Strandapósturinn - 01.10.2007, Page 133

erfróðlegt til athugunar. Þessar síðustu línureiga að útskýra, hvers vegna
ég hætti við að hœtta.
Knattleika getur hér og hvar í fornritunum. Nú er það svo, að
á síðari tímum þykir fróðum mönnum æ minna mark takandi á
Islendinga sögum sem sagnfræðilegum sannindum. Sumir halda
þær skáldskap einan. Hvað sem um það er, verður að telja senni-
legt, úr því að orðið knattleikurvar til í fyrndinni, að hann hljóti
einhverntímann að hafa verið iðkaður í raun og veru. Er því sleg-
ið föstu hér að svo hafi verið.
En því miður eru frásagnir af leikunum þannig, að þeim er
ekki lýst beint. Aldrei vakir fyrir riturum að segja frá sjálfri íþrótt-
inni. A leikreglur er hvergi minnst. Ekki heldur er það útlistað að
neinu gagni út á hvað þessir leikar gengu, enda þarflaust að skýra
það út sem allir vissu! Klausur í fornritunum, þar sem leika ber á
góma, eru oft þannig til komnar, að sýna þarf fram á úrtöku-
hreysti tiltekinnar, „göfugrar“ söguhetju gagnvart annarri af
óæðra tagi. Knattleikurinn er aukaatriði en mjög heppilegt svið
fyrir söguefnið. Honum eru því engin skil gerð utan þess, sem af
tilviljun er nefnt til að sýna gang viðureignarinnar.
Um slíkt má taka nokkur dæmi úr kaflanum „Frá knattleikum
og haustboðum“ í Gísla sögu Súrssonar: „Tókust nú upp leikar,
sem ekki hefði í orðið.“ Þetta þarf ekki að ræða frekar. Orðið
leikar segir allt sem segja þarf. Þarna kernur svo fram að liði sé
skipt, en tveir og tveir leiki hvor gegn öðrum og þurfi að beita
kröftum. Ljóst verður að sá sterkari hlýtur virðing mikla. Allskon-
ar uppákomur verða í þessurn viðureignum, sem ekki er gott að
átta sig á, hvort séu leyftlegir hlutar leiksins, eða hvort varða
mundu gul eða íauð spjöld á okkar dögum. Lýst er viðureign
Gísla og Þoi'gríms. I þeim atgangi verður það helst, að annar fell-
ir hinn í baráttu þeirra um knöttinn. Gengur þá skinn af knúum,
blóð stökkur úr nösum og kjöt flettist af knjám, allt þetta sem nú
til dags heitir einu nafni að „eiga við meiðsli að stríða“. Ekki sést
að neitt hafi vei'ið ólöglegt við þetta fi amferði. Ennfremur virðist
leikmanni hafa verið leyfilegt að reiðast og bijóta sundur knatttré
mótheijans, en sæta hefur hann mátt því, að verða í staðinn fleygt
flötum niður í svellið.
131