Múlaþing: byggðasögurit Austurlands - 01.01.2007, Blaðsíða 85

Búsctuniinjar á Hraundal í Útmannasveit
Hraundalur ijlugsýn. Ytri-Skagi í forgrunni handan Hraundalsár. Innri-Skagi er lœkkandi klettaás nálœgt
miðri mynd. Dalurinn endar á Hraundalsvarpi. Vinstra megin við varpið er Kerlingarjjall og hœgra megin
er hæsti tindur Kallfells og skörð yfir í Miðdal og Norðdal í Loðmundarjirði. Ljósm. H. G.
og austar Jónsskarð í rösklega 800 m hæð,
á milli þeirra Jónsijall (927 m)5. Nafnlaus
sýling er í fjallgarðinn austar6 þar sem við
taka Hvannstóðseggjar, nefndar Kerlingar-
dalsfjall í Loðmundarfírði. í innanverðan
fjallsrimann sunnan Hraundals, milli Botn-
dalsfjalls og Kallfells, eru tvö skörð sem
liggja hátt og leiða bæði til Loðmundar-
ijarðar: Oddsskarð til Norðdals og Miðdals-
varp til Miðdals.
Umhugsunarefni er nafnið Hraundalur
fyrir dalina báðum megin Hraundalsvarps.
Ömefnið er ekki þekkt eystra úr fornsögum.
Hraundalur í Loðmundarfirði dregur eflaust
nafn af Stakkahliðarhrauni sem fallið hefur
fyrir dalsmynnið og innan við það hefur
gróið upp lónstæði á Fitjum. Hraundalur
inn af þeim er þröngur og heldur
berangurslegur, andstætt við Hraundal
Héraðsmegin. í þeim siðamefnda er Sig-
mundarhraun en tæpast það stórbrotið eða
áberandi að verða nafngjafí fyrir dalinn.
Sennilegast er að litið hafl verið á dalina
báðum megin varps sem eina og sömu
myndunina og sem afrétt og ijallveg eftir að
byggð og selför lagðist af á Hraundal upp af
Útmannasveit. Hliðstæður fyrir slíku em
víða, t.d. Fagridalur og Svínadalur milli
Reyðarijarðar og Héraðs.
Sléttlendið yst á Hraundal liggur neðan
400 m hæðar yfir sjávarmál og er þar um 1
Vi km á breidd en dalurinn þrengist er
kemur inn fyrir Ínnri-Skaga, hrygg sem
gengur niður í átt að Hraundalsá. Hann
5 Örnefnið Jónsfjall hefur verið á reiki en er hér sett með hliðsjón af örnefnaskrá Hvannstóðs og eftir viðtöl við heimamenn. Sama
á við um Jónsskarð austan við JónsQall. Sýling sem liggur hátt næst Hvannstóðseggjum virðist nafnlaus (Jónsskarð á
uppdráttum LMI).
^ Á uppdráttum Landmælinga íslands (1 : 100 000) er þar sett Jónsskarð og Mínuskörð í næsta skarð til vesturs.