Bændablaðið - 09.06.2022, Blaðsíða 21

Bændablaðið - 09.06.2022, Blaðsíða 21
21Bændablaðið | Fimmtudagur 9. júní 2022 Dregið úr framleiðsluvilja Þótt fæðuöryggi Íslendinga sé líklega ekki ógnað alveg í bráð má telja líklegt að dregið hafi mjög úr framleiðsluvilja bænda í tilteknum búgreinum, eins og Bændasamtök Íslands (BÍ) hafa bent á. Versnandi afkomuhorfur eru til dæmis hjá kúabændum og sauðfjárbændum þar sem afurðaverð hefur ekki haldið í við verðhækkanir á ýmsum liðum búrekstrarins. Í flestum tilvikum eru svína-, eggja fram leiðendur og alifuglabændur algjörlega háðir því að fá innflutta fóðrið þar sem þessi dýr fá ekkert annað fóður. Örfáar undantekningar eru meðal svínabænda þar sem heimafengið fóður er hluti af fóðursamsetningunni. Bændur í þessum búgreinum hljóta því að vera mjög uggandi um framtíð sína – ef einhver óvissa er um fóðurframboð næstu mánaða. Í tillögum matvælaráðherra til fæðuöryggis Íslands, sem lagðar voru fyrir ríkisstjórn fyrir skemmstu, kemur fram að ein af undirstöðum fæðuöryggis sé fjárhagsleg afkoma bænda. Markvissa flokkun landbúnaðarlands þurfi til að auðvelda sveitarfélögum ákvarðanatöku í skipulagsmálum, jafnframt því að styrkja þurfi undirstöður jarðræktar. Allt virðist þetta vera knýjandi mál á þessum ógnartímum. Nautakjötsframleiðendur hættir að setja gripi á Unnsteinn Snorri Snorrason, sérfræðingur hjá BÍ og staðgengill framkvæmda stjóra, segir að þær hækkanir sem nú þegar eru komnar fram séu fordæmalausar. „Ef við bara horfum á kostnaðarhækkun á fóðri og áburði þá eru þetta að lágmarki 6-7 milljarðar í hækkun milli ára.“ Hann segir að bændur hafi í gegnum tíðina orðið að taka á sig verðhækkanir eða lækkun á afurðaverði einfaldlega með því að lækka sín laun eða jafnvel borga sér engin laun. „Nú er hins vegar staðan sú að bændur þurfa að taka ákvörðun um að borga með framleiðslunni með tekjum utan bús. Það er ljóst að það hefur enginn getu til þess til langs tíma. Enda finnum við það í samtölum við okkar bændur að nautakjötsframleiðendur eru hættir að setja gripi á og sauðfjárbændur munu draga verulega saman í ásetningi í haust. Það sama má segja um alifugla og svínabændur. Þetta er alvarleg staða því það tekur langan tíma að ná framleiðslugetunni upp aftur.“ Framleiðslan flyst úr landi Staða kjötframleiðenda er graf- alvarleg, ekki síst í ljósi þess að dregið hefur verulega úr tollvernd á síðustu árum. „Innlenda fram- leiðslan mun gefa eftir og við tekur aukinn innflutningur á kjöti. Það má ekki gleyma því að bændur eru að framleiða afurðir sem fara í frekari vinnslu hér á landi. Það er gífurlegur fjöldi starfa í húfi upp alla virðiskeðjuna. Ef það verður samdráttur í kjötframleiðslu hér á landi, sem nemur tugum prósenta, þá erum við að sjá á eftir hundruðum starfa sem flytjast úr landi. Við erum líka að horfa til þess að sú staða geti komið upp að ekki sé til nægt fóður fyrir þá framleiðslu sem er hér í gangi. Þar eru svína- og alifuglabændur í mjög erfiðri stöðu. Þær greinar eru þar að auki sérstaklega viðkvæmar fyrir þessari miklu hækkun fóðurverðs í ljósi þess að fóðurkostnaður er hlutfallslega hár kostnaður í þeirra framleiðslu,“ segir Unnsteinn Snorri. Á föstudaginn skipaði Svandís Svavarsdóttir matvæla ráðherra starfs hóp sem mun vinna að tillögum til að bregðast við afkomuvanda bænda. Gert er ráð fyrir að hópurinn skili tillögum 13. júní og í aðsendri grein í blaðinu í dag gerir hún grein fyrir ástæðum þess að vinna þurfi hratt. Þróunin á aðfangaverðshækkunum geti haft það í för með sér að matvælaframleiðsla á Íslandi kunni að dragast saman. Það hafi hún áttað sig á eftir samtöl við fjölda bænda, auk þess sem þess sjáist merki, til að mynda í fækkun nautgripa og fækkun sauðfjárbænda. Íslenskur byggakur. Í tillögum matvælaráðherra til fæðuöryggis Íslands, sem lagðar voru fyrir ríkisstjórn fyrir skemmstu, kemur fram að ein af undirstöðum fæðuöryggis sé fjárhagsleg afkoma bænda. Markvissa flokkun landbúnaðarlands þurfi til að auðvelda sveitarfélögum ákvarðanatöku í skipulagsmálum, jafnframt því að styrkja þurfi undirstöður jarðræktar. Mynd / smh Fóðurframleiðandinn Bústólpi á Akureyri. Mynd / AðsendHólmgeir Karlsson, fram kvæmda­ stjóri Bústólpa. Mynd / Aðsend Slæmt útlit er fyrir íslenska nautakjötsframleiðslu og eru bændur í mörgum tilfellum hættir að setja gripi á. Mynd / smh Unnsteinn Snorri Snorrason, sérfræðingur hjá Bændasamtökum Íslands og staðgengill framkvæmdastjóra. Hann segir að þær kostnaðarhækkanir sem bændur hafi þurft að taka á sig séu fordæmalausar. Mynd / smh
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64

x

Bændablaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Bændablaðið
https://timarit.is/publication/906

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.