Morgunblaðið - 22.06.2021, Blaðsíða 11

FRÉTTIR 11Innlent
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 22. JÚNÍ 2021
BAKSVIÐ
Helgi Bjarnason
helgi@mbl.is
Sorpsamlögin á Suðvesturlandi og
umhverfisráðuneytið hafa hafið und-
irbúning að því að koma upp sorp-
brennslu fyrir allt svæðið. Á brennsl-
an að lágmarka
þörf fyrir urðun
úrgangs. For-
verkefni samlag-
anna gengur út á
að undirbyggja
ákvarðanir um
tæknilausnir,
staðarval og
kostnað og á sú
vinna að taka
fjóra mánuði.
Að vinnunni standa Sorpa, Kalka á
Suðurnesjum, Sorpurðun Vestur-
lands og Sorpstöð Suðurlands, auk
umhverfisráðuneytisins. Á starfs-
svæði þessara fjögurra byggða-
samlaga fellur til um 83-85% alls úr-
gangs á landinu.
Innleiða hringrásarhagkerfi
„Þessir aðilar eru að taka höndum
saman um að innleiða hringrásar-
hagkerfið. Við erum núna að ná tök-
um á lífrænum úrgangi með gas- og
jarðgerðarstöðinni Gaja sem er stórt
verkfæri í þessu verkefni og mikil-
vægt í loftslagsmálum. Næsta stóra
verkefnið er að afsetja brennanlegan
úrgang,“ segir Líf Magneudóttir,
borgarfulltrúi VG og formaður
stjórnar Sorpu.
Meðal þess sem þarf að brenna eru
menguð dýrahræ, spítalaúrgangur og
hluti þess plasts sem til fellur. Hluti
þessa úrgangs hefur verið fluttur til
útlanda. „Við getum ekki komið
ábyrgðinni af okkar úrgangi yfir á
önnur lönd. Breytt viðhorf fólks vinn-
ur einnig með okkur og breytt lög og
reglugerðir,“ segir Líf.
Karl Eðvaldsson, framkvæmda-
stjóri ReSource International, kynnti
skýrslu um græna iðngarða og sor-
porkustöð á fundi á Suðurnesjum í
síðustu viku. Taldi hann að Helguvík
væri kjörinn staður fyrir nýja há-
tækniorkustöð en þar er fyrir eldri
brennslustöð, Kalka. Taldi hann að
stöð sem anna myndi þörfinni á Suð-
vesturlandi myndi kosta 26 milljarða
króna og reksturinn taka til sín 2,3
milljarða á ári. Draga mætti úr
rekstrarkostnaði með nýtingu auka-
afurða, svo sem ösku, og sölu á orku
frá stöðinni.
Tvær aðrar stöðvar
Líf segir að vinna við staðarval og
tæknilausnir sameiginlegrar sorp-
brennslu verði sjálfstæð og hug-
myndir um stöðina í Helguvík séu
ekki hluti af henni. Tekur hún fram
að allt verði skoðað, meðal annars
flutningur sorpsins og sótspor þess.
Vel sé hugsanlegt að hagkvæmast
verði talið að byggja upp í Helguvík.
Það liggi bara ekki fyrir. Hún segir
einnig að horft verði til þess að nýta
glatvarma frá stöðinni og gæti það
orðið nýsköpunarverkefni.
Tvær brennslustöðvar á Suðvest-
urlandi, ef Vestmannaeyjar geta tal-
ist til þess svæðis, eru í undirbúningi
og báðar eru komnar í gegnum um-
hverfismat. Vestmannaeyjabær
áformar að setja upp brennslu- og
orkunýtingarstöð í húsnæði móttöku
og flokkunarstöðvar sorps við Eld-
fellsveg. Eftir að eldri sorpstöð var
lokað hefur sorp Eyjamanna verið
urðað uppi á landi.
Sorpstöð Rangárvallasýslu hefur
uppi áform um að koma upp
brennsluofni fyrir dýraleifar á Strönd
á Rangárvöllum. Dýraleifar frá ein-
staklingum og sveitarfélögum fóru til
brennslu hjá Köldu á Suðurnesjum
eða til urðunar hjá Sorpu í Álfsnesi en
fram kemur í matsskýrslu vegna um-
hverfismats að þessar förgunarleiðir
standa ekki lengur til boða. Síðustu ár
hafa allar dýraleifar frá Suðurlandi
verið urðaðar í Fíflholtum hjá Sorp-
urðun Vesturlands. Jafnframt segir
að urðun dýraleifa uppfylli ekki kröf-
ur sem gerðar eru um förgun dýra-
leifa í efstu áhættuflokkum.
Brennsluofn á Strönd er hugsaður
sem liður í lausn á þeim vanda sem
skapast hefur.
Undirbúa sameigin-
lega sorpbrennslu
- Kanna tækni og staðsetningu brennslu á Suðvesturlandi
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Álfsnes Unnið er að því að draga úr urðun með flokkun. Lífrænn úrgangur
er meðhöndlaður í gas- og jarðgerðarstöð og nú á að bæta brennslu við.
Líf Magneudóttir
Karítas Ríkarðsdóttir
karitas@mbl.is
„Ég er bara að gera þetta upp við
mig, sjá hvernig landið liggur. Það
eru tímamót þegar það eru leiðtoga-
skipti hjá flokknum í kjördæminu,“
sagði Haraldur Benediktsson, þing-
maður og fráfar-
andi oddviti Sjálf-
stæðisflokksins í
Norðvesturkjör-
dæmi, í samtali
við mbl.is.
Hann laut í
lægra haldi í
oddvitaslag við
Þórdísi Kolbrúnu
Reykfjörð Gylfa-
dóttur, ferða-
mála-, iðnaðar- og
nýsköpunarráðherra og varafor-
mann flokksins, um helgina.
Haraldur liggur nú undir feldi og
gerir upp við sig hvort hann muni
þiggja annað sæti á listanum sem
honum féll í skaut í prófkjörinu.
„Það er það sem ég var að vísa í
fyrir helgi; að það koma inn nýjar
áherslur með nýjum leiðtoga þó
hann sé úr sama flokki. Ég heyri
ekki annað en að nýr oddviti vilji
hafa mig með. En þetta er ekki alveg
komið,“ segir Haraldur og vísar þá
til orða sinna frá því fyrir helgi þegar
hann sagði að óheppilegt gæti verið
fyrir nýjan oddvita að hafa þann
gamla í aftursætinu.
„Í landsbyggðarkjördæmi eins og
Norðvesturkjördæmi verða áherslu-
breytingar þegar slíkt verður. Mín
pólitík snýr að strjálli byggðum og
áherslum sem þar eru.“
Um ummæli sem hann lét falla í
viðtali við Bæjarins bestu fyrir helgi,
þess efnis að hann teldi ekki gott fyr-
ir nýjan oddvita að hafa þann gamla í
aftursætinu, segir Haraldur að snúið
hafi verið upp á orð sín. Hann var í
kjölfarið sakaður um að beita hót-
unum og hatur í garð kvenna.
„Ég held að fólk hafi ekki lesið
hverju ég svaraði blaðamanninum.
Hann spurði hvað yrði ef ég myndi
tapa. Ég svaraði því að þetta væri
kosning um oddvitasæti og ef það
kæmi nýr oddviti væri ekki sjálfgefið
að oddviti sem tapar haldi áfram.
Mér fannst bara heiðarlegt að
segja frá því fyrirfram að ef ég tap-
aði kosningum sem oddviti myndi ég
endurmeta stöðuna. Ég vildi ekki
koma fram eftir á og segja: Ég er
farinn í fýlu.“
Snúið hafi verið út
úr orðum sínum
- Haraldur undir feldi eftir prófkjörið
Haraldur
Benediktsson
Tongamaðurinn Pita Taufatofua,
sem undirbjó sig fyrir vetrarólymp-
íuleikana árið 2018 með því að keppa í
skíðagöngu á Ísafirði, býr sig nú und-
ir að keppa á sínum þriðju Ólympíu-
leikum í röð.
Taufatofua vakti mikla athygli
þegar hann var fánaberi Tonga á Ól-
ympíuleikunum í Ríó í Brasilíu árið
2016 en þá keppti hann í taekwondo.
Tveimur árum síðar komst hann á ný
í fréttir þegar hann tryggði sér
keppnisrétt í skíðagöngu á vetraról-
ympíuleikunum í Suður-Kóreu en
hann náði ólympíulágmarkinu í 10
km skíðagöngukeppni á Ísafirði.
Í sumar er stefnan sett á Ólympíu-
leikana í Tókýó, sem hefjast 23. júlí,
þar sem hann hyggst keppa í taek-
wondo.
„Ég er bara ánægður með að geta
farið,“ segir hann í samtali við AFP-
fréttastofuna. Leikarnir áttu að fara
fram sumarið 2020 en þeim var frest-
að vegna faraldursins.
Taufatofua ætlaði að keppa í
kajakróðri á leikunum í sumar en
lenti í erfiðleikum á heimsmeist-
aramótinu þar sem hann ætlaði að
tryggja sér keppnisrétt á Ólympíu-
leikunum. Segir hann að vindurinn
hafi snúið bátnum við svo hann sneri í
öfuga átt frá rásmarkinu og varð þá
ekki aftur snúið. Taufatofua náði ekki
að tryggja sér keppnisrétt annars
staðar vegna landamæralokana og
fór svo að hann keppir í taekwondo
fyrir hönd Tonga í Tókýó í sumar.
„Ég verð bara að halda áfram jafn-
vel þótt það gæti verið óþægilegt. Ef
það þýðir að báturinn minn snúi í öf-
uga átt og ég verð alltaf síðastur í
mark þá er það í lagi, það skiptir
mestu máli að allir fái að prófa að
taka þátt,“ sagði hann við AFP.
Taufatofua gerði garðinn frægan á
Óympíuleikunum í Ríó í Brasilíu þar
sem hann veifaði fána Tonga, ber að
ofan, olíuborinn með ta’ovala-mottu
um sig miðjan. Vinsældirnar létu
ekki á sér standa og fljótt var hann
boðaður í fjölda spjallsjónvarpsþátta
í Bandaríkjunum og var minnst á
hann í 45 milljónum færslna á Twitt-
er.
Taufatofua er óviss um hvort hann
muni geta endurtekið leikinn á setn-
ingarathöfninni í sumar, vegna tak-
markana sem kunna að verða á svæð-
inu. veronika@mbl.is
AFP
Kappi Taufatofua er ekki viss hvort hann geti endurtekið þessa innkomu á
Ólympíuleikunum í Tókýó í sumar, vegna takmarkana sem gætu verið í gildi.
Taufatofua snýr aft-
ur á Ólympíuleikana
- Keppti á skíðamóti á Ísafirði 2018