugi
og líklega einna hraðast á ár
unum sem liðin eru frá hruni
bankanna. Flokkum hefur
snarfjölgað og liðsmenn þeirra
hafa æ oftar vistaskipti og það
er fráleitt sanngjarnt að kalla
það allt flokkaflakk.
Sá sem hér heldur á penna
sat um skeið á síðasta kjör
tímabili sem varamaður í
borgarstjórn. Nokkru eftir
klofning Framsóknarflokks
hitti ég fulltrúa þess flokks
að máli fyrir fund í einni af
nefndum borgarinnar og þar
sem við stóðum í röð við kaffi
brúsann varð mér á að spyrja
viðkomandi hvort hann væri
ef til vill orðinn Miðflokks
maður. Svarið kom mér á óvart
en Framsóknarmaðurinn svar
aði: „Tja, ég virðist ekki ætla
að fá það brautargengi sem ég
ætlaðist til innan Framsóknar
svo ég gæti allt eins skipt yfir
í Miðflokkinn …“
Ekki mikil flokkshollusta
þar og kannski bara tímanna
tákn enda sáralítil hugmynda
fræðileg festa í íslenskum
stjórnmálum. Langflestir
starfandi stjórnmálamenn
gætu líka hæglega valið úr
nokkrum flokkum til að starfa
með án þess að teljandi mál
efnalegur ágreiningur yrði
þeim til trafala. Og milli
sumra flokka liggja afar greið
færar brautir.
Vistaskipti á vinstri
vængnum
Hér í þessum pistlum hafði
því verið spáð í fyrrasumar
að Rósa Björk Brynjólfsdóttir
yrði komin í framboð fyrir
Samfylkinguna áður en yfir
lyki, en hún var áður þingmað
ur VG. Hinn pólitíski flótta
maðurinn úr þingflokki VG,
Andrés Ingi Jónsson, ætlar að
gefa kost á sér fyrir systur
flokk Samfylkingar, Pírata.
Þessi tveir flokkar hafa ræki
lega ruglað saman reytum en
meðal nýrra frambjóðenda
Samfylkingar er Ásta Guðrún
Helgadóttir, fyrrverandi þing
maður Pírata.
Ekki liggja þó leiðir allra
af vinstri vængnum yfir til
Samfylkingar og Pírata því
Róbert Marshall, upplýsinga
fulltrúi ríkisstjórnarinnar,
sækist eftir oddvitasæti á lista
VG í Suðurkjördæmi. Róbert
var á sínum tíma formaður
Verðandi, landssamtaka ungra
Alþýðubandalagsmanna, og
sat á þingi 20092016, fyrst
fyrir Samfylkinguna, þá var
hann utan flokka um tíma og
var loks kjörinn á þing fyrir
Bjarta framtíð sálugu.
Löngum hefur lítið farið
fyrir landamæravörslu milli
flokkanna vinstra megin við
miðju.
Finna réttu framabrautina
Ekki hefur málefnalegt upp
gjör rekið alla af stað í þessum
efnum. Ólafur Ragnar Gríms
son barðist af hörku fyrir mál
stað þriggja stjórnmálaflokka
sem á endanum skilaði honum
formennsku og ráðherraemb
ætti – já og greiddi leið hans
að sjálfu forsetaembættinu
sem hann gegndi lengur en
nokkur annar. Ólafur Ragnar
sat í miðstjórn Framsóknar
flokksins 19671974 en í al
þingiskosningum 1974 var
hann í framboði fyrir Frjáls
lynda og vinstrimenn í Aust
urlandskjördæmi. Hann var
síðan kjörinn á þing fyrir Al
þýðubandalagið 1978 og aftur
1987 og sat eftir það óslitið á
þingi þar til hann var kjörinn
forseti 1996.
Annar forseti lýðveldisins,
Ásgeir Ásgeirsson, var þing
maður Framsóknarflokks í
ellefu ár, eða til ársins 1932,
og utan flokka eftir það til
1937 þegar hann fór í framboð
fyrir Alþýðuflokkinn og sat á
þingi fyrir flokkinn allt þar til
hann var kosinn forseti 1952.
Tímanna tákn
Mörg fleiri dæmi má nefna
bæði fyrr og nú og í nýjum
veruleika stjórnmálanna,
hverfandi flokkshollustu,
lítilli hugmyndafræðilegri
festu og sífellt fleiri flokkum
má telja næsta víst að æ fleiri
hugsi sér til hreyfings hvort
sem skoðanir breytist eða
viðkomandi telji frama sínum
einfaldlega betur borgið undir
nýjum gunnfána. Svo er líka
gott að geta viðurkennt fyrir
guði og mönnum breytta af
stöðu til grundvallarmálefna
og óþarft að kenna alla skrán
ingu nýs pólitísks heimilis
fangs við vingulshátt. n
Á ÞINGPÖLLUM
Björn Jón
Bragason
eyjan@eyjan.is
SKOÐANAPISTILL
FLOKKAFLAKK FYRR OG NÚ
Stjórnmálaleg vistaskipti verða æ algengari. Hugmyndafræðileg festa fer
þverrandi og sífellt koma fram nýir flokkar. Milli flokka á vinstri vængnum
hafa löngum legið greiðfærir vegir. Flakk verið notað mönnum til háðungar.
26. FEBRÚAR 2021 DV
Ólafur Ragnar Grímsson var í Framsóknarflokki og Samtökum frjálslyndra og vinstrimanna áður en hann gekk í Alþýðubandalagið. MYND/GVA
Ekki hefur mál-
efnalegt uppgjör
rekið alla af stað
í þessum efnum.
Ólafur Ragnar
Grímsson barðist
af hörku fyrir mál-
stað þriggja stjórn-
málaflokka.