Bændablaðið - 09.06.2022, Blaðsíða 17

17Bændablaðið | Fimmtudagur 9. júní 2022
Strandveiðar:
Aflamet slegin
SMIÐJUVEGI 7 200 KÓPAVOGI SÍMI 54 54 300 ISPAN.IS

ER KOMINN TÍMI
Á NÝTT GLER ?

VIÐ SÉRSMÍÐUM GLER
EFTIR ÞÍNUM ÞÖRFUM

• EINANGRUNARGLER
• SÓLVARNARGLER
• HLJÓÐVARNARGLER
• ÖRYGGISGLER
• HAMRAÐ GLER
• HERT GLER
• LAKKAÐ GLER
• SPEGLAR

Í nýliðnum maí lönduðu alls
611 strandveiðibátar samtals
3.672 tonnum og hefur afli í maí
aldrei verið meiri frá upphafi
strandveiða árið 2009. Þar af
var þorskur 3.293 tonn, sem er
aukning um 699 tonn milli ára.
Örn Pálsson, framkvæmdastjóri
Landssambands smábátaeigenda,
segir að á öllum svæðum við
landið hafi afli aukist á milli ára.
Hlutfallslega mest á svæði D,
Hornafjörður – Borgarbyggð, um
46% og munar þar mestu um góðan
ufsaafla.
Þann 30. maí var landað alls
373 tonnum sem er dagsmet. Fyrra
metið var 28. júní á síðasta ári, 367
tonn.
Áætlað aflaverðmæti er 1.347
milljónir króna og er það mikil
hækkun frá síðasta ári þegar afli í
maí gaf um 755 milljónir.
/VH
Þann 30. maí síðastliðinn lönduðu strandveiðibátar 373 tonnum, sem er
dagsmet. Mynd / VH
„Þegar stjórnvöld ákváðu að
festa strandveiðikerfið í lög bar þeim
að sjálfsögðu skylda til að tryggja
því nægjanlegar veiðiheimildir. Geri
þau það ekki er allt tal um „eflingu
strandveiða“ marklaust hjal.
Strandveiðikerfið er í grunn-
inn sóknarmark, en lýtur að
auki lögmálum hins almáttuga
kvótakerfis. Strandveiðiflotanum
er ætlaður ákveðinn pottur af
veiðiheimildum en undanfarin ár
hafa stjórnvöld látið ráðast hvort
þær dugi til að reglugerðarákvæði
um rétt manna til 48 sóknardaga á
strandveiðitímabilinu (maí-ágúst)
dugi til. Þetta er hreinræktaður tví-
skinnungsháttur. Landinu er skipt
upp í fjögur svæði vitandi vits að
veiðin hefst á ólíkum tíma; þannig
sitja svæðin fyrir sunnan og vestan
við landið uppi með það að veiðin
er best fyrir þann tíma sem maí-
ágúst tímabilið telur og fyrir austan
að veiðin byrjar seinna á tímabilinu.
Á þetta hefur verið bent í fjölda ára
en stjórnvöld daufheyrast.
Á síðasta ári hefði þurft
að bæta við veiðiheimildir
strandveiðiflotans innan við
þúsund tonnum af þorski svo
strandveiðimenn gætu lokið
vertíðinni með sóma, hringinn
í kringum landið. Það reyndist
þáverandi stjórnvöldum ofviða.
Sem sagt, það þurfti að bæta við
sem samsvaraði einum þúsundasta
af því sem Hafrannsóknastofnun
áætlar að sé stærð þorskstofnsins.
Hafró hefur ekki farið leynt með að
skekkjumörk stofnstærðarmælinga
telur í tugum prósenta til og frá.
Stjórnvöld höfðu og hafa hvort
í sinni hendi, einn þúsundasta
af áætlaðri stærð þorskstofnsins
og a.m.k. 7-8 hundruð störf við
strandveiðar, hringinn í kringum
landið – auk þjónustustarfa í landi.
Hvernig það vefst fyrir vel
meinandi fólki hvort vegi þyngra
er mér hulin ráðgáta.
Stórútgerðin hefur fundið
strandveiðunum allt til foráttu
og reyndar smábátaútgerðinni
almennt, allt frá upphafsdögum
kvótakerfisins. Gæði aflans
vafasamur og slysahættan óskapleg.
Opinberar eftirlitsstofnanir hafa
hrakið hið fyrrnefnda og hvað varðar
hið síðarnefnda hvet ég til þess að
nákvæmur listi yfir slys og óhöpp
við fiskveiðar allra útgerðarflokka
frá því strandveiðikerfið var sett á
laggirnar verði birtur. Mig rennur í
grun að strandveiðarnar komi ekki
illa út í þeim samanburði.
Hinn 30. maí sl. ritaði Svandís
Svavarsdóttir grein í Morgunblaðið
undir fyrirsögninni „Hagkerfi snýst
um fólk“. Þar hitti hún naglann
lóðbeint á hausinn.
Stór hluti af hagkerfinu eru
fiskveiðar og þær snúast svo
sannarlega um fólk. Þær snúast
um fiskimenn, þá sem leggja líf
sitt og limi að veði til að framfleyta
þjóðinni. Smábátaútgerðin er
mannaaflsfrek miðað við afla úr
sjó. Þegar strandveiðarnar fara af
stað í byrjun maímánaðar kviknar
líf í fjölmörgum höfnum landsins
– á sama tíma og ferðamenn
fjölmenna til landsins. Mannlífið
glæðist og í loftinu liggur seiðandi
vertíðarstemning sem á prýðilega
við okkur Íslendinga.
Smábátaútgerðin lagði grunninn
að öllu því sem sjávarútvegurinn
státar af í dag. Hún á sögulegan rétt
til þess að njóta forgangs.
Óttinn, hræðslan við frelsið,
er óttastjórnun, vel þekkt
verkfæri stjórnvalda í gegnum
mannkynssöguna til að hræða
almenning til hlýðni. Nú eru
vísindin miskunnarlaust notuð til
að brýna þetta verkfæri.
Það er kominn tími til að skera
af sér þetta vistarband.
Arthur Bogason
Formaður Landssambands
smábátaeigenda