Fréttablaðið - 04.11.2021, Blaðsíða 8

Þann 4. nóvember í fyrra
sigraði Joe Biden í forseta-
kosningunum í Bandaríkj-
unum. Forsetinn hefur frá
embættistöku glímt við erfið
mál, innan lands og utan,
og vinsældir hans minnkað.
Deilur Demókrata stefna
stærstu málum hans í hættu.
thorvardur@frettabladid.is
BANDARÍKIN Ár er liðið síðan Joe
Biden var kjörinn forseti Banda-
ríkjanna. Síðan hefur mikið vatn
runnið til sjávar og er forsetinn,
sem hóf stjórnartíð sína með mik-
inn meðbyr, í erfiðri stöðu. Næsta ár
skiptir sköpum um hve mörg stefnu-
mál Bidens fá framgöngu.
Frá því í apríl hefur stuðningur
við forsetann hríðfallið, einkum á
síðustu tveimur mánuðum. Nú segj-
ast einungis 42 prósent Bandaríkja-
manna styðja hann. Covid-farald-
urinn, brotthvarfið frá Afganistan,
mikið atvinnuleysi og innbyrðis
átök Demókrata hafa gert honum
erfitt fyrir.
Helstu stefnumál forsetans, frum-
varp um uppbyggingu innviða og
frumvarp um viðamiklar aðgerðir
í velferðar- og loftslagsmálum, hafa
ekki enn hlotið náð fyrir augum
þingsins. Langar samningavið-
ræður hafa staðið yfir innan raða
Demókrata og stöðugt verið dregið
úr umfangi frumvarpanna. Sam-
kvæmt skoðanakönnunum er mikill
stuðningur meðal kjósenda beggja
flokka við margt sem er ekki lengur
að finna í frumvörpunum.
Tveir öldungadeildarþingmenn
Demókrata hafa einkum staðið í
vegi fyrir Biden, þau Kyrsten Sinema
frá Arizona og Joe Manchin frá Vest-
ur-Virginíu.
Forsetinn hefur ítrekað reynt að
koma til móts við þau og kostn-
aðurinn við frumvörpin tvö, sem
fjármagna á með hærri sköttum
á ríka, skroppið saman að kröfu
þeirra. Enn er allt í járnum og eru
Demókratar af vinstrivængnum
komnir með nóg af þeim Manchin
og Sinema sem þeir segja ekki semja
af heilindum.
Biden hefur heitið aðgerðum í
loftslagsmálum en staðan á þinginu
gerir það erfitt. Í stjórnartíð Baracks
Obama undirrituðu Bandaríkin
Parísarsamkomulagið árið 2015.
Trump dró Bandaríkin út úr sam-
komulaginu tveimur árum síðar. Því
er hætt við að ef Biden skuldbindur
Bandaríkin í samningaviðræðum
þar gildi það einungis út forseta-
tíð hans, ef Repúblikani sigrar næst
gæti hann hætt við allt saman sem
gerir samningsstöðuna erfiða.
Í gær fóru fram ríkisstjórakosn-
ingar í Virginíu og New Jersey.
Þar sigraði Repúblikaninn Glenn
Youngkin Demókratann Terry
McAuliffe. Endanleg úrslit liggja
ekki fyrir í New Jersey. Þar hefur
Jack Ciattarelli, frambjóðandi
Repúblikana, naumt forskot sam-
kvæmt nýjustu tölum á Phil Mur-
phy, sitjandi ríkisstjóra Demókrata.
Úrslitin í Virginíu eru mikið áfall
fyrir Biden og Demókrata og ef svo
heldur fram sem horfir í New Jersey
verður það enn meira. Þetta er ekki
góðs viti fyrir þingkosningar sem
fram fara eftir ár. Þar gætu Demó-
kratar misst eins manns meiri-
hluta sinn í öldungadeildinni og
jafnvel einnig meirihlutann í full-
trúadeildinni sem væri mikið högg
fyrir forsetann.
Í kosningum 2010 misstu Demó-
kratar meirihluta í fulltrúadeildinni
sem markaði þáttaskil í stjórnartíð
Obama og gerði honum nánast
ómögulegt að koma málum sínum
í gegnum þingið. Biden gæti því haft
lítinn tíma til að standa við loforð
sín, enda veltur það allt á þinginu. n
Stefnumál Bidens í hættu
einungis ári eftir kjör hans
Vinsældir Joes
Biden hafa
snarminnkað að
undanförnu.
FRÉTTABLAÐIÐ/EPA
Öldungadeildar-
þingmaðurinn
Kyrsten Sinema
hefur reynst
Biden óþægur
ljár í þúfu.
FRÉTTABLAÐIÐ/EPA
SIR ARNAR GAUTI
L Í F S T Í L S Þ Á T T U R
SIR ARNAR GAUTI
LÍFSSTÍLSÞÁTTUR
Sjálfur Bubbi Morthens er gestur
Sir Arnar Gauta í þætti kvöldsins í
kvöld kl. 20.00, bara á Hringbraut
tsh@frettabladid.is
Yfirskrift gærdagsins á COP26, lofts-
lagsráðstefnu Sameinuðu þjóðanna
í Glasgow, var fjármál. Dagskrá
allsherjarþingsins hófst með ræðu
fjármálaráðherra Bretlands, Rishi
Sunak, þar sem hann lýsti því yfir að
Bretland ætlaði sér að verða fyrsta
kolefnishlutlausa fjármálamiðstöð
heimsins sem hluti af markmiðinu
um kolefnishlutleysi fyrir árið 2050.
Mark Carney, fyrrverandi seðla-
bankastjóri Bretlands og núverandi
ráðgjafi Boris Johnson forsætisráð-
herra, hélt einnig erindi þar sem
hann sagði grænar skuldbindingar
fyrirtækja sem ráða yfir meiru en
130 trilljónum Bandaríkjadala vera
„meira en nóg“ til ná fram kolefnis-
hlutleysi.
Ein af stærstu áskorununum í
samningaviðræðunum á COP26 er
hið svokallaða 100 billjóna dollara
loforð sem samþykkt var á lofts-
lagsráðstefnunni í Kaupmannahöfn
2009. Þá skuldbundu iðnríkin sig til
að veita 100 milljörðum Bandaríkja-
dala á hverju ári til þróunarríkja í
gegnum Græna loftslagssjóðinn en
illa hefur gengið að uppfylla þetta
loforð.
Á leiðtogafundi Sameinuðu
þjóðanna um loftslagsbreytingar
í september 2019 sagði Katrín Jak-
obsdóttir að Ísland myndi tvöfalda
framlag sitt til Græna loftslagssjóðs-
ins úr einni milljón Bandaríkjadala
í tvær milljónir.
Árni Finnsson, for maður Nátt-
úru vernd ar sam taka Íslands, hefur
hins vegar sagt að til að Ísland geti
borið sig saman við hin Norður-
löndin þyrfti upphæðin að vera
fjórar milljónir dala, sem samsvarar
rúmlega 520 milljónum íslenskra
króna árlega. n
Fjármálin efst á baugi á COP26
Ísland greiðir tvær
milljónir dala árlega í
Græna loftslagssjóð-
inn.
COP26
8 Fréttir 4. nóvember 2021 FIMMTUDAGURFRÉTTABLAÐIÐ