Morgunblaðið - 19.05.2021, Blaðsíða 32

32 MENNING
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 19. MAÍ 2021
GARÐABLAÐ
fylgir Morgunblaðinu föstudaginn 4. júní
SÉRBLAÐ
Sumarið er tíminn til að gera garðinn og
okkar nánasta umhverfi sem fallegast
• Garðurinn
• Pallurinn
• Potturinn
• Blómin
• Garðhúsgögnin
• Grillið
ogmargtmargt fleira
Stútfullt blað af spennandi efni
PÖNTUN AUGLÝSINGA
er til 31. maí.
NÁNARI UPPLÝSINGAR GEFUR:
Katrín Theódórsdóttir
Sími 569 1105, kata@mbl.is
Kristín Heiða Kristinsdóttir
khk@mbl.is
„Við fórum af stað í tökur mjög fljót-
lega eftir að heimurinn nam staðar í
fyrstu Covid-bylgjunni. Frumsýn-
ingu á hinni myndinni okkar, Þriðja
pólnum, var frestað í lok mars í upp-
hafi heimsfaraldurs og við það datt
allt niður hjá okkur. Við sátum í
kyrrðinni og veltum fyrir okkur
hvað við ættum að gera. Við vildum
fanga þessa einstöku tíma,“ segja
þau Anni Ólafsdóttir og Andri Snær
Magnason, en ný heimildarmynd
eftir þau, Apausalypse, verður frum-
sýnd á heimildarmyndahátíðinni
Stockfish nk. föstudag, 21. maí. Í
myndinni eru tekin viðtöl við guð-
fræðinga, heimspekinga og lista-
menn og eru viðmælendur spurðir:
Hvað er í loftinu? Hvaða þýðingu
hefur heimspásan í samhengi við
andlega heilsu og stærstu vá sam-
tímans, loftslagsbreytingar af
mannavöldum? Meðal þeirra sem
koma fram eru Sigríður Þorgeirs-
dóttir heimspekingur, Elísabet Jök-
ulsdóttir rithöfundur, Ingvar E. Sig-
urðsson leikari, Gunnar Kvaran
sellóleikari, séra Auður Eir Vil-
hjálmsdóttir, Dóri DNA, Ragnar
Axelsson ljósmyndari og Guðrún
Eva Mínervudóttir rithöfundur.
„Ég fékk hugmyndina að mynd-
inni þegar Þjóðminjasafnið óskaði
eftir dagbókarfærslum frá fólki sem
átti að skrá hvað það væri að hugsa
og hvernig því liði í þessu ástandi,“
segir Anni og Andri bætir við að þau
hafi ákveðið að láta vaða og byrjað á
að hringja í tækjaleiguna.
„Þá voru allar græjur í húsi sem
venjulega eru uppteknar í stórum
kvikmyndaverkum, við fengum því
fyrsta flokks kvikmyndatökuvél og
fórum út að veiða.“
Í dyragætt og uppi í tré
Andri segir að þau hafi ákveðið að
tala við galdrakonur og heimspek-
inga um stóru myndina, en ekki
bráðaaugnablikið. „Við vildum að
fólk velti fyrir sér hvað þetta þýðir í
stóra samhenginu. Við þurftum að
virða tveggja metra regluna og tók-
um því viðtölin á undarlegum stöð-
um, Raxi sat í bílnum sínum, Elísa-
bet var á bak við rúðu, Ingvar var
uppi í tré, Sigríður í dyragætt og svo
framvegis. Takmarkanirnar mótuðu
í raun stílinn, rétt eins og bragar-
háttur, sem minnir mann á að öll list
er mótuð af einhverjum takmörk-
unum. Samt urðu takmarkanirnar
hjá okkur að tækifærum, við höfðum
fyrir vikið aðgang að ótrúlegum
tómum rýmum, hvort sem það var
Harpa, flugbraut, sundlaug eða ann-
að. Við höfðum líka aðgang að hæfi-
leikafólki, því allir viðmælendur
okkar voru á lausu til að taka þátt í
verkefninu, því ekkert var að gera
hjá listamönnum og enginn að fara
til útlanda, í veislur eða neitt ann-
að,“ segir Andri og Anni bætir við að
þau Andri hafi eiginlega misst af
fyrstu bylgjunni í heimsfaraldrinum.
„Við vorum á fullu að gera þessa
mynd, sem var ein af fáum bíómynd-
um heimsins alls sem var verið að
vinna að, því nánast öll kvikmynda-
gerð fór í pásu. Það var ótrúlega
sérkennilegt að fara inn í þessar fá-
ránlegu aðstæður; að vera á ferðinni
í heimsfaraldri að gera kvikmynd
þegar allt var kyrrt og ekkert að
gerast.“
Ingvar lék lausum hala
Að gera heimildarmynd sem
byggist á viðtölum við fólk snýst
ekki einvörðungu um það sem fólkið
segir, heldur skiptir myndmálið ekki
síður máli. Anni segir að þau hafi
ákveðið að mynda tóm rými, sem
venjulega eru full af fólki. „Mér
fannst þessi tilfinning svo áhugaverð
sem vaknar við að fara inn í tóm
rými. Hvað er þarna í tóminu? Við
fengum til dæmis Ástu til að lesa
upp ljóð í tómum áhorfendasal
Hörpu og Unni Elísabetu til að
dansa á auðri flugbraut í Keflavík og
í galtómum brottfararsalnum. Það
var gaman hvað allir voru til í þetta
og hjálpsamir, sumir starfsmenn-
irnir hjá ISAVIA höfðu sjálfir aldrei
farið út á brautirnar, því þetta var
auðvitað aldrei í boði í ástandinu
sem var fyrir Covid, þá voru allir
flugvellir í notkun allan sólarhring-
inn.“
Andri segir það hafa verið
skemmtilegt og ögrandi verkefni að
finna út úr því hvernig þau gátu nýtt
takmarkanir til að skapa eitthvað, til
dæmis með lokaða og mannlausa
Vesturbæjarlaug og búningsklefa,
þar sem Ingvar leikari lék lausum
hala. „Haraldur Jónsson myndlist-
armaður kemur inn á það í myndinni
að enska orðið apocalypse þýðir ekki
heimsendir heldur afhjúpun, og það
var mjög hjálplegt fyrir okkur því
snemma í ferlinu ákváðum við að
vinna með afhjúpun. Þegar eitthvað
er tekið í burtu og allt í einu er eitt-
hvað nakið og strípað, hvort sem það
eru tilfinningar, kerfin okkar eða
annað. Við vildum veiða þessar til-
finningar á meðan þetta ástand var
alveg nýtt fyrir okkur öllum. Fólk
var líka mystískara við upphaf
heimsfaraldursins en það er núna.“
Ekki mikið ofan í eigin nafla
Í myndinni kemur Auður Eir inn
á hið jákvæða við það að heimurinn
fór á pásu um stund, til dæmis að
þögnin sé góð. Gunnar Kvaran kem-
ur líka inn á að við erum orðin svo
vön óróleika að við kunnum ekki
lengur að vera í rólegheitum. Þannig
afhjúpar Covid okkur sjálf og hvert
við erum komin. „Allt fléttaðist svo
eðlilega saman í myndinni. Stóru
punktarnir voru andleg heilsa og
loftslagsmálin, innri heimurinn og
heimurinn allur. Þetta spannaði geð-
ið og heiminn allan og viðmælendur
okkar voru ekki mikið ofan í eigin
nafla, enda eru þetta sameiginlegar
hamfarir og þá er ekki viðeigandi að
kvarta yfir sjálfum sér.“
Væntanlega vona allir að við lær-
um af þessu, þegar við komumst að
því að það er á valdi okkar mann-
anna að laga það sem miður hefur
farið, síkin urðu hrein og tær í Fen-
eyjum og himinninn heiður og blár í
Kína. „Því miður lítur út fyrir að allt
fari í sama farið aftur, því flestir
virðast vera í startholunum að keyra
allt í gang aftur sem mengar jörðina
og veldur loftslagsbreytingum. Okk-
ur finnst mikilvægt að við höfum náð
þessu augnabliki, því núna er þetta
áminning inn í samtímann, þegar við
erum hætt að vera mystísk. Eftir tíu
ár verður þetta mikilvæg heimild.
Þetta er líka sönnun þess að það er
hægt að skapa listaverk á þeim tím-
um sem átti ekki að vera hægt að
búa neitt til. Það var okkur þó vandi
að láta þessa þrjá heima ganga upp
sem heild; dans, ljóð og umfjöllun,
en við erum ánægð með hvernig til
tókst.“
Morgunblaðið/Kristinn Magnússon
Góð samvinna Andri Snær og Anni láta fara vel um sig á skrifstofu sinni þar sem þau voru að hnýta lokahnúta.
Þetta spannar geðið og heiminn allan
- „Við vildum veiða þessar tilfinningar á meðan þetta ástand var alveg nýtt fyrir okkur öllum,“ segja
Anni og Andri sem frumsýna heimildarmyndina Apausalypse á föstudaginn - Covid afhjúpar okkur
Joe Biden Bandaríkjaforseti hefur
nú eignast tvífara í vaxmyndasafninu
Musee Grévin í París og má á mynd-
inni sjá starfsmann safnsins leggja
lokahönd á styttuna, snurfusa Biden
svolítið og þá einkum silfurlitað hár-
ið. Opna á vaxmyndasafnið í dag eftir
lokun vegna Covid-19 og geta gestir
þá loksins tekið ljósmyndir af sér og
sínum með Biden eða öðrum frægð-
armennum sögunnar.
Fyrir aftan Biden má sjá forseta
Frakklands, Emmanuel Macron,
skælbrosandi líkt og Biden, enda
ástæða til að gleðjast.
Safnið var stofnað árið 1882 af
Arthur Meyer, blaðamanni Le
Gaulois, og hugmyndin sótt í hið víð-
fræga vaxmyndasafn Madame Tus-
sauds sem opnað var í London árið
1835. Listrænn stjórnandi Musee
Grévin var Alfred nokkur Grévin og
heitir safnið eftir honum. Safnið er
eitt það elsta sinnar tegundar í Evr-
ópu og má sjá yfir 450 styttur í safn-
inu.
AFP
Biden snyrtur fyrir opnun
Musee Grévin í París