Múlaþing: byggðasögurit Austurlands - 01.01.2007, Side 94

Múlaþing
fræðingi. í þetta sinn voru hins vegar
einvörðungu leikmenn á ferð. Gera má ráð
fyrir að við ítarlega könnun á Hraundal eigi
eftir að koma í leitimar mun fleiri mann-
vistarleifar.
Rústirnar sem merktar voru eru
augljóslega frá ýmsum tímum. Aðeins með
athugun á jarðlögum (könnunarskurðir) og
með aldursgreiningu fæst skorið úr um inn-
byrðis tengsl mannvistarleifa á dalnum. Hér
skal tekið undir ályktunarorð Steinunnar
Kristjánsdóttur í áðurnefndri ritgerð:
„Rannsókn á staðnum myndi án efa varpa
nýju ljósi á búsetu í afdölum í íslenskri
fomöld.“ (s. 69).
Margt bendir til að tveir bæir hafi
snemma byggst á Hraundal, ef til vill stuttu
eftir landnám. Gróðurskilyrði og landrými á
dalnum styðja þá tilgátu sem og yfírborðs-
skoðun bæjarhólanna tveggja. Birkikjarr
hefúr nær örugglega vaxið inn eftir hlíðum
Hraundals á landnámsöld í um eða yfir 400
m hæð. Hugsanlega vom byggðaskeiðin tvö
og árstíðabundinn seljabúskapur stundaður
á milli, svo og eftir að fastri búsetu lauk
sem ef til vill gerðist í tengslum við
svartadauða á 15. öld. Auk tveggja bæjar-
hóla, þar sem rústir selja mynda að
líkindum efsta lagið, kom eitt dæmigert sel
í leitimar og vísbendingar fúndust um fleiri
rústir og bústang. Flestar em rústimar
norðan Hraundalsár en þar er landrými líka
mun meira en sunnan árinnar.
Byggð á Hraundal í árdaga hefur stytt
verulega leiðir milli byggðra bóla í
Loðmundarfirði og á Úthéraði. Inn í þá
mynd geta og hafa fallið fleiri fombýli í
austanverðri Útmannasveit, eins og t.d. á
Stakahjalla inn og niður af Engi. Hugsan-
lega hefúr fýrr á tíð verið litið á Hraundal
báðum megin Hraundalsvarps sem einn og
sama dalinn, styttri leið milli byggða í
Útmannasveit og Loðmundarfirði en síðar
varð raunin.
92