Veiðimaðurinn - 01.12.1989, Síða 31

laxalögunum svonefndu, er stefnt til bóta
um þetta mál. Að vísu fara lög þessi miklu
skemmra en flestir forgöngumenn þessara
mála í þá daga vildu, en allt um það voru
þau mikil framför frá því, sem áður var.
Laxalögin frá 1886 ákveða þriggja mán-
aða veiðitíma fyrir lax, og ráða sýslunefnd-
ir hvenær hann er tekinn á hverjum stað.
Alstaðar er veiðitími framan af sumri, og
er það til ótvíræðra hagsmuna fyrir þá, sem
veiði eiga neðar við árnar, því að þá er þar
fiskför mest. Hinir, sem upp með ánum
búa, hafa aftur litla veiði um veiðitímann,
og er því almennt talið, að ýmsum þeirra
verði það á að stunda veiði eftir að veiði-
tíma er lokið.
I annan stað er svo mælt fyrir í laxalög-
unum 1886, að lagnet eða fastar veiðivélar
megi ekki ná lengra út en í miðja á, og megi
aldrei verða skemmra milli þeirra en 60
metrar (30 faðmar). Með ákvæði þessu er
að vísu fyrir því séð, að ár séu ekki þver-
girtar og laxför í þeim hindruð með öllu,
en það hlýtur hverjum manni að vera ljóst,
þeim, er athugar þetta mál rækilega, að
þess er engin von, að lax komist langt upp
eftir ám, ef þar er svo veiðivélum skipað,
sem lög þessi framast leyfa.
Þegar saga lax- og silungsveiði hér á
landi er athuguð, kemur í ljós, að nú á einni
öld hefur orðið margfalt meiri þróun í
veiðitækni heldur en samanlagt á öldunum
þar á undan, allt frá því land byggðist.
Afleiðing þeirrar öru þróunar er sú, að sí-
fellt verður að setja nánari reglur til friðun-
ar fiskstofna fyrir ofveiði.
ítarleg veiðilöggjöf 1932
Árið 1929 skipaði atvinnumálaráðherra
nefnd til að semja frumvarp til laga um lax-
og silungsveiði og áttu þessir menn sæti í
henni: Jörundur Brynjólfsson, alþm.,
Ólafur Lárusson, prófessor, og Pálmi
Hannesson, rektor. Nefndin samdi frum-
varp sem lagt var fyrir Alþingi 1930.
Frumvarpið var samþykkt 1932 með
mörgum breytingum og viðbótum og tóku
lögin gildi 1. janúar 1933.
Fjöldi nýjunga var í hinum nýju lögum
og margt stórmerkra ákvæða, svo sem um
veiðirétt, bann við laxveiðum í sjó, gerð og
frágang veiðivéla, lengingu vikufriðunar,
mannvirkjagerð í veiðivötnum, fiskræktar-
félög, veiðifélög, stjórn veiðimála og eftir-
lit með veiði, styrkveitingu til fiskræktar
og matsgerðir.
Bann við laxveiði í sjó er eitt þýðingar-
mesta ákvæði laga nr. 61/1932. Það stöðv-
aði þá þróun að laxveiði færðist að mestu út
á sjó. Menn höfðu, er lögin voru samþykkt,
leitað að góðum veiðistöðum í sjó, í nokkur
ár. Á Norðurlöndum og Bretlandseyjum
veiðist mestur hluti laxins í sjó, og hefði
mátt búast við, að þróun þessara mála hér á
landi hefði orðið eitthvað svipuð. I Noregi
veiddust t.d. 85 af hundraði laxa í sjó.
Ræktun á laxi á mjög erfitt uppdráttar í
þeim Evrópulöndum, þar sem laxveiði í sjó
er mikil, vegna þess, að sjávarveiðimenn
vilja lítið eða ekkert leggja af mörkum til
þeirra mála. Má gera ráð fyrir að svo hefði
einnig orðið hér á landi. Laxveiðin hefði
þá orðið arðlítil í dag hefði málum verið
þannig farið.
Veiðifélög
Með lögum nr. 61/1932 komu veiði-
félög til sögunnar, sem höfðu það hlutverk
að skipuleggja veiði á einstökum veiði-
svæðum. Starfssvæði veiðifélaga eru heil
fiskihverfi eða hlutar þeirra og eru ábú-
endur veiðijarða, eða eigendur þeirra,
félagsmenn. Við stofnun veiðifélaga hefur
verið breytt um veiðiaðferðir. Netaveiði
hefur víðast hvar verið lögð niður og
stangaveiði tekin upp í hennar stað. Jafn-
VEIÐIMAÐURINN
29