Sjálfsbjörg - 01.07.1988, Blaðsíða 24

Nicaragua
Vinnangöfgar
manninn
Fatlaðir hafa ekki sömu tækifæri
á vinnumarkaðnum og þeir, sem
ófatlaðir teljast. Sjálfsbjörg,
landssamband fatlaðra, leggur
áherslu á, að starfskraftar fatl-
aðra nýtist þjóðfélaginu sem
best. Stefna samtakanna í at-
vinnumálum fatlaðra er þessi:
• Fatlaðir eigi kost á þeim
störfum á almennum vinnu-
markaði, sem henta þeim.
• Tryggt verði að allt atvinnu-
húsnæði sé aðgengilegt
fötluðum.
• Fatlaðir eigi, ef þörf krefur,
kost á sérstökum stuðnings-
manni, þegar þeir hefja störf á
almennum vinnumarkaði.
• Fatlaðir, sem ekki eiga kost á
vinnu á almennum vinnu-
markaði, geti fengið vinnu á
vernduðum vinnustöðum og/
eða í verndaðri vinnuaðstöðu
á almennum vinnustöðum.
• Á vernduðum vinnustöðum
fari jafnframt fram starfs-
þjálfun fatlaðra, sem auki
möguleika þeirra til að kom-
ast út á almennan vinnu-
markað.
• Atvinnuleit og atvinnumiðlun
fyrir fatlaða verði stóraukin
og henni komið á fót þar sem
hún er ekki til staðar.
• Atvinnumál fatlaðra verði
kynnt atvinnurekendum sem
mest og best, svo þeir séu
meðvitaðir um stöðu fatlaðra
í atvinnulífinu.
Úr stefnuskrá
Sjálfsbjargar
sem kennd er við byltingarhetj-
una Gaspar Garcia Laviana.
Stöðin liggur í einu úthverfi
Managua, „Villa Libertad“.
Þar er pláss fyrir eitthundrað
manns, sem allflestir búa á
staðnum. Fólkið kemur úr
öllum landshlutum og margir
koma beint hingað af endur-
hæfingarspítalanum. Einnig
koma nokkrir eftir samtöl við
starfsfólk stöðvarinnar, sem
fer reglulega í heimsóknir út á
landsbyggðina.
Dvölin á starfsþjálfunarstöð-
inni er sambland af verklegri
þjálfun og félagssálfræðilegri
endurhæfingu. Þar fer fram
þjálfun í trésmíði, fatasaumi
og sníðavinnu, rafvirkjun, raf-
eindafræði og útvarpsvirkjun.
Þörfin er brýn og framboð á
þjálfun í engu samræmi við
eftirspurn. Umsækjendur
þurfa að vera hreyfihamlaðir
og á aldrinum 15-35 ára. Ef
þeir hafa atvinnu eða félags-
legar ástæður þeirra eru að
öðru leyti góðar, eru litlir
möguleikar á því að komast að.
Þeim, sem eiga kost á þjálfun í
heimahéraði, er einnig vísað
frá. Alhliða læknisfræðilegt,
verklegt og sálfræðilegt mat
ræður því í hvaða grein menn
komast að, en á hverju verk-
stæði eru milli 15 og 20 manns.
Að gerofólk
sjálfbjarga
Þetta er eina stofnunin sinnar
tegundar í landinu fyrir hreyfi-
hamlaða, en aðrar stöðvar
sinna starfsþjálfun blindra og
heyrnarskertra. INSSBI, sem
er nokkurs konar tryggingar-
stofnun þeirra Nicaragua-
manna, greiðir kostnaðinn af
starfseminni og veitir þeim,
sem vilja starfa sjálfstætt,
nauðsynleg lán fyrir tækjum og
tólum.
Dvalartíminn er afar ein-
staklingsbundinn, allt frá níu
mánuðum upp í tvö og hálft ár.
Á meðan á dvölinni stendur
vinna nemendur flest húsverk,
þvo af sér föt og gera hreint, til
þess að þeir verði sjálfbjarga í
daglega lífinu.
En það eru ýmsir þröskuldar
í veginum. Rafmagnsverk-
stæðið verður t.d. lagt niður,
eftir að næsti hópur útskrifast.
Þegar ég spurði talsmann
nemenda, hverju það sætti,
útskýrði hann fyrst rækilega
hin neikvæðu áhrif viðskipta-
banns Bandaríkjanna og
stríðsins við kontraskæruliða.
Síðan nefndi hann skort á vara-
hlutum, efni og tækjum, sem
að mestu má rekja til þessara
þátta. Kennslugögn eru líka af
skornum skammti, en það gerir
námfúsum nemendum erfitt
um vik að svala fróðleiksþörf
sinni. Reyndar er til í dæminu,
að erlendar gjafir nýtist ekki
sem best. Rafmagnstæki frá
Evrópu löndum ganga t.d. fyrir
220 voltum, en hér er spennan
110 volt. Of dýrt er að setja upp
spennubreyta og setja upp
nýjar lagnir, svo tækin liggja
ónotuð.
Samuinna
fatlaðra
í atuinnulífi
En hvað verður svo um þá, sem
ljúka námi? Sumir fara út í
sjálfstæðan atvinnurekstur.
Fransisco er dæmi um þetta.
Hann er ungur maður, sem býr
í miðborg Managua ásamt
konu sinni og níu mánaða
barni. Húsakynnin eru ekki
beint glæsileg á íslenskan mæli-
kvarða, þessi þriggja manna
22 SJÁLFSBJÖRG