Heilbrigðisskýrslur - 05.12.1988, Qupperneq 11

Framleiðsla og verðlagnins lyfja;
Fyritæki sem framleiða ný lyf (frumlyf) verja til þess
gífurlegum fjármunum. Þegar fyritæki heppnast að koma nýju
lyfi inn á markað liggja oftast að baki margar tilraunir sem
ekki hafa leitt til árangurs. Vegna þessa þarf verð nýja
lyfsins að vera langt fyrir ofan þá upphæð sem framleiðlsu-
kostnaðinum sjálfum nemur þannig að "þróunarkostnaðurinn"
fáist greiddur. Að sjálfsögðu ver slíkt fyrirtæki hagsmuni
sína meó þvi að fá einkaleyfi, annað hvort á framleiðslu-
aðferðinni eða á lyfinu sjálfu, en það gildir aðeins í
ákveðinn árafjölda og rennur þá út fyrir fullt og allt,
venjulega eftir 15 ár. Að þeim tíma loknum geta önnur
fyrirtæki hafið framleiðslu á skyldu lyfi (eftir1íkingu) enda
liggja þá yfirleitt á lausu nauðsynlegar upplýsingar og
hráefni. Þess vegna miðast verð upphaflega lyfsins við það að
framleiðandi þess fái allan þróunarkostnaðinn endurgreiddan og
hagnað að auki áður en einkaleyfisverndin rennur út og önnur
hliðstæð lyf koma inn á markaðinn frá öðrum framleiðendum,
oftast á mun lægra verði.
Erlendis hafa stjórnvöld sett reglur til þess að tryggja aó
þessi verðmunur nýtist, þ.e.a.s. til þess að tryggja að ekki
sé ávísað dýrari lyfjum (vörumerkjum) en nauðsyn krefst. Mun
ekki óalgengt að hið opinbera eða sjúkrasamlögin greiði aðeins
hlutdeild í verði ódýrustu vörumerkjanna og sömu krónutölu af
verði dýrari lyfjanna eða þá að hin dýrari eru einfaldlega
tekin út af skrá yfir þau lyf sem samlög greiða, eins og gert
var hér á landi til skamms tíma.
Hérlendis er þessu nú þveröfugt farið og er almannafé notað
til þess að niðurgreiða dýru lyfin meira en hin sem ódýrari
eru vegna þess að sjúklingurinn greiðir aðeins fast giald.
Hefur þetta leitt til þess ra.a. að innlend^r
lyfjaframleiðendur verðleggia lyf sín yfirleitt mun hærra en
eðlilegt getur talist. Innlend lyfjaframleiðsla er eingöngu í
formi eftirlikinga en islensku lyfjafyrirtækin kaupa inn
"hráefnið" í sekkjum. Algengt er að verð innlendra
eftirlíkinga sé 5-151 lægra en hinna erlendu frumlvfja þótt
framleiðandinn gæti verðlagt það mun lægra og haft samt hagnað
af framleiðslunni. Skiljanlegt er að innlendír 1vfjafram1eið-
9