Heilbrigðisskýrslur - 05.12.1988, Blaðsíða 8

LÆKNAHLADID /Fréttabréf 11/86
Lyfin eru of dýr
Leiðir til að draga úr lyfjakostnaði
Eftir Óiaf Ólafsson Iandlækni
Lyljakostnaður hcfur á 10 árum mcira en tvö-
faldast og nemur nú yfir 1000 niilljónum króna á
ári. Á sama tíma hefur kostnaður við læknis-
þjónustu utan sjúkrahúsa minnkað verulega og
nemur innan við 200 niilljónuni króna á ári.
Greiðsluaðilar eru aðallcga ríkið, þ.e. skattgrcið-
endur, en auk þess sjúklingarnir.
Er unnt að draga úr þessum kostnaði? Málið
er margþætt og sitt sýnist hverjunr.'Að margra
áliti, þar með talin Aljóðaheilbrigðisstofnunin,
eru lyf yfirleitt of dýr í innkaupum og verður
nánar vikið að því atriði síðar.
Hér verður rætt um ieiðir til að lækka smá-
söluálagningu á lyf, en rök hafa verið færð fyrir
þvi að hún sé til muna of mikil hér á landi (1,2).
I. Draga má úr of mikilli smásöluálagningu
með því að stiglækka álagningu eftir því sem
verð lyfsins er hærra. Álagning lyljabúða á lyf er
í réltu hlulfalli við vcrð lyfsins og gctur því
álagningin orðið næsta Qarstæðukcnnd. Sem
dæmi má nefna eftirfarandi:
Lyfið Clinovir er algengt lyf sem gefið er
krabbameinssjúklingum.
svæðum þarscm tæplcga 1000 manns búa. Smá-
söluálagningin miðast við að jafnvel minnslu
lyfjabúðir hafi sæmilegan hag.
Lyfsala virðist vera góð rckstrareining. Á
Vopnafirði t.d., þar scm búa um 1000 íbúar og
grcinarhölundur starfaði um lirið á þessu ári, þar
er lyfsalan í höndum kaupstaðarins og heilsu-
gæslustöðin er að niestu rckin fyrir hagnað af
lyljasölunni. Ljóst má vera að lyljabúðir á
10.000-15.000 manna svæðum hafa góða af-
komu.
Á öðrum Norðurlöndum cr tekið jöfnunar-
gjald af lyfjabúðum á stærri svæðum og rennur
það til minni lyljabúða. Með þessari aðferð má
draga úr smásöluálagningu.
Sjálfsagt er eðlilegt að lyljabúðir séu á stærstu
íbúasvæðum, en t.d. á svæðum þar sem búa
2000-3000 manns fer vel á að lyfsölur séu rekn-
ar af licilsugæslustöðviini eins og lög gera reynd-
ar ráð fyrir. Lyfjafræðingar verði ráðnir að
heilsugæslustöðvum.
III. Eðlilegt má teljast að lyfjafyrirtæki, sem
framleitt hafa ný virk lyljaefni frá grunni, prófað
Verð á CLINOVIR (Medroxiprogesteron) töflum, 250 mg. Ur apóteki Landsp. (Tryggingastofnun)
Hver tafla 1000 mg 1000 mgádag í 6 mán. (180 daga) .... 122,50 490,00 88.164,00 206,- 823,- 148.104,-
Verðiðerfrájúní 1986 (+60.000)
Lyfsalinn fær þannig um 60.000 kr. fyrir að afhenda lyfið. Þessu þarfað breyta. Á það skal bent að á öðrum Norðurlöndum eru t.d. insulin og nokkur lyf sem framleidd eru úr mannsblóði (t.d. albúmin) undanþcgin sölu- skatti. vcrkun þcirra, hliðarvcrkanir, öryggi og fundið hæfilega skömmtun taki þennan kostnð út í lyljaverði, en þetta er yfirgnæfandi stærsti hlutur kostnaðar við ný lyf. Hér á landi cru starfandi lyljafyrirtæki, scm búa til svokölluð samlyf (stælingar) úr aðkeypt-
II. Koma þarf á jöfnunargjaldi til að styrkja um, þekktum og prófuðum lyfjaefnum og hafa
rekstur minni lyfjabúða. Nú eru starfandi nær40 því ekki lagt í frumkostnað við gerð lyljaefnisins
lyljabúðir í landinu, meðal annars á fámennum
6