Studia Islandica - 01.06.1937, Blaðsíða 16

14
tali fylgt konungaröðinni: Vermundur vitri — Ólafur
lítilláti — Danur mikilláti — Fróði friðsami, en hér er
þó engin villa, því að Danur er ekki talinn sonur Ólafs
(en í Flat. I 26—7 er þessi villa (pennaglöp skrifara) ;
ættartalan í Flat. I 27 hefur þetta eins og 1—2, en rekur
ættina svo gegnum Valdar, ívar víðfaðma og Ragnar
loðbrók til Noregskonunga). Aftur á móti er ruglingur
á ættliðunum milli Ingjalds Starkaðarfóstra og Har-
alds hilditannar í hinum ýmsu handritum, en hversu
sem á að skýra hann, get ég ekki séð, að það haggi
þeirri skoðun, að allar íslenzkar Skjöldungaættartölur
séu af einum stofni. — 4) Landnáma (Stb. 338. kap.;
Hb., 296. kap.) nær aðeins yfir C og kemur heim við
(1) og (2). — 5) Melabók af Landn. (3. kap.) og Njála
(25. kap.) hafa líka aðeins C og rekja ættina eins að
mestu leyti, en öðruvísi en Landnámabækur Hauks og
Sturlu; hér er ættin talin vera komin frá Þrándi gamla,
syni Haralds, en ekki Hræreki, eins og annars er gert;
hér er auk þess bætt Ævari milli Vémundar orðlokars
og Valgarðs. Melabók sýnir, að þannig hefur upphaf-
lega staðið í Landnámu, sem síðan hefur verið leiðrétt
eftir hinni gerðinni; en bæði ritin til samans benda á,
að þetta sé gömul, hliðstæð gerð af C, hvernig sem
annars á að skýra hana og hvaðan sem hún er komin.
Aðalstofn ættartölunnar eru kaflarnir B og C, sem
eru af innlendum rótum runnir; þeir mega vera eldri
en hitt,1) þó að ég fullyrði ekkert um það. En ekkert
virðist mér því til fyrirstöðu, að þeir kaflar séu frá
Sæmundi fróða eða sonum hans, og mér virðist margt
styðja það. Það sem þegar var sagt um C og útbreiðslu
þess, mælir með miklum aldri. Þá er þess að gæta, hve
ættin var veigamikill þáttur í hinu forna þjóðfélagi,
og hve íslendingar lögðu mikið upp úr ættgöfgi, og má
1) Sbr. A. Heusler: Die gelehrte Urgeschichte, bls. 18; Halld.
Hermannsson, fyrrgr. r. 41.