Bændablaðið - 25.03.2021, Side 49

Bændablaðið | Fimmtudagur 25. mars 2021 49
...frá heilbrigði til hollustu
Matvælastofnun hefur gefið út
leiðbeiningar um vöktun á land-
lægum sjúkdómum í íslenska
hrossastofninum.
Íslenski hrossastofninn býr við þá
sérstöðu að vera laus við alla alvar-
legustu smitsjúkdómana sem þekktir
eru í hrossum á heimsvísu. Má þar
nefna kverkeitlabólgu, hestainflú-
ensu, hestaherpes týpu-1 og smitandi
blóðleysi. Árlega er skimað fyrir
þremur síðastnefndu sjúkdómunum
og þannig lagður grunnur að skrán-
ingu á þessari góðu sjúkdómastöðu
hjá Alþjóða dýraheilbrigðisstofn-
uninni, OIE. Það er sérstaklega
mikil vægt fyrir útflutning hrossa en
hross héðan eru undanþegin sóttkví í
löndum Evrópusambandsins og þau
fara aðeins í takmarkaða sóttkví í
Bandaríkjunum.
Nokkur vægari smitefni eru þó
landlæg, annaðhvort frá fornu fari
eða hafa borist í hrossastofninn í
seinni tíð. Einnig eru smitefni í
umhverfinu sem geta valdið fóð-
ursýkingum eða öðrum tilfallandi
sjúkdómum. Mikilvægt er að hafa
yfirlit yfir landlæga sjúkdóma og
tryggja samræmd viðbrögð við
þeim, enda falla þeir alla jafna
ekki undir viðbragðsáætlun
Matvælastofnunar vegna alvar-
legra dýrasjúkdóma.
Góð þekking á landlægum smit-
sjúkdómum er nauðsynleg til að
tryggja að nýir sjúkdómar sem kunna
að berast í íslenska hrossastofninn
uppgötvist fljótt og örugglega. Hún
stuðlar auk þess að réttri meðhöndl-
un og dregur úr óþarfa notkun á
sýklalyfjum. Vöktun á landlægum
sjúkdómum er því til þess fallin að
vernda heilsu og velferð íslenska
hrossastofnsins.
Leiðbeiningarnar eru ætlað-
ar bæði starfandi dýralæknum og
hrossaeigendum.
Vöktun á landlægum sjúkdómum í hrossum
Sjúkdómaskimun í svínum 2021
Matvælastofnun skimar fyrir
PRRS veiki (Porcine Respiratory
and Reproductive Syndrome)
í svínum á Íslandi í ár, líkt og
undanfarin ár. Sýni verða tekin
frá 8 bæjum við slátrun að vori
og hausti. Niðurstöður verða
sendar til eigenda dýra, hvort
sem þau eru jákvæð eða nei-
kvæð.
PRRS er einn af þeim sjúkdóm-
um sem mikilvægt er að koma í
veg fyrir að berist til landsins og
bregðast þarf skjótt við ef það ger-
ist, því hann getur haft alvarlegar
afleiðingar. Ástæða þess að sýni
eru tekin árlega er að einkenni geta
verið óljós og því uppgötvast seint.
Sjúkdómurinn getur því breiðst út
án þess að vart verði við hann til að
byrja með. Skimunin er liður í því
að reyna að uppgötva sjúkdóminn
snemma í ferlinu og kemur til við-
bótar almennri árvekni og eftirliti
svínabænda.
PRRS er veirusjúkdómur með
fyrst og fremst tvö birtingaform:
Frjósemisörðugleikar hjá gyltum/
göltum og öndunarerfiðleikar hjá
grísum.
• Helstu einkenni hjá gyltum eru
minnkuð matarlyst, hiti, slapp-
leiki og einkenni frá öndunar-
færum. Einkenni tengd frjó-
semisörðugleikum geta verið
færri grísir í goti, fósturlát seint
á meðgöngu, fæddir grísir geta
verið veikburða og átt erfitt með
öndun og dánartíðni spenagrísa
eykst.
• Helstu einkenni hjá grísum geta
verið slappleiki, hiti, einkenni
frá lungum, hnerri og öndunar-
erfiðleikar.
•
PRRS-veiki hefur aldrei greinst
á Íslandi og er mikilvægt að vera
laus við þennan sjúkdóm þar
sem að hann veldur töluverðum
vandræðum hjá svínum og svína-
bændum víða um heim. Til þess
að halda honum og öðrum smit-
sjúkdómum fjarri er mikilvægt að
beita fyrirbyggjandi aðgerðum eins
og góðum smitvörnum hjá öllum
þeim sem halda svín og vinna
með svín. Einnig er mikilvægt
að dýraeigendur, almenningur og
dýralæknar séu vel á verði til þess
að geta fljótt stöðvað útbreiðslu
smitsjúkdóma ef þeir koma upp.
Samkvæmt lögum um dýrasjúk-
dóma og varnir gegn þeim ber
hverjum þeim sem hefur ástæðu
til að ætla að dýr sé haldið smit-
sjúkdómi sem lögin ná yfir eða áður
óþekktan sjúkdóm að tilkynna það
til dýralæknis eða lögreglu.
Íslenski hrossastofninn býr við þá sérstöðu að vera laus við alla alvarlegustu smitsjúkdómana sem þekktir eru í
hrossum á heimsvísu. Mynd / HKr.
Lely Center Ísland
Reykjavík: Krókháls 5f – Sími 414 0000 – www.LCI.is
Akureyri: Óðinsnes 2 – Sími 464 8600
HAUGSUGU-
DÆLUR
6,500 - 9,500
11,000 - 13,500 lítra
HAUGSUGUHLUTIR
VARAHLUTIR
RAFGEYMAR
Græjurnar þurfa að komast í gang!
Rafgeymar í allar gerðir farartækja
Sendum um land allt
NÝTT: Vefverslun www.skorri.is
Skorri ehf • Bíldshöfði 12 • 110 Rvk • 577-1515 • skorri.is
Sími: 517-8240 - Súðarvogur 20 - www.eyjalind.is
Vertu vinur okkar á Facebook
Sæti og varahlutir í
- Lyftara
- Vinnuvélar
- Vörubíla
- Báta
Bændablaðið
Smáauglýsingar 56-30-300
793 8800
tekta@tekta.is
www.tekta.is
HÚS FRAMTÍÐARINNAR
Spói 63fm heilsárhús - Verð 15,855,000 kr.
3 herbergi og aukalega 30fm svefnloft
Hágæða einingahús, hönnuð og byggð fyrir íslenskar aðstæður
Fullbúið hús að utan, klætt með standandi greniklæðningu, gluggar
og hurðir komnar í. Þakjárn og fylgihlutir koma með í pakkanum.
Framleiðslutími húsanna er
8-10 vikur og við það bætist um
2 vikur í f lutningi ti l landsins.