Morgunblaðið - 19.05.2021, Blaðsíða 11

skýrslu Arctic Fish og síðast Arn-
arlax. Samanlögð áform þessara
þriggja fyrirtækja um ársfram-
leiðslu á laxi í Ísafjarðardjúpi er
24.800 tonn, tvöfalt meira en til
skiptanna er. Útlit var því fyrir að
Háafell fengi allt sem fyrirtækið
sótti um, 6.800 tonn, og Arctic Fish
fengi 5.200 tonn af þeim 8.000 sem
sótt var um en Arnarlax sem sótti
um 10 þúsund tonn fengi ekkert.
Er þá aðeins miðað við frjóan lax.
Fyrirtækin geta alið ófrjóan lax
þar fyrir utan. Fjórða fyrirtækið,
Hábrún, náði ekki nógu langt í
leyfisferlinu áður en lögin tóku
gildi. Það fyrirtæki var með veru-
leg áform, bæði í eldi á laxi og ekki
síst regnbogasilungi.
Arnarlax gerir athugasemdir
Í samræmi við þetta auglýsti
Matvælastofnun tillögu að rekstr-
arleyfi fyrir Háafell. Arnarlax sætti
sig ekki við röðun Skipulagsstofn-
unar og gerði athugasemdir við til-
löguna. Krafðist fyrirtækið þess að
Matvælastofnun gerði sjálfstæða
rannsókn á þeim þætti málsins, áð-
ur en leyfi yrði gefið út. Matvæla-
stofnun varð við því og er að rann-
saka hvort Skipulagsstofnun hafi
raðað málum fyrirtækjanna rétt. Á
meðan er öll meðferð umsókna
vegna Ísafjarðardjúps sett í bið.
Staðan er sú að útgáfa rekstrar-
leyfis Háafells er í uppnámi vegna
athugasemdar Arnarlax og ekki
hefur verið auglýst tillaga að
rekstrarleyfi fyrir Arctic Fish.
Óvíst er hvað þessi rannsókn
Matvælastofnunar tekur langan
tíma. Frestur til að skila athuga-
semdum rann út í byrjun apríl.
Allavega má búast við því að nið-
urstaðan verði kærð til úrskurð-
arnefndar umhverfis- og auðlinda-
mála og jafnvel dómstóla, hver sem
niðurstaðan verður. Langþráð lax-
eldi í Ísafjarðardjúpi hefst allavega
ekki í vor, eins og Arnarlax stefndi
að, og spurning hvort málin verða
til lykta leidd vorið 2022 þegar hin
fyrirtækin hugðust setja út fyrstu
laxaseiðin.
Umhverfisstofnun gefur venju-
lega út starfsleyfi samhliða útgáfu
Matvælastofnunar á rekstrarleyfi.
Samkvæmt upplýsingum Matvæla-
stofnunar stendur stofnunin ein að
rannsókninni.
Arnarlax færir þau rök fyrir at-
hugasemd sinni að fyrirtækið hafi
verið fyrst til að skila matsskýrslu,
Arctic Fish hafi verið mánuði
seinna á ferðinni og Háafell tveim-
ur mánuðum á eftir Arnarlaxi.
Fyrirtækið vekur athygli á því
að Skipulagsstofnun eigi að gefa
rökstutt álit á því hvort mats-
skýrsla uppfylli skilyrði laga og
reglugerða innan fjögurra vikna frá
því skýrslu er skilað. Stofnunin hafi
tekið sér 27 vikur í málið og segir
lögmaður Arnarlax í athugasemd-
inni að ekki hafi verið uppýst um
málefnalegar ástæður fyrir því að
það dróst. Þessi dráttur hafi ekki
aðeins orðið til að seinka umsókn
um rekstrarleyfi heldur verði leyfið
ekki í samræmi við réttmætar
væntingar fyrirtækisins. Telur
fyrirtækið að ríkið verði bótaskyld,
fáist ekki leiðrétting.
Arnarlax gerir einnig athuga-
semdir við efni tillögu Matvæla-
stofnunar að rekstrarleyfi til handa
Háafelli.
Röðin gæti snúist við
Verði forgangsröðinni breytt í
anda Arnarlax, sem enn er ekki
komið í ljós, mun það fyrirtæki fá
meginhluta kvótans, 10 þúsund
tonn af þeim 12 þúsund sem til ráð-
stöfunar eru. Arctic Fish fengi tvö
þúsund tonn af þeim átta þúsund
sem sótt er um en Háafell fengi
ekkert. Það yrði enn eitt áfallið fyr-
ir fiskeldi fyrirtækisins sem lent
hefur í ótrúlegum hremmingum
með leyfamál á undanförnum ár-
um.
Hagsmunir laxeldisfyrirtækj-
anna eru samtengdir, þótt hags-
munir séu ólíkir í þessu máli. Þann-
ig hafa Arnarlax og Arctic Fish
samvinnu um slátrun og pökkun
sem fram fer í húsnæði Arnarlax á
Bíldudal. Arctic Fish hefur verið að
skoða sín mál, meðal annars slátr-
un og vinnslu, eftir útboð á nýju
hlutafé á dögunum.
Heimildir til laxeldis í Ísafjarð-
ardjúpi geta augljóslega haft áhrif
á ákvörðun um hvort aðstaða til
slátrunar verður byggð upp á Ísa-
firði eða nágrenni eða samstarfi
haldið áfram á Bíldudal. Háafell
stendur utan við þetta samstarf.
Má velta því fyrir sér hvaða áhrif
þetta mál hefur á samvinnu fyrir-
tækjanna í framtíðinni.
Skýringar á drætti á meðferð
mála hjá Skipulagsstofnun kunna
að vera ýmsar. Þær koma vænt-
anlega fram í rannsókn Matvæla-
stofnunar. Komið hefur fram hjá
stofnuninni að hún telur sig ekki
vera að raða umsóknum með tilliti
til þess hver sé í fyrsta rétti þótt
bráðabirgðaákvæði laganna geri
ráð fyrir því. Í svari við athuga-
semdum Arnarlax við frummats-
skýrslu Arctic Fish á sínum tíma
segir stofnunin beinlínis að „við
málsmeðferð á grundvelli laga um
mat á umhverfisáhrifum er ekki
tekin afstaða til þess hvernig út-
hluta skuli takmörkuðum gæðum á
sem sanngjarnastan máta“.
Laxeldi í Ísafjarðardjúpi
Tonn lífmassa
30.000
12.000
30.800
Burðarþol metið Áhættumat Áform/umsóknir
um laxeldi
Hugsanleg leyfisveiting
Framleiðsla
á ári
A – samkvæmt
núverandi tillögu
B – samkvæmt
kæru Arnarlax
Núgildandi
rekstrarleyfi*
Arctic Fish 8.000 5.200 2.000 5.300
Arnarlax 10.000 0 10.000
Háafell 6.800 6.800 0 7.000
Hábrún 6.000 0 0 700
30.800 12.000 12.000 13.000
*Aðallega regnbogasilungur
Umsóknir um laxeldi, tonn
FRÉTTIR 11Innlent
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 19. MAÍ 2021
Hvað vil ég að
augun mín segi?
"Ég elska þig"
— Keiko
"Ég hef trú á mannkyninu"
— Marion
Hvað vilt þú að augun þín segi?
Segðu okkur með
#AUGUNMÍN
K i 2 7 4 ww a sr nglan 4-1 | s. 5 7-70 0 | w.loccit ne.i
„Enn eru þurrkar í kortunum og
þessar skúrir sem hafa verið að
koma hafa voða lítið að segja,“ seg-
ir Rögnvaldur Ólafsson, aðstoðar-
yfirlögregluþjónn hjá almanna-
vörnum, um áframhaldandi
hættustig almannavarna vegna
gróðurelda. Hann bætir þó við að
úrkoman hafði mest áhrif á Reykja-
nesinu og því var hættustig fært
niður í óvissustig þar.
Fundað var um málið í gærmorg-
un og staðan hefur lítið breyst.
Rögnvaldur segir jarðveginn vera
það þurran að hann taki ekki eins
vel við rigningum. „Vatnið situr
lengur á yfirborðinu og er þá fljót-
ara að gufa upp áður en það nær að
fara niður,“ segir Rögnvaldur.
Telja enn vera hættu
á gróðureldum
Morgunblaðið/Sigurður Unnar
Hætta Enn eru þurrkar í veðurkortunum.
Hjólasöfnun
Barnaheilla,
Save the Child-
ren á Íslandi,
lauk formlega
12. maí síðastlið-
inn. Hjólasala fór
fram um síðustu
helgi við góðar
undirtektir og
hefur tveimur söludögum verið
bætt við. Fer salan fram í dag, 19.
maí og á morgun, 20. maí, frá kl.
14-18 báða dagana að Smiðshöfða 7
í Reykjavík.
Í ár bárust yfir 300 umsóknir um
hjól og var reiðhjólum úthlutað til
allra þeirra barna og ungmenna
sem þurftu á hjólum að halda, víðs
vegar af landinu. Var það gert í
samstarfi við félagsþjónustur sveit-
arfélaga og fleiri aðila, segir í til-
kynningu Barnaheilla.
Hjólasala Barna-
heilla heldur áfram