Fréttablaðið - 21.05.2022, Blaðsíða 96

Það að starfrækja
Siðferðisgáttina á
vinnustöðum sýnir að
fyrirtækinu sé umhugað
um vellíðan starfsmanna
og sé þátttakandi í að
uppræta óæskilega
háttsemi á vinnustöðum.
Gyða Kristjánsdóttir
Hafnarfjörður hefur sett
Heilsueflandi vinnustað á
oddinn á öllum sínum 60
vinnustöðvum.
„Því hefur verið líkt við stríðs-
ástand þar sem ósýnilegur óvinur
getur drepið mann hvenær sem
er; sú óvissa, álag og umbreytingar
sem urðu á vinnuumhverfi okkar
í heimsfaraldrinum, enda var
Covid-veiran sannarlega ósýni-
legur óvinur sem gat drepið okkur,
ofan á allt annað sem þá gekk á;
kröfur um breytt vinnuumhverfi,
nýja hæfni og Covid-veikindi sem
ollu álagi á vinnustöðum fólks.“
Þetta segir Kristín Sigrún Guð-
mundsdóttir, mannauðsstjóri
Hafnarfjarðarbæjar. Þar á bæ er
stefnan sett á að vera Heilsueflandi
vinnustaður.
„Heimsfaraldurinn leiddi af sér
stöðugar breytingar, samkomu-
takmarkanir, reglulega endur-
skipulagningu á vinnustöðum,
sóttvarnahólf og smitrakningu.
Allt olli það miklu álagi á starfs-
fólk og krafðist nýrrar þekkingar
og hæfni, jafnvel yfir nótt, þegar
þurfti að skipta vinnustöðum í
sóttvarnahólf og fundir færðust
yfir í fjarfundarbúnað. Fjórða
iðnbyltingin var vissulega farin að
banka á dyrnar en með Covid-
19 ruddist hún inn með látum;
nokkuð sem sérfræðingar í staf-
rænni umbyltingu áttu von á að
tæki næstu einn til tvo áratugina
að umbreyta. Tæknin var til, en
lítið farið að nota hana, og allt í
einu varð fólk tilneytt til að taka
rafræna fundi á Zoom eða Teams,
sem að öllu jöfnu hefði ekki gerst
nema að vel skoðuðu máli með
sérfræðinga í breytingastjórnun
sér til halds og trausts, að tileinka
sér nýja þekkingu, verklag, ferla
og færni á hæfilegum hraða. En
heimsfaraldur spyr ekki hvort
mannkynið sé tilbúið í slaginn,
hann bara mætir með tilheyrandi
álagi á starfsfólk og vinnumenn-
ingu,“ segir Kristín.
Heilsuefling besta fjárfestingin
Fyrir mannauðsfólk urðu til
fjölmörg ný verkefni til að mæta
vanlíðan starfsfólks á tímum
Covid. Aukið álag vegna breytinga,
óvissuástands og krafa um nýja
þekkingu og hæfni, olli enn frekari
veikindafjarveru á vinnustöðum,
ofan á veikindin sem Covid olli
beint.
„Allt svona álag, óvissa og hraðar
breytingar hafa áhrif á fólk og
sumir eiga erfiðara með óvissu en
aðrir. Því finnst mér kærkomið
tækifæri nú að snúa vörn í sókn,
þegar faraldurinn er í rénun og
líf okkar að mestu leyti að verða
eðlilegt, að innleiða Heilsueflandi
vinnustaði á allar starfsstöðvar
Hafnarfjarðarbæjar. Embætti
landlæknis þróaði þetta stórkost-
lega verkfæri sem gerir vinnu-
stöðum kleift að nálgast markvisst
og skapa umhverfi og aðstæður
sem stuðla að heilsu og vellíðan til
góðs; ekki aðeins fyrir starfsfólk,
heldur samfélagið allt. Því hefur
Hafnarfjörður ákveðið að fara í
þessa vegferð og innleiða Heilsu-
eflandi vinnustaði á öllum sínum
rúmlega sextíu starfsstöðvum,“
greinir Kristín Sigrún frá.
Þessa dagana vinnur Hafnar-
fjarðarbær að ráðningu verk-
efnisstjóra til að leiða verkefnið til
næstu tveggja ára og er vonast til
að verkefnið hefjist af fullum krafti
í lok ágúst.
„Ég fullyrði, út frá faraldrinum
og því sem á undan er gengið, að
heilsuefling, hvort sem hún er
líkamleg eða andleg, er með betri
fjárfestingum í mannauði sem
hægt er að gera í dag,“ segir Kristín.
„Nauðsynlegt er að hafa skýra
mælikvarða til að mæla árangur
af Heilsueflandi vinnustað og
við stefnum að því að allt starfs-
fólk Hafnarfjarðar hafi aðgang
að mælaborði til að fylgjast með
árangri af verkinu. Miklu skiptir að
innleiðingin verði gagnsæ, árang-
ursrík og sýnileg, og að starfsfólkið
upplifi áhrif og aukna ánægju og
vellíðan í starfi. Þá vonum við að
heilsuefling verði til framtíðar
sjálfsagður hluti af menningu allra
starfsstöðva Hafnarfjarðarbæjar
og að verkefnið verði til að valdefla
starfsfólk okkar til heilsueflingar
og vellíðunar.“
Margt hefur bein áhrif á heilsu
Heilsueflandi vinnustaður er að
vissu leyti staðall með gátlistum
þar sem tekið er á átta mismun-
andi þáttum sem hver og einn
hefur fjölmarga undirþætti.
„Það sem gerir þetta að frá-
bæru verkfæri er að í því er tekið
á mörgum þáttum heilsueflingar,
svo sem stjórnun á vinnustað, sem
hefur ótrúlega mikil áhrif á líðan
starfsfólks; hvernig stjórnandi
sinnir sínu starfi. Heilsueflandi
vinnustaður tekur líka vítt á
þáttum sem hafa áhrif á heilsu
fólks á vinnustað; til dæmis hvaða
matur er í boði, hvernig álagsstýr-
ingin er, hvernig stutt er við and-
lega heilsu starfsfólks, er mögu-
leiki til heilsuiðkunar og sturta
á staðnum, er fólki gert kleift að
koma á hjóli í vinnuna, en einnig
umhverfisþáttum eins og hvort
loftgæði og hljóðvist séu góð, því
svo margt hefur bein áhrif á heilsu
fólks á vinnustöðum þess,“ greinir
Kristín frá.
Hún hvetur öll fyrirtæki,
stofnanir og sveitarfélög til að
setja Heilsueflandi vinnustað á
dagskrá.
„Á einhverjum tímapunkti vona
ég að Embætti landlæknis fái fjár-
magn til að senda menn út af örk-
inni og votta hvort fyrirtæki séu
heilsueflandi og hvort þau standi
í stykkinu þegar kemur að heilsu
og vellíðan starfsmanna. Við
vitum að ekki verður hægt að gera
eins fyrir alla á okkar fjölmörgu
starfsstöðvum. Hver einasta
starfsstöð er ólík og þarf að setja
sér sín eigin markmið, samanber
ólíkar aðstæður og áherslur í til
dæmis leikskólum, íbúðakjörnum
fyrir fatlaða eða deildum sem sjá
um göturnar okkar. Allt eru þetta
ólík störf með ólíkar kröfur og
því munum við hafa fulltrúa allra
starfsmanna með í ráðum.“ n
Sjá nánar á hafnarfjordur.is
Hvetur fyrirtæki til að huga að heilsu starfsfólks
Frá vinstri
standa mann-
auðsráðgjaf-
arnir Íris Ósk
Bjarnadóttir,
Sandra Kristín
Jónsdóttir og
Ólafur Heiðar
Harðarson.
Lengst til
hægri er Kristín
Sigrún Guð-
mundsdóttir,
mannauðsstjóri
Hafnarfjarðar-
bæjar.
FRÉTTABLAÐIÐ/
SIGTRYGGUR ARI
Hagvangur rekur þjónustu
sem kallast Siðferðisgáttin
og er markmiðið að skapa
fyrirtækjum og stofnunum
vettvang fyrir starfsmenn
sína til að koma því á fram-
færi til óháðs þriðja aðila,
Siðferðisgáttarinnar, ef þeir
verða fyrir óæskilegri fram-
komu á vinnustaðnum eða
upplifa vanlíðan í tengslum
við störf sín.
„Hagvangur hefur verið að vinna
með fyrirtækjum í íslensku
atvinnulífi í um 50 ár og við
fundum fyrir ákveðnu ákalli um
að í mörgum tilfellum vantaði að
hafa óháðan aðila í þessum málum
strax frá upphafi. Þetta geta verið
viðkvæm mál sem þarf að vanda
sig sérstaklega við að bregðast við,“
segir Gyða Kristjánsdóttir, ráðgjafi
hjá Hagvangi. „Í dag finnum við að
fyrirtæki eru mikið að kalla eftir
svona verkfæri til þess að sýna
fram á góða stjórnarhætti. Þetta
er klárlega hluti inn í þá jöfnu sem
fyrirtæki eru flest að vanda sig við
núna. Að sama skapi eru fyrirtæki
líka að sýna fram á samfélagslega
ábyrgð með því að bjóða upp á
slíka leið fyrir sitt starfsfólk. Sið-
ferðisgáttin starfar sem óháður
ráðgjafaraðili í samstarfi við
stjórn fyrirtækja eða stofnana sem
gera samning um að starfrækja
Siðferðisgáttina á viðkomandi
vinnustað.“
Á vefsíðunni sidferdisgattin.is
kemur fram að allir starfsmenn,
óháð stöðu, geti komið máli sínu
á framfæri til óháðs þriðja aðila ef
þeir upplifa óæskilega framkomu
eða vanlíðan í tengslum við störf
sín. „Hagvangur er þessi þriðji aðili;
starfsmenn fyrirtækja geta notað
þetta sem leið til að koma fram
með sína upplifun eða hvað sem
er og við tökum við tilkynningum
þegar þær koma inn á okkar borð,
hvort sem það er í gegnum síma
eða tölvupóst. Viðkomandi leitar
til okkar í fullum trúnaði en ef við-
komandi vill fara áfram með málið
undir nafni þá erum við í mjög
nánu samstarfi við annaðhvort
mannauðsstjóra eða framkvæmda-
stjóra viðkomandi fyrirtækis svo
að hægt sé að bregðast við, sem er
oftast reyndin,“ segir Yrsa.
Ávinningurinn
Ávinningurinn er margvíslegur og
má þar nefna að þetta styrkir stoðir
góðrar og heilbrigðrar vinnustaða-
menningar. Það að starfrækja Sið-
ferðisgáttina á vinnustöðum sýnir
svo að fyrirtækinu sé umhugað
um vellíðan starfsmanna og sé
þátttakandi í að uppræta óæski-
lega háttsemi á vinnustöðum. Þar
kemur samfélagslega ábyrgðin við
sögu og jafnframt góðir stjórnar-
hættir.
Þegar kemur að óæskilegri
hegðun segir Stefanía að ekki sé
verið að binda sig eingöngu við
alvarlegustu málin, sem eru kyn-
ferðislegt áreiti, einelti og ofbeldi,
heldur sé lögð áhersla á að hafa
þetta opið gagnvart öllu sem snýr
að vanlíðan í tengslum við störf
viðkomandi.
„Það er betra að grípa inn í
fyrr en seinna. Eitthvað sem var
kannski minni háttar mál getur
orðið að risastóru máli ef ekki er
gripið inn í sem fyrst. Og megin-
tilgangur okkar er að grípa málin
áður en þau verða að risastórum
snjóbolta sem byrjar að rúlla,
ásamt því að vera sterk forvörn.“ n
Verkfæri tengt góðum stjórnarháttum
og samfélagslegri ábyrgð
Stefanía Hildur Ásmundsdóttir, Yrsa Guðrún Þorvaldsdóttir og Gyða Kristjánsdóttir. „Í dag finnum við að fyrirtæki
eru mikið að kalla eftir svona verkfæri til þess að sýna fram á góða stjórnarhætti. Þetta er klárlega hluti inn í þá jöfnu
sem fyrirtæki eru flest að vanda sig við núna,“ segir Gyða. FRÉTTABLAÐIÐ/ANTON BRINK
32 kynningarblað 21. maí 2022 LAUGARDAGURMannauðsMál