Bændablaðið - 09.06.2022, Blaðsíða 12

12 Bændablaðið | Fimmtudagur 9. júní 2022
FRÉTTIR
Helstu upplýsingar
Húsakostur jarðarinnar er töluverður m.a. 10.302 m2 fjós frá árinu 2008. Í fjósinu eru tveir
mjaltaþjónar, 120 legjubásar og öll önnur nauðsynleg aðstaða. Öll aðstaða í fjósinu er góð
til mjólkurframleiðslu. Einnig er á jörðinni myndarlegt tveggja íbúða hús samtals rúmir 300
m2 í allgóðu ásigkomulagi.
Allur húsakostur og þá sérstaklega nýja fjósið býður upp á mun meiri framleiðslugetu.
Landgæði eru umtalsverð og því auðvelt að auka framleiðslu til muna þess vegna.
Jörðin er talin vera rúmir 370 hektarar og er megin hluti þess lands vel nýtanlegur.
Ræktað land er um 115 hektarar og gæti verið umtalsvert meira. Framleiðsluréttur er nú
381.585 þúsund lítrar. Áhugaverð jörð sem gefur mikla möguleika til aukinnar
mjólkurframleiðslu vegna landgæða og húsakosts.
Jörðin selst með bústofni vélum og framleiðslurétti. Bústofns-, véla- og tækjalistar og nánari
upplýsingar á skrifstofu Fasteignamiðstöðvarinnar.
Til sölu jörðin Kanastaðir í Rangárþingi eystra.
Um er að ræða myndarlegt kúabú í fullum rekstri.
Nánari upplýsingar gefur Magnús Leópoldsson í síma 892 6000
eða magnus@fasteignamidstodin.is
Tölur Hagstofu Íslands:
Búum fækkar en
tekjur standa í stað
– Samantekt yfir afkomu fimm greina landbúnaðarins
Hagstofa Íslands birti á dögunum
samantekt með upplýsingum um
rekstur og efnahag í fimm greinum
landbúnaðar; sauðfjárbúa, kúa-
búa og annarra nautgripabúa,
garðræktar, plöntufjölgunar og
loðdýraræktar.
Tölurnar ná yfir rúman áratug,
eða frá árunum 2008 til 2020.
Samanlagt hefur búum fækkað í
öllum þeim geirum nema garðrækt,
þar sem búum fjölgaði um átta frá
árinu áður og voru árið 2020 alls
216 talsins.
Í árslok 2008 var saman­
lagður fjöldi búa 2.795 í land­
búnaðargreinunum fimm en tólf
árum síðar hafði þeim fækkað um
375 og voru 2.421 talsins, samkvæmt
tölum Hagstofunnar.
Í fregn stofnunarinnar kemur fram
að rekstrartekjur landbúnaðarins hafi
nánast staðið í stað síðan 2016.
„Mældust samanlagðar tekjur
greinanna árið 2020 þær sömu og
árið 2015 (á föstu verðlagi).
Tekjurnar hækkuðu einungis um
tæpt 1% á milli ára 2020 og 2019
og reyndust um 47,7 milljarðar
króna. Aukning var í veltu hjá
öllum greinum að undanskildum
sauðfjárbúum og loðdýrarækt. Árið
2016 fóru tekjur hæst í tæplega 49
milljarða króna en lægstar voru þær
um 41 milljarður króna árið 2009.“
Langtímaskuldir lækka
Þrátt fyrir dræma afkomu árið 2020
batnaði efnahagur greinanna þegar
á heildina er litið.
„Langtímaskuldir lækkuðu á
milli ára um tæpa tvo milljarða króna
(3% lækkun) og eiginfjárstaðan
vænkaðist um 1,1 milljarð króna
(14% aukning). Í árslok 2020 var
eigið fé jákvætt í öllum greinum nema
loðdýrarækt og algjör viðsnúningur
var orðinn á eiginfjárstöðu kúabúa.
Mest var eigið fé hjá sauðfjárbúum
og í garðrækt og plöntufjölgun.
Eiginfjárhlutfall þeirra var 24%
og 33%.“
Samdráttur hjá sauðfjárbúum
Samdráttur var í afkomu
sauðfjárbúa. Árið 2008 voru tekjur
sauðfjárbúa rúmir 13,47 milljarðar
króna en árið 2020 voru þær tæp
12,38 milljarðar.
Sauðfjárbúum fækkaði frá 1.716
árið 2008 í 1.429 bú árið 2020.
Fækkunin hefur haldist nokkuð
jöfn á milli stærðarflokka og hefur
meðalstærð sauðfjárbúa því haldist
tiltölulega óbreytt þar sem yfir 40%
búa eru smá með fjölda sauðfjár
undir hundrað.
Árið 2008 framleiddu búin 8.930
tonn af kjöti en árið 2020 voru
tonnin 9.477.
„Tap var á rekstri sauðfjárbúa
upp á 92 milljónir króna árið 2020,
langtímaskuldir lækkuðu um rúmar
300 milljónir króna í 11,7 milljarða
króna og eigið fé, sem var jákvætt
um 4,6 milljarða króna, lækkaði
um rúmlega 250 milljónir króna frá
fyrra ári. Eiginfjárhlutfall var 24%.“
Kúabúum fækkar en stækka
Alls voru 660 starfandi kúabú
árið 2020. Á tólf árum hefur þeim
fækkað um 61 bú.
Meðalstærð búa hefur heldur
vaxið á tímabilinu, þannig voru
stærri bú (með yfir 50 mjólkandi kýr)
alls 34% allra kúabúa samanborið
við 22% hlutdeild árið 2008.
„Samanlagðar tekjur kúabúa
jukust um rúmar 400 milljónir
króna árið 2020 og voru tæplega
26,5 milljarðar króna sem jafnframt
var svipað gildi og undanfarin fimm
ár miðað við fast verðlag. Aukning
var á hagnaði á milli ára úr 54
milljónum króna í 414 milljónir
króna sem samt sem áður var langt
frá 3 milljarða króna meðalhagnaði
2010­2018. Eiginfjárstaðan batnaði
hins vegar úr 359 milljónum
króna árið 2019 í tæplega 1,4
milljarða króna árið 2020 enda
batnaði skuldastaðan umfram
eignaskerðingu (langtímaskuldir
voru 38,7 ma. kr. árið 2020 eða
1,7 milljörðum króna lægri en árið
2019). Eiginfjárhlutfall var 3%,“
segir í frétt Hagstofunnar.
Þá hefur öðrum nautgripabúum
einnig fækkað lítillega og eru í dag
88 talsins. Velta þeirra nam, árið
2020, 1,3 milljörðum króna og
var nær óbreytt frá fyrra ári miðað
við verðlag.
„Tap var á rekstri nautgripabúa
upp á 82 milljónir króna sem
var jafnframt svipuð afkoma
og síðustu tvö árin á undan en
almennt hefur reksturinn verið
nokkuð sveiflukenndur frá 2008.
Fjárhagsstaðan var að mestu
óbreytt. Þó lækkaði eigið fé um
60 milljónir króna (í tæplega 450
milljónir króna) og langtímaskuldir
jukust um sambærilega upphæð.
Eiginfjárhlutfall var 17%.“
Jákvæðar fregnir úr garðrækt
Fjöldi búa í garðrækt hefur aukist
lítillega á tólf árum en almennt
hefur orðið lítil breyting síðan 2008.
Búum í ræktun á kartöflum hefur
fækkað úr 55 í 40 en fjölgað um 16
í ræktun annarra nytjajurta.
„Tekjur árið 2020 jukust í nær
öllum flokkum og alls um tæplega
300 milljónir króna. Sé miðað við
fast verðlag árið 2020 var aukning
um 11 milljónir króna í ræktun á
aldingrænmeti og papriku (tekjur
ársins námu 1,4 milljörðum
króna), 100 milljónir króna í
ræktun á kartöflum (tekjur einn
milljarður króna) og blómarækt
(tekjur 1,1 milljarður króna), 110
milljónir króna í ræktun annarra
nytjajurta (tekjur 490 milljarðar
króna) og ríflega 130 milljónir
króna í plöntufjölgun (tekjur 535
milljarðar króna) en samdráttur
um 176 milljónir króna í ræktun á
öðru ótöldu grænmeti (tekjur 2,8
milljarðar króna).
Jákvæð afkoma og aukinn
hagnaður var í öllum flokkum
að undanskilinni ræktun á aldin­
grænmeti og papriku þar sem
hagnaðurinn dróst töluvert saman,
eða um 83 milljónir króna.
Alls nam hagnaður garðræktar og
plöntufjölgunar um 540 milljónum
króna, sem var hækkun um 200
milljónir frá fyrra ári. Eigið fé
var jákvætt hjá öllum flokkum
(minnst í blómarækt en þó í fyrsta
sinn jákvætt á tímabilinu) og alls
tæplega 500 milljónum krónum
hærra en árið 2019 sem alfarið mátti
rekja til hagnaðar ársins 2020 enda
voru langtímaskuldir óbreyttar.
Eiginfjárhlutfallið var 33%,“ segir
í frétt Hagstofunnar.
Umfang loðdýraræktunar
minnkar verulega
Loðdýrabúum hefur fækkað og
samhliða hefur samdráttur orðið
í afkomu þeirra. Loðdýrabúum
hefur fækkað úr 41 árið 2010 í
28 árið 2020. Tekjur hafa dregist
saman samfellt síðan 2015. Tekjur
loðdýrabúa var árið 2008 alls 1.155
milljónir króna en árið 2020 aðeins
290 milljónir króna.
„Þá var tap á rekstrinum árið
2020 upp á 107 milljónir króna en
loðdýrarækt var síðast arðbær árið
2013. Í samræmi við samfelldan
taprekstur var eigið fé neikvætt um
200 milljónir króna í árslok 2020,
langtímaskuldir 589 milljónir króna
og eignir 777 milljónir króna (sem
fóru hæst í tæpa 2,6 milljarða króna
árið 2014),“ segir í fregn Hagstofu
Íslands en á vef þeirra má nálgast
ítarlegri gögn. /ghp
1716 1692 1698 1665 1531 1429
721 716 703 713
690 660
97 99 111 94
96
88
219 230 220 219
209
216
0
500
1000
1500
2000
2500
3000
2008 2010 2012 2015 2018 2020
Sauðfjárbú Kúabú Önnur nautgripabú Garðrækt
Búum hefur fækkað í flestum landbúnaðargeirum á síðustu tólf árum. Hér
má sjá þróun fjölda í fjórum greinum samkvæmt tölum Hagstofunnar.
Búnaðarsambönd á Norðausturlandi:
Sameining af borðinu
Ekkert verður að sinni úr
sameiningu þriggja búnaðar-
sambanda á norðaustanverðu
landinu.
Tillögur hafa verið lagðar
fram í þremur samböndum,
Búnaðarsambandi Eyjafjarðar,
Búnaðarsambandi Suður­Þingeyinga
og Búnaðarsambandi Norður­
Þingeyinga. Tvö hin fyrst nefndu
samþykktu sameiningu, en hún var
felld á fundi hjá Búnaðarsambandi
Norður­Þingeyjarsýslu og því verður
ekki neitt úr sameiningu.
Búnaðarsamband Suður­Þing­
eyinga hefur óskað eftir því að
kúasæðingar verði sameinaðar í
Eyjafirði og Suður­Þingeyjarsýslu
og tók það fyrirkomulag gildi um
nýliðin mánaðamót. /MÞÞ
Í sumar innleiðir Ísland nýja
reglugerð Evrópusambandsins
(ESB) um framleiðslu á moltu
og lífrænum áburði. Reglugerðin
tekur gildi í ESB 16. júlí og
miðar að grunni til að því að
allar áburðarvörur skuli vera
CE-merktar.
Valgeir Bjarnason, fagsviðsstjóri
áburðarmála hjá Matvælastofnun,
segir að reglugerðin breyti ekki
reglum um notkun á dýraafurðum,
eins og húsdýraáburði. „Hún setur
fyrst og fremst öryggiskröfur
varðandi áburð, bæði ólífrænan og
lífrænan,“ segir Valgeir.
Allar vörur verði staðlaðar
Valgeir segir að ekki megi
nota seyru né annað skólp til
áburðar­ eða moltuframleiðslu
samkvæmt nýju reglugerðinni.
„Hún gerir ráð fyrir að allar
áburðarvörur á markaði þurfi að
fara í samræmismat þannig að
varan verði stöðluð sérstaklega
með þeim hætti að varan sé örugg,
án óæskilegra efna eða örvera sem
geta verið hættulegar mönnum,
dýrum, plöntum og umhverfi,“
segir hann.
„Það er verið að gera umgjörð
um verslun með áburðarvörur, hvort
sem þær eru lífrænar eða ólífrænar,
þannig að aðeins öruggar vörur séu
á markaði. Það er verið að opna
fyrir frjálst flæði þessara vara innan
Evrópska efnahagssvæðisins,“
bætir Valgeir við.
Valgeir tekur fram að aðeins megi
nota sérflokkað efni til þessarar
moltugerðar, einungis matarleifar
og til dæmis gróðurleifar úr görðum
– ekki blandað heimilissorp.
/smh
Reglugerð um áburð og moltu:
Nýjar öryggiskröfur
Áburðarvörur á markaði þurfa, samkvæmt nýju reglugerðinni, að fara í
samræmismat þannig að varan verði stöðluð.
Smáauglýsingar 56-30-300