Studia Islandica - 01.06.1937, Síða 20

18
Loks er á það að minnast, sem mest er um vert og’
fyr var getið (bls. 10), en það voru ráðagerðir um mægð-
ir milli Sæmundar í Odda og Haralds jarls Maddaðar-
sonar; það mun hafa gerzt eftir dauða Jóns Loftssonar
(1197), fyrst hans er ekki við getið, en fyrir 1206, sem
er dánarár jarls. Orðalag Sturlungu sýnir, að hér hafa.
farið sendimenn milli fram og aftur. Þessir atburðir
hlutu að vekja áhuga á sögu Orkneyjajarla með hinum
sagnfróðu Oddaverjum, þeir eru vel til þess fallnir að
vekja upp sagnaritara til að skrifa sögu þeirra. Nú þeg-
ar leiðir þessara ætta virtust ætla að liggja saman, var
margs að minnast frá fyrri dögum, því að víða lágu
vegamót. Og kannske þótti ekki alveg einskisvert, að
báðar ættir höfðu kvíslast af sömu rót: Mærajarlaætt.
Framan til í Orkn. s. (6. kap.) segir frá því, þegar
Rögnvaldur Mærajarl átti tal við sonu sína um það, hve
hent þeim mundi vera að fara til jarldóms í Orkneyjar
og Hrollaugur bauðst til farar: „Eigi mun þér jarldóms
auðit, ok liggja fylgjur þínar til íslands; þar muntu
auka ætt þína ok mun göfug verða í því landi“. Hrollaug-
ur var m. a. ættfaðir Oddaverja.1) En það var Torf-
Einar, sem varð að lokum fyrir valinu.
Lítum nú nokkru nánar á söguna sjálfa. Hún er að
mörgu leyti mjög erfið viðfangs, því að hún er nú ekki
til í frummynd sinni, heldur annari gerð, miklu yngri,
sem styðst við rit Snorra Sturlusonar og vitnar til hans;:
er sagan lagfærð eftir þeim og jafnvel teknir þaðan
upp kaflar. Þessi gerð sögunnar er til í mörgum hand-
ritum, flestum brotum. Hvar hún muni rituð er auð-
vitað óvíst, en þegar á einum stað 2) er talað um Þór-
hall Ásgrímsson, sem bú átti „suðr í Byskupstungum‘%
þá er líklegt, að það sé úr þessari síðari gerð hennar^
því að áttatáknanir eru mjög breytilegar í handritum
1) Á þetta hefur próf. Sigurður Nordal bent :nér.
2) Útg. Sigurðar Nordals, bls. 262.